Samenvatting ontwikkeling psychologie voor toets 22 dec.
H1. Een inleiding in de ontwikkeling van het kind.
1.1 Een orientatie op de ontwikkelingspsychologie.
Ontwikkelingspsychologie is de wetenschappelijke benadering die de verandering, groei
en stabiliteit bij opgroeiende mensen bestudeert ,de focus licht op de jonge jaren.
Specialisaties zijn :
Fysieke ontwikkeling : kijkt naar de hersenen , de zintuigen enzv.
Cognitieve ontwikkeling : De ontwikkeling van intellectuele vermogens zoals denken.
Sociaal – Emotionele ontwikkeling : kijkt o.a. naar de sociale relaties en het omgaan met
emoties.
Persoonlijkheidsontwikkeling : focust zich op gedragingen en karakter.
Invloeden op de ontwikkeling.
Mensen horen tot een cohort : een groep mensen die ongeveer rond dezelfde tijd en op
dezelfde plek geboren zijn.
Verschillende gebeurtenissen hebben invloed op alle mensen uit de cohort.
Normatieve gebeurtenissen :
Gebeurtenissen die de meeste mensen uit dezelfde cohort meemaken.
Voorbeelden zijn :
Historische gebeurtenissen : zoals oorlog, pandemie of rampen.
Leeftijdgebonden invloeden : biologische invloeden die iedereen van bepaalde
leeftijdsgroep meemaakt. Bijv. het berieken van de pubertijd , ongesteld worden.
Sociaal culturele invloeden : bijv. je afkomst , sociale klasse , cultuur enz.
Niet normatieve gebeurtenissen :
Speciale gebeurtenissen die een bepaald persoon meemaakt , de meeste mensen maken
deze gebeurtenissen niet mee. Bijv. het overlijden van een ouder.
, Vroege denkbeelden over kinderen :
Volgens Phillipe Ariès werden kinderen voor 1600 gezien als
1600 miniatuur volwassenen.
Kinderen werden voor het eerst echt bestudeerd door
1700 zogenaamde babybiografieën; fysieke en taalkundige mijlpalen
van kinderen werden vastgelegd.
Charles Darwin publiceerde zijn evolutie theorie. Hij schreef
1859 ook een babybiografie voor zijn zoon, op een meer
wetenschappelijke manier dan anderen voorheen deden.
Voor de industrialisatie werden kinderen als goedkope
Eind 18e & begin arbeidskrachten gezien, maar nu kwamen er wetten om hen te
19e eeuw. beschermen en werd onderwijs toegankelijker. Mensen
realiseerden dat datgeen wat kinderen meemaken invloed
heeft op hun volwassen leven.
1e helft 20ste Er kwamen grootschalige en wetenschappelijke onderzoeken
eeuw. naar kinderen en hun ontwikkeling.
Continue of discontinue verandering?
Continue verandering : bijv. het groeien van kinderen. Dat gene wat er veranderd alleen in
hoeveelheid , niet van aard.
Discontinue verandering : bijv. het zindelijk worden. Dat gene wat veranderd van aard.
Ontwikkeling van kinderen loop met sprongetjes.
Kritieke en gevoelige perioden.
We hebben het over een kritieke periode wanneer de effecten van een bepaalde stimuli
onomkeerbaar zijn (kan zowel positief als negatief zijn.). De lange zei bijvoorbeeld dat een
liefdevolle volwassenen voor een jong kind essentieel is om zich veilig te laten voelen, als dit
gemist wordt kan dit niet op latere leeftijd gecompenseerd worden.
Echter, tegenwoordig geloven we meer in de plasticiteit (=flexibiliteit) van kinderen. Uit
verschillende onderzoeken blijkt dat we sommige achterstanden wel degelijk kunnen
inhalen. Daarom spreken we tegenwoordig liever van de gevoelige periode. Hierbij zien we
dat we extra gevoelig voor de effecten van een stimuli zijn, maar deze effecten hoeven niet
permanent te zijn.
Nature en nuture.
Nature Nuture debat : is onze gedrag aan geboren of aangeleerd? Met Nature bedoelen we
dat geen wat aan geboren is, een voorbeeld hiervan is een proces dat we maturatie noemen
het ontvouwen van voorbestemde genetische informatie.
,Nurture gaat over de omgevingsinvloeden, voorbeelden hier van zijn :
Biologisch – bijv. alcohol gebruik tijdens de zwangerschap.
Sociaal- bijv. de manier van opvoeden.
Maatschappelijk – bijv. in welke economische klasse een kind opgroeit.
De ontwikkelingspsychologie geloofd er in dat gedrag niet puur nature is , maar een
combinatie van beide. De vraag is meer , wat heeft meer invloed op wat?
H2. Theoretische perspectieven en onderzoeken.
2.1 perspectieven bij het kijken naar kinderen.
Een theorie is een verklaring voor een bepaald verschijnsel. We bekijken hier 5 theoretische
perspectieven op de ontwikkeling van het kind:
1. Psychodynamisch perspectief:
Gedrag komt vanuit onbewuste innerlijke krachten.
De grondlegger hiervan was Sigmund Freud met zijn psychoanalytische theorie:
“onbewuste krachten bepalen iemands persoonlijkheid en gedrag”.
Volgens Freud kent onze persoonlijkheid 3 aspecten :
1) ID- irrationeel. Zoekt naar genot. Primitieve driften zoals honger , seks en
agressie.
2) Ego- rationeel en redelijk. Realiteitsprincipe.
3) Superego – vergelijkbaar met geweten, maakt onderscheid tussen goed en kwaad.
Freud ontwikkelde een theorie over welke fases een kind tijdens zijn ontwikkeling
doormaakt, hij noemde dit psychoseksuele ontwikkeling. Tijdens elke fase ligt de focus op
bevrediging van een deel van het lichaam. Als er te veel of te weinig bevrediging is kan dit
tot fixatie leiden. Fixatie tijdens de orale fase kan leiden tot het voortdurend bezig zijn met
orale activiteiten, zoals roken.
Tegenover de psychoseksuele ontwikkeling fasen van Freud staat de psychosociale
ontwikkeling theorie van Erik Erikson, hij legt de nadruk op sociale interactie.
, 2. Behavioristisch perspectief.
We kunnen ontwikkeling begrijpen door waarneembaar gedrag te bestuderen. Legt
de nadruk op nurture. Grondlegger was John Watson.
Gedrag wordt veroorzaakt door stimulus – respons leren :
1) *Klassieke conditionering – Pavlov, een manier van leren waarbij een organisme
onbewust reageert op een voorheen neutrale stimulus.
2) Operante conditionering – B.F.Skinner, bewust gedrag wordt aangeleerd door
gedragsmodificatie; gewenst gedrag wordt beloond , ongewenst gedrag wordt
bestraft.
3) Sociaal cognitieve leertheorie – Albert Bandura, we leren door gedrag van
anderen te observeren en imiteren. De kans dat iemand het gedrag nadoet is het
grootst wanneer het model wordt beloond voor het gedrag, dit noemen we
modeling.
*Het leerproces:
1. Aandacht, voor het gedrag.
2. Retentie, je kan het gedrag je later nog herinneren.
3. Reproductie, je kan het gedrag nadoen.
4. Motivatie, je wilt het gedrag na doen.
3. Cognitief perspectief:
Kijkt naar mentale processen waardoor mensen de wereld beter leren kennen,
begrijpen en overdenken.
De grondlegger is Jean Piaget.
Volgens Piaget doorlopen mensen verschillende cognitieve ontwikkelingsstadia
waarbij in elk stadium onze kennis toeneemt.
Kinderen leren volgens hem door assimilatie (nieuwe informatie wordt
geïnterpreteerd aan de hand van al bestaande kennis en wordt in een al bestaand
schema gestopt) & accommodatie (er wordt een nieuw schema gemaakt voor nieuwe
informatie)
Tegenover Piaget zijn theorie staat de informatieverwerkingstheorie, die zich focust
op hoe mensen informatie coderen, opslaan & terughalen (wordt vergeleken met
computers).
Het verschil tussen Piaget en de informatieverwerkingstheorie is dat piaget stelde dat
het denken ook kwalitatief verandert tijdens de ontwikkeling. Aanhangers van de
Informatieverwerkingstheorie gaan daarentegen meer uit van kwantitatieve
verandering.
