Samenvatting
Samenvatting Inleiding in het Nederlandse recht, ISBN: 9789082849554 Juridische Gereedschapskist
- Instelling
- Saxion Hogeschool (Saxion)
Samenvatting voor het vak De Juridische Gereedschapskist
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 11.1 Inleiding
In de samenleving heeft het recht de taak om – zo mogelijk – conflicten te voorkomen en bestaande
conflicten op te lossen. Het recht probeert de vrede in de samenleving te bewaren door de belangen van
de gemeenschap en de belangen van de individuele leden van de samenleving te beschermen. De overheid
speelt hierbij een belangrijke rol.
Rechtsregels hebben als doel om menselijke gedragingen te ordenen en daarmee ook te uniformeren
(gelijktrekken), doordat ze voor iedereen gelijkelijk van kracht zijn. Ze beogen een maatschappelijke
ordening van menselijk gedrag door het vaststellen van voorschriften en verplichtingen, vaak een gebod of
verbod. Bij veel rechtsregels gaat het erom te bevorderen dat het tussen mensen eerlijk aan toegaat.
Tegelijk speelt bij rechtsregels de doelmatigheid vaak een rol.
Het recht bestaat grotendeels uit een verzameling van regels die betrekking hebben op het handelen van
mensen als leden van de samenleving, en op de organisatie van die samenleving.
Naast het ordenen van menselijk gedrag, heeft het recht nog een tweede belangrijke functie: de regels
moeten worden gehandhaafd. Dit betekent dat er toezicht wordt uitgeoefend op het niet naleven van de
regels en dat conflicten daarover aan de rechter kunnen worden voorgelegd. Het recht kent daarom veel
regels die betrekking hebben op het beslechten van deze conflicten.
,1.2 De rechtsbronnen
Onder de term ‘recht’ verstaan we het geheel van geldende rechtsregels. Dit noem je positief recht /
objectief recht. In Nederland bestaat het positieve recht uit alle rechtsregels die hier op dit moment
gelden. Het is belangrijk om deze rechtsregels te onderscheiden van de voorschriften die uit de moraal of
de godsdienst voortkomen.
Deze voorschriften hebben wel invloed op ons recht, maar in het Nederlandse rechtssysteem zijn ze
(vrijwel) nooit rechtstreeks vastgelegd in rechtsregels en daarmee behoren ze niet tot het positieve recht.
Ook rechtsregels die nog niet zijn ingevoerd en rechtsregels die zijn afgeschaft behoren niet tot het
positieve recht.
Naast het positieve recht kennen we het natuurrecht. Dat is het recht dat voor iedereen geldt, ongeacht
plaats en tijd, omdat het door de ‘natuur’ is gegeven. Hierbij gaat het om universele waarden en normen
die zijn voortgekomen uit de natuur.
De rechtsregels van het objectieve recht ordenen de verhoudingen tussen personen door aan hen
bevoegdheden en verplichtingen toe te kennen. Deze regels vormen geen doel op zichzelf, maar dienen
ertoe om in de werkelijkheid steeds te worden toegepast zodra het in de regel geschreven geval zich
voordoet. Onder subjectief recht verstaan we de bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan een
regel van objectief recht ontleent.
Het woord ‘recht’ heeft twee betekenissen: algemene regels en individuele bevoegdheid.
Rechtsbronnen zijn de bronnen waaruit het geldend recht voortkomt. Bij rechtsbronnen gaat het om de
vorm waarin rechtsregels zich voordoen, en niet om de inhoud van de regel. De wet is één van de
rechtsbronnen. Ons positieve recht staat in de wet. Onder wet wordt verstaan elke algemeen geldende
geschreven rechtsregel die afkomstig is van een tot wetgeving bevoegd overheidsorgaan. Niet al het
geldende recht staat in de wet.
Rechtsbronnen in het Nederlandse recht:
1. De wet
2. De jurisprudentie (de rechtspraak)
3. De gewoonte
4. Verdragen / besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
Ook de rechter vormt rechtsregels, omdat ze nogal eens worden geconfronteerd met wetten waarin
minder duidelijke regels staan. Deze onduidelijke regel legt de rechter uit door het maken van een nadere
regel of door het zelfstandig formuleren van een nieuwe regel. Als andere rechters deze regel ook gaan
toepassen, is er sprake van jurisprudentie (rechtersrecht). Rechtersrecht heeft dezelfde rechtskracht als
het wettelijk recht.
Naast wet en jurisprudentie is de gewoonte een zelfstandige bron van het positieve recht. In veel sectoren
van het bedrijfsleven heersen tal van gewoonten die niet in de wet zijn vastgelegd, maar die wel als
bindende rechtsregels worden gezien. De rechter kan de geldigheid van zo’n rechtsregel uit het
gewoonterecht beoordelen.
Verdragen en wetgevende besluiten van volkenrechtelijke organisaties waartoe Nederland behoort zijn
van toenemend belang voor ons positieve recht. Zij hebben in ons recht dezelfde werking als gewone
wetten en behoren daarom ook tot het positieve recht.
,1.3 Nationaal en internationaal recht
Ieder land bepaalt binnen zijn grondgebied de omvang en inhoud van zijn nationale rechtsstelsel. Het staat
ieder land dus vrij om in zijn wetgeving te regelen wat het nodig acht, en te bepalen welke bevoegdheden
aan het bestuur en de rechterlijke macht toekomen. Dit heet soevereiniteit.
Soevereiniteit geldt zowel naar buiten als naar binnen. Soevereine staten oefenen hun overheidsmacht in
volledige onafhankelijkheid uit, zonder inmenging van andere staten.
De overheid in elk land heeft de bevoegdheid tot wetgeving, bestuur en rechtspraak. Het uitoefenen van
die bevoegdheid leidt tot recht van nationale oorsprong (nationaal recht). Dit nationale recht heeft alleen
binnen een nationale staat rechtskracht.
Naast het nationale recht geldt er binnen staten ook recht van internationale oorsprong (internationaal
recht). Dit noemen we kortheidshalve internationaal recht.
, 1.4 Materieel en formeel recht
Ons positieve recht bestaat enerzijds uit regels die aan personen rechten verlenen en / of plichten
opleggen, en anderzijds uit regels die aangeven hoe geschillen over de juiste toepassing van deze regels in
concrete gevallen moeten worden beslecht in een juridisch proces.
Regels die betrekking hebben op de rechten en plichten van personen in hun onderling verkeer, worden
regels van materieel recht genoemd. Zij zijn op de inhoud gericht. Regels over de wijze van procederen bij
de rechter worden regels van formeel recht genoemd. Formeel recht wordt ook procesrecht genoemd.
Beide groepen regels worden vaak kortweg aangeduid met materieel recht en formeel recht.
Ieder mens heeft elke dag met regels van materieel recht te maken, procesrecht komt pas in beeld als er
moeilijkheden ontstaan.
Handhaving van het recht kennen we op de terreinen van het strafrecht, het bestuursrecht en het
burgerlijk recht. Het procesrecht op elk van deze drie gebieden heeft een eigen structuur, eigen rechters
en eigen regels van procesrecht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yasminheupers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50155 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen