Dit document omvat de aantekeningen van hoorcolleges en kennisclips van het vak Bestuursrecht dat wordt gegeven in het tweede jaar van de studie Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Utrecht.
Hoorcollege week 1: achtergrond en kernbegrippen
Kernthema’s:
- Ordening maatschappelijk leven en behartiging van het algemeen belang
- Organisatie van het openbaar bestuur
- Toekennen van taken en bevoegdheden aan het bestuur
- Normering van bestuurshandelen
- Toezicht op en handhaving van naleving van regels
- Waarborgen en rechtsbescherming tegen bestuurshandelen
Uitgangspunten/beginselen
Uitoefening van openbaar gezag waarmee eenzijdig de rechtspositie van burgers/bedrijven wordt
vastgesteld (ingrijpende bevoegdheden, mogelijkheid om vrijheden te beperken)
Democratie: vormgeving overheidsgezag via democratisch proces
Specialiteitsvereiste: bevoegdheid dient een speciaal doel (concreet geformuleerd)
Rechtszekerheid: duidelijkheid, eenduidigheid en berekenbaarheid; beleidsvrijheid en flexibiliteit
Machtenscheiding en rechterlijke controle: checks and balances; onafhankelijke
(bestuurs)rechtspraak
2. Hiërarchie en gelede normstelling
Verticale hiërarchie: lagere regelgeving mag niet in strijd zijn met hogere regelgeving
- Internationaal/EU-recht
- Grondwet
- Wet in formele zin
- Koninklijk besluit (amvb)
- Ministeriële regeling
- Provinciale verordening
- Gemeentelijke/waterschapsverordening
- Beschikking
- Gelede normstelling: burgers en bedrijven hebben vaak te maken met normstelling (regels)
op meerdere niveaus tegelijk (verticale en horizontale normstelling).
3. Algemeen bestuursrecht en bijzondere delen
- Algemeen bestuursrecht (Awb)
- Bijzondere delen:
o Ambtenarenrecht
o Belastingrecht
o Economisch/financieel bestuursrecht
o Omgevingsrecht
o Openbare orderecht
o Socialezekerheidsrecht
o Vreemdelingenrecht
, - Relatie algemeen/bijzonder
o Algemeen: dwingend, regelend, aanvullend of facultatief
o Bijzonder gaat voor algemeen (op horizontaal niveau)
Het doel van Algemene Wet Bestuursrecht was eenheid, systematisering en vereenvoudiging van
inhoudelijke en procedurele bestuursrechtelijke normen.
4. Drie kernbegrippen
Deze begrippen zijn van belang voor de toepassing en het begrip van het bestuursrecht in de volle
breedte en is tevens bepalend voor de vraag:
- Welke normen van toepassing zijn op welk type overheidsgedragingen;
- Voor wie tegen welke gedragingen bestuursrechtelijke rechtsbescherming openstaat
- Bevoegdheid bestuursrechter en ontvankelijkheid eiser
4.1 Besluit
“Een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke
rechtshandeling”
- Onderscheidt zich van privaatrechtelijke rechtshandelingen en feitelijke handelingen
- Onderscheid: besluiten van algemene strekking en beschikkingen
- Regels van hfd. 3 en 4 Awb (deels) van toepassing (art. 3:1 Awb)
- Beroep tegen besluiten bij de bestuursrechter (art. 8:1 Awb) ‘appellabele besluiten’
(beperkte) bevoegdheid bestuursrechter burgerlijke rechter = restrechter
4.2 Bestuursorgaan
- Alleen bestuursorganen kunnen ‘besluiten’ nemen (zie definitie ‘besluit’)
- A- en B-organen
- Wettelijke uitzonderingen (art. 1:1 lid 2 Awb) géén besluiten
- Uitzondering in jurisprudentie: géén wettelijke taken, toch een bestuursorgaan
o Financieel vereiste
o Inhoudelijk vereiste
o ABRvS 17 september 2014, Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schiphol
- Verklaring: toch besluiten (beschikkingen), dus bestuursrechtelijke normen van toepassing en
bestuursrechtelijke rechtsbescherming
4.3 Belanghebbende
- Van wezenlijk belang voor toegang tot de bestuursrechter (ontvankelijkheid)
- “degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit betrokken is”
- Normadressaat (degene tot wie het besluit rechtstreeks is gericht) en
derdebelanghebbenden (‘OPERA’)
- Algemene en collectieve belangenbehartiging (art. 1:2 lid 3 Awb)
- Nadere invulling in jurisprudentie:
o ‘Gevolgen van enige betekenis’ (ABRvS Mestbasin en ABRvS Minicamping
Heksenketel)
o Streng vs. soepel (ABRvS Openbare Ruimte en ABRvS Belangenvereniging Indische
buurt)
, o Eens belanghebbend, altijd belanghebbend? (ABRvS MOB)
o Concurrent belanghebbende? (ABRvS Minicamping Heksenketel)
o Afgeleid belang (CRvB Intrekking Pgb)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lies2642. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
