Samenvatting
Samenvatting Ondernemersthiek (610326-B-6), Business en ethiek, ISBN: 9789020979244
Deze samenvatting is gebaseerd op de hoorcolleges en het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 36 pagina's
Voorbeeld 4 van de 36 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: pepijnsmulders • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting OndernemersethiekWeek 1 - introductie
Het belang van ondernemersethiek is:
• Bedrijven kunnen in potentie een belangrijke bijdrage leveren aan onze samenleving
• Wanpraktijken van bedrijven kunnen enorme schade toebrengen aan individuen,
gemeenschappen en het milieu
• De eisen die aan bedrijven worden gesteld om ethisch te zijn door de verschillende
belanghebbenden worden complexer en uitdagender
• En: niet alles is wettelijke geregeld
Er zijn drie niveaus van morele filosofie, namelijk: meta-ethiek, normatieve ethiek en
toegepaste ethiek.
Ondernemersethiek is een wetenschappelijk onderzoek van de feitelijke opinies, waarden
en gedragspatronen van ondernemers, managers en werknemers, en van de feitelijke
gevolgen van ethisch of onethisch gedrag in ondernemingen.
Managers en ondernemers handelen vooral vanuit economisme en conventionalisme.
De normatieve ethiek houdt zich bezig met: ‘wat behoort redelijkerwijze te zij of behoort
redelijkerwijze gedaan te worden?’ Er zijn verschillende redeneerwijzen, namelijk:
• Utilitarisme
• Deontologie
• Rechtsvaardigheidsdenken
• Deugdenethiek
Het utilitarisme is nuts- of gevolgethiek. Er wordt een afweging gemaakt tussen de concrete
gevolgen van een handeling om de moraliteit te bepalen. De morele kwaliteit van de
handeling bestaat uit voorzienbare positieve en negatieve gevolgen. Nagegaan wordt wat
het nut van elk mogelijk alternatief is voor alle betrokkenen.
Volgens het utilitarisme is een handeling moreel verantwoord als het totale nut
groter is dan het totale nut van een andere handeling.
Deontologie is een rechten- en plichtenethiek. Er wordt gekeken of de handeling in
overeenstemming is met algemene principes. De grondlegger is Immanuel Kant. Hij
formuleerde de categorisch imperatief met twee formuleringen. Eigenschappen van de
redenering zijn universaliseerbaarheid en wederrechtelijkheid.
Rechtsvaardigheidsdenken stelt dat mensen naast normen ook doelen en waarden nodig
hebben. Het doel van deze redeneerwijze is strategisch en maatschappelijk. De visie is
gericht op de gemeenschap en haar welzijn.
Onder rechtsvaardigheid wordt verstaan ieder in de gemeenschap het zijne geven.
Algemeen welzijn is het geheel van sociale voorwaarden waardoor zowel groepen als
enkelingen in staat gesteld worden zichzelf meer te volmaken. Er wordt gestreefd naar
algemeen welzijn op drie niveaus:
, • Respect voor waardigheid van alle mensen en heel de mens
• Het welzijn van de gemeenschap
• De universele bestemming van goederen van de aarde
Er worden drie soorten relaties onderscheiden:
• Communicatieve rechtvaardigheid
• Participatieve rechtvaardigheid
• Distributieve vaardigheid
Het sociaalcontractmodel is afkomstig van de politieke filosofie. Het is een fictieve
overeenkomst tussen de individuele burgers om af te spreken tot welke rechten en plichten
zij zich binnen de op te richten staatsstructuur verbinden om hun wederzijdse belangen te
vrijwaren.
Het contract is toegepast op de regels waartoe bedrijven zich zouden moeten
verbinden om in de maatschappij als sociaal verantwoorde entiteiten op te treden. De
partners in het contract zijn de burgers en ondernemingen.
De deugdenethiek focust zich op de handelende persoon. Deugden zijn sociaal aangeleerde
menselijke kwaliteiten. Het gaat hier om de intrinsieke kwaliteit van de handeling zelf. De
deugden bevinden zich op een schaal tussen twee zonden, net te kort schieten en net te ver
door.
De onderneming kan worden gezien als moreel subject. Er zijn drie visies te onderscheiden,
namelijk:
• Sociologisch
Het bedrijf kan worden gezien als een instituut met waarde op zich.
→ Vb. Herald of Free Enterprise: institutionele factoren en beheers instanties met als
gevolg aansprakelijkheid voor het bedrijfs als collectieve actor.
• Economisch
Het klassieke voorbeeld van deze visie is nutmaximalisatie. Het bedrijf wordt gezien
als een zwarte/lege doos. Het institutionele karakter verzet zich hiertegen, want
ondernemingen hebben een stabiliserende en bijsturende rol. Economische
eigendomsrechten zijn feitelijke aanspraken.
, • Juridisch
Een onderneming heeft een aantal basiskenmerken. Rechtspersoonlijkheid → eigen
rechten en plichten en eigenaar van het samengebrachte vermogen. Controle. En
vermogensaanspraken bij de AvA. Juridisch is de vennootschap gescheiden van de
onderneming. Er is een mogelijkheid tot vervolging bij wanpraktijken.
Week 2 – Maatschappelijk verantwoord ondernemen
De stockholder theory is gericht op het behalen van financiële resultaten. Deze theorie
heeft betrekking op aandeelhouders. Milton Friedman is de grondlegger van deze theorie.
Managers zouden zich moeten richten op aandeelhouders en het behalen van zoveel
mogelijk winst. Het bestuur wordt gezien als agent van de aandeelhouder → agent-
principaal.
Milton Friedman: “In a free society, (...) there is one and only one social responsibility
of business - to use its resources and engage in activities designed to increase its profits so
long as it stays within the rules of the game, which is to say, engages in open and free
competition without deception or fraud.”
De stakeholder theory van Freeman beoogt ook andere doelen dan de financiële doelen. Er
zijn meerdere definities mogelijk, namelijk:
• Breed: an individual or group who can affect the achievement of an organization’s
objectives or who is affected by the achievement of an organization’s objectives
(Freeman)
• Eng: die partijen die noodzakelijk zijn voor het voortbestaan van het bedrijf
Verschilt Freeman nu zo van Friedman? Nee. Ze komen op hetzelfde neer. Beide hebben de
gedachte dat als er zoveel mogelijk winst wordt gemaakt dat het goed is als de samenleving
als geheel of als er rekening wordt gehouden met belanghebbenden. Je kunt hierbij wel je
twijfels hebben want enerzijds hebben niet alle belanghebbenden effect en invloed in de
onderneming. Anderzijds zijn er natuurlijk ook aandeelhouder die zich richten op de korte
termijn (winst behalen). Ervan uit gaande zou de stakeholder theorie nog steeds belangrijker
zijn om aan te houden.
Volgens Carol hebben bedrijven vier verschillende verantwoordelijkheden:
- Economische verantwoordelijkheid → vormen de basis en de rest steunt hierop. Is
nodig om te bestaan als onderneming.
- Wettelijke verantwoordelijkheden → contracten nakomen.
- Ethische verantwoordelijkheid →bedrijven moeten doen wat juist is. Vb.
belastingontduiking kan legaal zijn, maar niet ethisch
- Filantropische verantwoordelijkheid → wat samenleving wenst dat een bedrijf doet.
De verantwoordelijkheden van Carol komen overeen met de perfecte en imperfecte plichten
van de deontologie van Kant. Van perfecte plichten kan men nooit afwijken en bij imperfecte
plichten hangt dit af van de omstandigheden van het geval. Door het toepassen van de
perfecte en imperfecte plichten van Kant zijn ze niet meer vrijwillig, zoals Carol voorstelt.
, Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen gaat uit van een stakeholders perspectief. Er
worden verschillende belangen meegewogen wanneer een bedrijf een beslissing neemt.
Ondernemingen dienen bij hun streven naar winst rekening te houden met menselijke en
maatschappelijke belangen. Mensenrechten, arbeid en milieu zijn onder andere van belang.
→ Art. 2:129(1)/2:239(1) BW
Er zijn verschillende verantwoordelijkheden waar een balans in dient te worden
gevonden. Het bestuur is in principe belast met het besturen van de vennootschap. In de
Nederlandse Corporate Governance Code is opgenomen dat het bestuur verantwoordelijk is
voor de continuïteit van de vennootschap en lange termijn waarde creatie. De strategie van
het bestuur wordt onder toezicht gehouden door de Raad van Commissarissen.
Er zijn verschillende dimensies van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Enerzijds
heb je de profit kant die gericht is op het maken van winst. Echter dient er ook rekening te
worden gehouden met andere belangen. People houdt in dat een vennootschap dient te
streven naar winst maar op een duurzame manier met betrekking tot de sociale dimensies.
Voorbeelden hiervan zijn gelijke lonen, geen kinderarbeid en goede arbeidsomstandigheden.
De dimensie planet heeft te maken met het milieu en het tegengaan van onder andere CO2
uitstoot en andere vormen van milieuvervuiling. Het uitgangspunt is dat de winst niet ten
koste mag gaan van de andere evenwichtige belangen.
Het MVO-normenkader wordt gereguleerd op verschillende wijzen. Er zijn internationaal
richtlijnen en gedragscodes opgesteld welke bindend zijn voor de lidstaten, maar gebaseerd
op zelfbinding voor ondernemingen. Deze vorm van regulering wordt soft law genoemd. Het
is gericht op te volgen processen voor verslaggeving en transparantie betreffende het
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Soms is er sprake van een normerend effect.
Nationaal is de rol van de Nederlandse overheid vooral ondersteunend en
stimulerend van aard met betrekking tot de regulering van het MVO-normenkader.
De United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights is gebaseerd op drie
pijlers:
1. Duty to protect
De focus hiervan ligt bij de lidstaten. Mensen dienen beschermd te worden tegen
bedrijfsgerelateerde mensenrechtenschendingen.
2. Duty to respect
Mensenrechtenschendingen dienen zoveel mogelijk te worden voorkomen, beperkt
en verholpen. De focus ligt hierbij op de ondernemingen. Het mensenrechtenbeleid
dient in een beleidsverklaring te zijn opgenomen waarin staat wat ondernemingen
verwachten van werknemers. Daarnaast dient er een due dilligance proces plaats te
vinden.
3. Duty to remedy
Deze pijler stemt voor een groot deel overeen met de plicht tot remedie bij de duty
to respect. Er zijn hier zowel juridische als niet-juridische mogelijkheden. Personen
kunnen worden vervolgd of er kan een civiele procedure worden gestart.
De normen gelden voor alle VN-lidstaten maar ook voor alle ondernemingen. Het zijn geen
harde verplichtingen, maar de meeste ondernemingen nemen de regels wel op in hun
beleid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkevanvoorden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen