Samenvatting Aardrijkskunde H1 wereldbeeld
Voordelen van werken in de VS:
- Je verdient net zoveel op een dag als je in een week verdient in Mexico.
- Je hebt er meer kans op een toekomst.
Nadelen van werken in de VS:
- Je moet keihard werken.
- Je bent illegaal in het land.
- Je hebt niet veel rechten.
“American Dream”: mensen denken dat ze in Amerika snel geld zullen verdienen,
en een leven op kunnen bouwen. (maar zou makkelijk gaat dat helemaal niet)
Verschil tussen Mexico en de VS
Welvaart, je kunt kijken naar:
- koopkracht (hoeveelheid goederen die je voor 1 dollar (of euro) kunt kopen
- omvang van de informele sector (ongeschoold slecht betaald werk in de
dienstensector, zoals schoenpoetser, bedelen, straathandel)
- hoe meer mensen in de landbouw werken, hoe armer het land is
- hoe meer mensen in de dienstensector werken, hoe rijker het land is
- samenstelling van de beroepsbevolking (de werkende bevolking + de
werklozen)
Vluchtsector is hetzelfde als de informele sector.
Spreiding en groei:
- bevolkingsdichtheidscijfer, is het aantal mensen per vierkante kilometer (1kmᵌ)
- bevolkingsspreiding: de verdeling van mensen over een land of gebied.
Een leeftijdsdiagram laat…. zien:
- de leeftijdsopbouw zien in verschillende klassen
- je kunt zien of het land een hoog of laag geboorte/sterfte overschot heeft
- en dus of er veel jongeren/ouderen zijn
- het verschil tussen man en vrouw in leeftijd
Verschil leeftijdsdiagram VS/Mexico
- Mexico heeft een jongere bevolking
- het sterftecijfer in Mexico is lager
- Mexico heeft een snelgroeiende bevolking :ontgroening
- de VS heeft een redelijk grote middenklasse :vergrijzing
De grens is niet alleen een grens tussen arm en rijk, maar het is ook een
cultuurgrens.
Hier grenst het Westerse cultuurgebied aan het Latijns-Amerikaanse.
Een grensregio ontwikkeld vaak een mengcultuur: verschillende culturen door
elkaar heen.
Een groot deel van de VS en Mexico waren een Spaanse kolonie geweest.
Zuid-Europese cultuurelementen gaan samen met de oorspronkelijke indiaanse
cultuur. Aan de VS en Mexico kun je dit zien aan de huizenbouw, winkels,
,restaurants, en het Spaans op straat. De verschillen op cultuurgebied zijn veel
kleiner ten opzichte van het economisch gebied.
VS-Mexico: een centrum-periferie relatie.
Handelsbalans; de waarde verhouding tussen de totale invoer van een land en de
totale uitvoer (export- import)
De VS hoort tot het centrum en Mexico tot de periferie.
Centrum; betere voorzieningen, het ontwikkeld deel.
Periferie; het achtergebleven deel, minder ontwikkeld.
De VS is voor Mexico belangrijker dan andersom.
Mexico levert vooral grondstoffen en agrarische producten. En de VS levert
Mexico vooral hoogwaardige goederen. Zoals machines.
De VS maakt gebruik van Mexico, omdat Mexico een goedkope bron van arbeid is
voor de VS.
Net over de grens van Mexico staan ook grote multinationals zoals autobedrijven
en elektronica bedrijven. Zij vestigen zich hier zodat zij voor het
arbeidsintensieve deel gebruik kunnen maken van de lage lonen.
Maquilladora’s / assemblagebedrijven zijn enorme fabriekshallen waar van alles
in elkaar wordt gezet. (vooral voor eindproducten) Het is vooral bedoeld voor de
export.
Vanaf 1965 konden buitenlandse ondernemingen zich onder gunstige
omstandigheden (bv geen importbelasting) in deze speciale economische zones
vestigen.
In 1994 verdrag gesloten tussen Mexico, de VS en Canada, waardoor Noord-
Amerika een vrije handelszone werd. De vrije handelszone heet de NAFTA, dat
staat voor North American Free Trade Assosiation. Nu kon je ook maquilladora’s
buiten de grenszone stichten.
Veel deden dit ook, waardoor de groei in Mexico voorbij was. Ten zuiden van de
grens zijn de lonen namelijk nog lager. Bijvoorbeeld in China.
Ciudad Juárez is uitgegroeid tot de hoofdstad van Mexico. Er komen veel
migranten.
Veel Mexicanen verlaten hun eigen thuis door de pushfactor armoede. Ze werken
vooral in de landbouw.
Volgmigratie is hetzelfde als kettingmigratie= als migratie het gevolg is van
eerdere migratie, bijvoorbeeld als na de eerste migranten later ook
familieleden/kennissen overkomen.
Afstandsverval: ruimtelijk verschijnsel(bijv. migrantendichtheid) dat afneemt
naarmate de afstand toeneemt.
Dubbelstad: 2 dicht bij elkaar gelegen steden, soms gescheiden door een
internationale grens, die op een aantal terreinen een eenheid vormt. Bijvoorbeeld
Ciudad Juárez en El Paso.
Ciudad Juárez is een industriestad en El Paso het dienstencentrum.
, Juárez maakt het, maar El Paso maakt het mogelijk.
De VS profiteert van de Mexicaanse migranten, omdat de goedkope vaak illegale
arbeiders de redding zijn voor de landbouw, industrie en horeca tot ver buiten de
grensstreek. Ze zijn goedkoop, doen het vuile werk, kunnen makkelijk ontslagen
worden, en ze houden de productiekosten laag.
Een – punt is, dat de illegale arbeiders de legale arbeidskrachten verdringen.
De grote vervuilers van de Rio Grande, zijn veel steden en bedrijven aan de
grens, die de rivier gebruiken als een open riool.
-> het is moeilijk aan te passen, omdat het over 2000 km een natuurlijke grens
vormt
De stad Ciudad Juárez is het meest vervuild, omdat er heel veel mensen in
krottenwijken wonen. Er is een snelle groei, en er zijn geen waterleidingen of
riolen.
welvaartsverschillen tussen landen kun je meten door:
- bnp per inwoner (bnp per hoofd)
de waarde van alle goederen en diensten die in een jaar worden geproduceerd bij
elkaar op tellen + inkomsten uit het buitenland, en dat delen door het aantal
inwoners. Je drukt het uit in dollars of euro’s.
- de VN-welzijnsindex, hierbij let je op de koopkracht, alfabetiseringsgraad en de
levensverwachting. De welzijnsindex loopt van maximaal 1 tot 0
- de verdeling van de beroepsbevolking
- de toegang tot schoon drinkwater, scholing, gezondheidszorg
- de voedselsituatie
4 nadelen aan het meten met bnp per hoofd
- de dollar is niet overal evenveel waard.
hierdoor hebben ze het woord koopkracht bedacht
- de inkomsten uit de informele sector, de ruilhandel en de zelfvoorziening tellen
niet mee in de teller van de officiële economie.
In veel arme landen is de informele sector groter dan de formele sector. de
situatie in de arme landen ziet er hierdoor mooier uit dan het is.
- sociale ongelijkheid; ongewenste verschillen in inkomen en
ontwikkelingskansen tussen groepen mensen
- het laat geen regionale verschillen zien.
regionale ongelijkheid; verschillen in welvaart en ontwikkeling tussen
gebieden
de welvaart is slecht verdeeld, 3 hoofdgroepen
- de rijke, vooral westerse landen het centrum
- de landen die een flinke groei hebben doorgemaakt semi-periferie
- de armste landen periferie
Oorzaken van de slechte verdeling van de welvaart
intern:
- natuurlijke oorzaken, zoals ongunstig klimaat, onvruchtbare grond, weinig
natuurlijke hulpbronnen beschikbaar, bijv. aardolie
- menselijke oorzaken, zoals een slecht bestuur, oorlogen, corruptie
extern:
rijke landen zijn dominant, arme landen afhankelijk, ongelijke uitwisseling van:
