Volledige samenvatting van de voorgeschreven stof uit het boek + aantekeningen uit de colleges van het vak Personen- en familierecht dat wordt aangeboden in het E-cluster HBO-Rechten aan de HAN. In het document staat aangegeven in welke paragraaf de stof ook te vinden is in het boek Hoofdstukken Pe...
College I – personenrecht en huwelijk
Hoofdstukken personen- en familie- en erfrecht
Hoofdstuk 1.1, 1.2, 1.3 en 1.10
1.10
Personenrecht en het EVRM
Geregeld in:
Burgerlijk Wetboek
Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Ø Art. 8 en 14 EVRM (directe werking); recht op family life
1.1
Persoon
Art. 1:1 BW bepaalt dat iedereen die zich in Nederland bevindt, vrij is en bevoegd is tot het genot van
burgerlijke rechten.
Vanaf de geboorte ben je een rechtssubject, je bent dus drager van rechten en plichten. Ook een
ongeboren kind heeft rechten en plichten ten tijde van de zwangerschap, mits het levend ter wereld
komt en de rechten en plichten in het voordeel van het kind zijn (art. 1:2 BW).
Lid 2 van dit artikel legt een verbod op persoonlijke dienstbaarheden, zoals slavernij.
1.2.1
Recht op naam
Voornaam
Ouders mogen voorna(a)m(en) kiezen
Beperking voornaam in art. 1:4 lid 2 BW (ambtenaar weigert naam dan):
- Voornaam is ongepast
- Voornaam stemt overeen met bestaande geslachtsnaam, tenzij het een gebruikelijke
voornaam is
Geen naam gekozen? Dan kiest de ambtenaar ambtshalve een naam (lid 3)
Wijziging voornaam; verzoek indienen bij rechtbank (art. 1:4 lid 4 BW)
à Redenen voor naamswijziging:
- Naam heeft een rare betekenis in een andere taal, of andersom
- Naam zorgt voor pestgedrag
- Transgender
- Religie
- Psychisch lijden
- Adoptie
Let op: wil een kind zijn naam veranderen, moet de ouder(s)/voogd hiervoor een verzoek indienen bij
de rechtbank
Geslachtsnaam
Ouders mogen kiezen welke geslachtsnaam (moeder, vader, duomoeder) (art. 1:5 lid 4 BW)
à Gekozen achternaam geldt automatisch ook voor eventueel later geboren kinderen (art. 1:5
lid 8 BW)
Geen keuze? Dan geslachtsnaam vader/duomoeder (art. 1:5 lid 5 aanhef en sub a jo lid 13 BW)
Enkel familierechtelijke betrekkingen tot moeder? Dan achternaam moeder (art. 1:5 lid 1 BW)
Dit blijft zo, ook in geval van erkenning door de andere ouder, tenzij beiden ter gelegenheid van
de erkenning gezamenlijk hebben verklaard dat het kind de geslachtsnaam van de ander heeft (lid 2).
,Personen- en familierecht
Wijzigen geslachtsnaam; verzoek indienen bij de Koning door de betreffende persoon of zijn
wettelijke vertegenwoordiger (art. 1:7 lid 1 BW)
à Redenen voor geslachtsnaamwijziging:
- Rare/bespottelijke achternaam
- Veelvoorkomende naam, moeilijk te onderscheiden daardoor
Art. 1:9 BW geeft aan echtgenoten/geregistreerd partners het recht om de naam van de ander te
voeren ofwel in plaats van de eigen geslachtsnaam, ofwel voorafgaand aan de eigen geslachtsnaam,
ofwel volgend op de eigen geslachtsnaam.
In beginsel blijft dit recht ook bestaan na ontbinding van het huwelijk/partnerschap. Het recht
vervalt wanneer de ex-echtgenoot/partner weer een (nieuw) huwelijk of geregistreerd partnerschap
aangaat.
1.2.2
Woonplaats (art. 1:10 BW e.v.)
Daar waar de woning zich bevindt
à Heb je geen woning? Dan wordt er gekeken naar waar je daadwerkelijk verblijft/regelmatig
te vinden bent.
Woonplaats minderjarige; zelfde als woonplaats van degene die het gezag heeft (art. 1:12 BW).
Woonplaats is belangrijk voor bijvoorbeeld het uitbrengen van een dagvaarding
1.3.1
Huwelijk
Onderscheid in:
Kerkelijk huwelijk (niet in de wet)
Burgerlijk huwelijk (wel in de wet)
Voordat er een kerkelijk huwelijk mag plaatsvinden, moet er eerst voor de wet getrouwd worden
(art. 1:68 BW)
Materiële eisen
Twee personen van verschillend of gelijk geslacht (art. 1:30 BW)
Geen polygamie; niet meer dan twee (art. 1:33 BW)
Minimaal 18 jaar (art. 1:31 BW)
Geen geestesgestoorde (art. 1:32 BW)
Onder curatele gestelde moet toestemming hebben van curator of kantonrechter (art. 1:37
en 1:38 BW)
Geen schijnhuwelijk (alleen trouwen voor toelating tot Nederland (art. 1:50 BW)
Geen bloedverwantschap in opgaande/neergaande lijn of broers/zus
Ø Neef/nicht mag niet, tenzij verklaring afleggen dat je vrijwillig trouwt (art. 1:41/41a
BW)
Stuiting
Bovenstaande situaties vormen een huwelijksbeletsel. De wet biedt bij sprake van een
huwelijksbeletsel aan bepaalde personen de mogelijkheid om het huwelijk te stuiten. Hiermee
verzetten ze zich in rechte tegen het huwelijk. Gedurende de stuiting mag het huwelijk niet worden
voltrokken.
Personen die mogen stuiten zijn:
- Bloedverwanten in de rechte lijn
- Broers en zussen
- Voogden en curatoren (art. 1:51 lid 1 BW)
, Personen- en familierecht
- Reeds bestaande echtgenoot of geregistreerd partner (polygamie) (art. 1:52 BW)
- Openbaar Ministerie (is verplicht tot stuiten, indien het op de hoogte is van een beletsel)
(art. 1:53 lid 1 BW)
Formele eisen
Bekendmaken bij gemeente van het voornemen huwelijk bij ambtenaar van de burgerlijke
stand; ondertrouw (art. 1:44 BW)
Twee weken wachttijd (art. 1:62 BW)
Binnen één jaar na kenbaar maken moet er getrouwd zijn (art. 1:46 BW)
Het trouwen
Het ‘Ja-woord’ (art. 1:67 BW)
Minimaal twee en maximaal vier getuigen (art. 1:63 BW)
Verplichtingen van echtgenoten jegens elkaar; art. 1:81 BW e.v.
Vermogensrechtelijke gevolgen huwelijk
Vóór 1-1-2018: gemeenschap van goederen
Na 1-1-2018: beperkte gemeenschap van goederen
Afwijken van de wet kan door middel van huwelijkse voorwaarden
1.3.2
Geregistreerd partnerschap
Geregistreerd partnerschap is mogelijk sinds 1998 en staat gelijk aan het huwelijk (in Nederland).
à Zelfde eisen, formaliteiten en rechtsgevolgen als het huwelijk
Verschil:
- Geen ‘ja-woord’, maar een akte + handtekening
- Om uit elkaar te gaan is er geen rechter nodig, indien er sprake is van wederzijds goedvinden
en er geen kinderen in het spel zijn over wie de partners gezag over uitoefenen (art. 1:80c lid
1 sub c en lid 3 BW)
- Scheiding van tafel en bed is niet mogelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sterrehl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
