Doelstellingen
- Kennis van inzicht in de basis onderwerpen en onderzoeksmethoden van de cognitieve
neurowetenschappen en de neuropsychologie
- Inzicht in hoe de BW relevante toepassing van deze kennis veelzijdig en interdisciplinair
van aard kan zijn
- Vaardigheid ontwikkelen in het communiceren en kritisch beoordelen van inzichten aan de
hand van recente wetenschappelijke communicaties
Lokalisten vs Holisten
- Gehele brein dat samenwerkt of specialistische delen die (op z’n minst deels) individueel
functioneren
Frenologie: hoe het allemaal begon
- Door te voelen aan de hobbels en bulten van de schedel (lokale fenomenen) dingen over
de persoonlijkheid en gedrag van mensen aflezen
- Frans Joseph Gall: grondlegger van deze lokalistische benadering
o Anatomical personology: lokaliseren van deugden door te voelen aan de schedel
- Idee van frenologie: als je een hersengebied veel gebruikt wordt deze groter en dit zorgt
voor een hobbel in de schedel
De eerste holist – dieronderzoek
- Flourens (1794-1867) begon als lokalist te kijken naar het brein van duiven en wilde
onderzoeken hoe die cortex werkte
- Hij ontdekte dat zonder cortex de duif geen perceptie meer had en dat zonder cerebellum
de coördinatie van de duif verstoord raakte
- Op deze manier probeerde hij zicht te krijgen op de structuren en functierelatie
- Flourens vond geen goede locatie voor geheugen of cognitie – hogere orde denkprocessen,
dat bracht hem tot de aggregate field theory
- Aggregate field theory: het is niet een bepaald gebied maar het brein doet als geheel mee
bij het realiseren van gedrag dus percepties, intenties en sensaties zijn in essentie 1 - het
brein is niet te verdelen in stukjes
o Dit is een typisch holistisch perspectief
Zeker vanuit de kliniek werd sterk op een lokalistische manier gedacht.
, NEUROPSYCHOLOGIE
De eerste lokalisten – patiënten onderzoek
- John Hughlings Jackson (1835-1911).
o De eerste die een topologische indeling veronderstelde op basis van zijn werk met
epilepsiepatiënten. Epilepsie zorgt voor stimulering van een ‘set map’ van het lichaam –
karakteristieke spasmen gaan van ene deel naar andere deel van het lichaam.
o Epileptische aanval → verplaatsing van motorische activiteit over verschillende
lichaamsdelen – en verplaatsing door het brein, wat terug te zien is in andere
activatiepatronen – lokalistische verdeling in corticale gebieden
- Paul Broca (1824-1880).
o Hij beschreef een patiënt die alleen maar Tan kon zeggen. Na zijn dood keek Broca naar
zijn brein en vond een lokale beschadiging van het Broca gebied – gebied in de
frontaalkwab. Hij concludeerde dat dit gebied in de frontale cortex bestemd is voor
spraak.
Neuroanatomie – structurele organisatie
Cerebrale cortex (H2.3-2.6)
- Naam en locatie van:
o 4 kwabben (kennen!)
o Gyri en sulci (kennen!)
o Structureel voordeel van deze indeling: minder ruimte nodig
o Functioneel voordeel van deze indeling: minder tijd nodig voor communicatie
tussen gebieden want de structuren liggen in 3D dichter bij elkaar
- Anatomische richtingen:
o Dorsaal vs. ventraal.
o Superior vs. inferior.
o Anterior vs. posterior.
o Lateraal vs. mediaal.
o Ipsilateraal vs. contralateraal.
IPL = inferior pariëtaal lobe
DLPFC = dorsolaterale prefrontaal cortex
V1 = primaire visuele cortex
PM = premotor cortex
SMA = supplementary motor area
Teken de kwabben maar in een plaatje met een zijaanzicht.
, NEUROPSYCHOLOGIE
Indeling: gyri en sulci
- Structureel voordeel: minder ruimte nodig
- Functioneel voordeel: minder tijd nodig voor communicatie tussen gebieden want de
structuren liggen in 3D dichter bij elkaar
o Sulcus lateralis (-sylvian fissure)
o Longitudinale fissuur
o Superior/middle/inferior frontaal gyri - superior/middle/inferior temporaal gyri -
superior/inferior parietaal
o Precentraal gyrus/centrale sulcus/postcentraal gyrus
o Supramarginaal gyrus/angular gyrus/lateraal-occipitaal gyrus/parieto-occipitaal
sulcus
o Gyrus cinguli/fusiform gyrus/parahippocampal gyrus, corpus callosum
, NEUROPSYCHOLOGIE
Neuroanatomie: Brodmann gebieden
- Indeling op basis van cel architectuur (cytoarchitectonics) door
middel van histologische kleuring. Deze gebieden zijn te
onderscheiden op basis van bouw en functie
- Indeling uit 1909, kreeg een revival in de 80s door imaging
technieken. Wordt gebruikt voor het lokaliseren van gebieden
- Naar Brodmann area’s wordt verwezen om te lokaliseren, waar
in het brein een gebied zich bevindt
- TENTAMEN: kan je een plaatje met Brodmann area’s krijgen –
je kan zien waar het ligt, en dan moet je weten waar een functie
gelokaliseerd is
- Je moet structuren kunnen koppelen aan functies, maar je hoeft
niet te weten waar een nummer ligt
- Let op, verschillende naamgeving voor dezelfde structuur:
o Area 17 (Brodmann)
o V1 (aap)
o Striate cortex (microscopisch)
o Calcarine cortex (vorm)
o Primaire visuele cortex (functie)
Lokalisten
- Hersengebiedjes zijn niet alleen structureel maar ook functioneel van elkaar te scheiden.
- Beschadigingen van een specifiek gebied zorgt voor een specifiek functioneel verlies. Dus
gebied is gespecialiseerd voor een functie (= typische lokalistische benadering)
o Welk hersengebied voor spreken? → Broca gebied
o Welk hersengebied voor bewegen? → M1
- Hoewel de neuroanatomen de overstap maakten naar netwerken en verbindingen ging de
focus in de psychologie terug naar de lokalisatie, mede vanwege de fMRI techniek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tesslamberst. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.