Samenvatting
Samenvatting Biologie – Biologie voor jou – 4 VWO – H3 Genetica
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting: Biologie – Biologie voor jou – 4 VWO – H3 Genetica
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Joël Smit | 4V.biol1Biologie – Hoofdstuk 2 Voortplanting
BS 2.1 Ongeslachtelijke voortplanting
Voortplanting nodig voor instandhouding van leven op aarde → Zonder reproductie sterven
soorten uit → 2 manieren: alleen of met ander
Celdeling
Cellen kunnen zich reproduceren (= voortplanten) door celdeling = Uit moedercel ontstaan 2
identieke dochtercellen → Hebben dezelfde genetische eigenschappen → Tijdens
reproductie gaat oorspronkelijke cel op in dochtercellen
Celdeling is van belang bij:
• Voortplanting
• Groei van organisme
• Vervanging van cellen → Bv. oude of beschadigde cellen
Op natuurlijk wijze
Ongeslachtelijke voortplanting = Door celdeling ontstaan nakomelingen die
genetisch identiek zijn aan ouder:
• Eencelligen (bv. bacteriën) → Delen zich, waarna beide cellen
uitgroeien tot volledige organismen
• Schimmels, planten en sommige dieren → Bv. uit poliepen kunnen
nieuwe poliepen ontstaan door knopvorming
Ongeslachtelijke voortplanting bij zaadplanten:
• Uitlopers vormen waaraan nieuwe planten ontstaan → Bv.
aardbeien
• Knollen met knoppen vormen → Uit
knop die uitloopt, ontstaat nieuwe
plant → Uit elke knol kan 1 nieuwe
plant ontstaan → Bv. aardappel
• Bolgewassen planten zich
ongeslachtelijk voort door bollen →
Tussen rokken zitten knoppen → Als
deze uitlopen, wordt deel van
reservevoedsel uit rokken verbruikt →
Rokken verschrompelen en
overgebleven knoppen ontwikkelen tot
nieuwe bollen
1
, Joël Smit | 4V.biol1
Op kunstmatige wijze
Ongeslachtelijke voortplanting kan ook op kunstmatige wijze:
• Stekken → Stuk van stengel of blad afsnijden → Op snijvlak ontwikkelen zich wortels
waaruit een nieuwe plant zich kan ontwikkelen
• Weefselkweek → Speciale manier van stekken:
▪ Stukjes weefsel van gezonde, goed groeiende plant worden op geschikte
voedingsbodem met plantenhormonen (groeistoffen) gebracht → Cellen
delen zich en na enkele weken is hoeveelheid ongedifferentieerd (= geen
onderscheid) weefsel ontstaan = Callus
▪ Callus wordt in stukjes verdeeld en op andere voedingsbodem met andere
plantenhormonen gebracht → Door hormonen differentiëren (=
onderscheiden) en specialiseren cellen zich
▪ Er groeien kleine plantjes uit callus → Hieruit kunnen opnieuw stukjes weefsel
worden gesneden
→ Op deze manier ontstaan steeds meer plantjes met dezelfde erfelijke
eigenschappen als moederplant
• Kloon = Organisme dat door ongeslachtelijke voortplanting uit 1 organisme is
ontstaan → Klonen = Kweken van deze individuen → Klonen met
weefselkweektechniek wordt op grote schaal toegepast bij kweek van sierbloemen
en in voedingsindustrie
(bv. oliepalmen)
Geslachtelijke en
ongeslachtelijke voortplanting
Ongeslachtelijk:
• 1 ouder
• Deling → Mitose
• Moeder- en dochtercel genetisch gelijk
Geslachtelijk:
• 2 ouders
• Zaadcel en eicel smelten samen
• Recombinatie → Nakomeling andere genetische eigenschappen
2
, Joël Smit | 4V.biol1
Celcyclus
Celdeling = Uit 1 cel ontstaan 2 cellen met dezelfde erfelijke eigenschappen → Erfelijke
eigenschappen van organisme liggen vast in DNA → Voordat cel deelt, wordt DNA in
chromosomen gekopieerd → Elke cel ontvangt bij deling dezelfde set chromosomen → Ene
helft is oorspronkelijk materiaal van moedercel, andere helft is exacte kopie daarvan
DNA is ontzettend lang en dun → Bij mens kan DNA van chromosomen in 1 cel in totaal 2m
lang zijn
Aan begin van celdeling spiraliseren (= oprollen) de
chromosomen → Chromosomen worden korter en
dikker waardoor ze te zien zijn met lichtmicroscoop
→ Na celdeling ontrollen chromosomen weer en zijn
ze niet meer zichtbaar met lichtmicroscoop
Chromosoom na verdubbeling
Bij planten, dieren en schimmels begint celdeling met mitose = Deling van celkern → Na
mitose snoert de cel tussen kernen in en ontstaan er 2 nieuwe cellen → Cellen vormen na
deling opnieuw cytoplasma =
Plasmagroei. Ook neemt aantal
celorganellen toe
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SmitJoël. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62491 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen