Hoofdstuk 6: Inhouden van spel, speelleerkansen en routines
Routines en bewegingsmomenten
Goed bewegingsmoment =
Klassikaal
Geen/weinig materiaal geen tijd verliezen met uitdelen
Doel uit bewegingsopvoeding nastreven
o Motorische competenties
o Cognitieve doelen
o Sociale doelen
Spel en speelleerkansen
‘Experimenteren met…’:
A. Aanzet
Geen materiaal
Rekening houden met de 3 voorwaarden (sfeerschepping, activeringsfase,
ruimteverkenning)
B. Kern
1) Exploreren: vertrek vanuit de eigenschap van het materiaal
- Bv: wat doet een doekje als ik het omhoog gooi, wat gebeurt er als ik
een lint vastheb en ik ga met mijn armen heen en weer…
2) Experimenteren: welke vaardigheden kan je uitvoeren
- Bv: met doeken kan je gooien, vangen, vouwen, deken gebruiken, over
grond slepen…
3) Experimenteren: hoe kan je de vaardigheden uitvoeren
a. Vast materiaal
- Bv: op doek zitten, erop springen, erover springen…
b. Hanteervorm
- Ter plaatse (bv: in de lucht gooien en opvangen)
- In verplaatsing (bv: rondlopen met doekje op hoofd)
- Vanuit verschillende uitgangshoudingen (bv: zittend, buiklig,
ruglig…)
- Met verschillende lichaamsdelen (bv: één of twee handen,
LH, RH, elleboog…)
- Per 2 of meer (bv: ene gooit doekje in de lucht, andere vangt)
C. Slot
Stiltespel of zintuiglijke spel
Rekening houden met voorwaarden van goed slot
Didactische tips:
Varieer en differentieer
Observeer, stimuleer en activeer
o Motiveren door te prijzen
o Stimuleren door te verwijzen naar wat andere kleuters doen
o Activeren door uit te nodigen tot nieuwe ideeën: open vragen stellen
o Zelf een andere beweging uitvoeren: kleuters imiteren
, Keuze van het materiaal
o Jongste kleuters: één materiaal is genoeg
o Kleuters prikkelen met nieuwe, ongekende materialen
o Oudere kleuters: toevoegen van tweede materiaal
Spel en beweging
1. Vrij spel
Exploreren van materialen en hun eigenschappen staan centraal
Gaan snel over naar experimenteren
2. Genormeerd spel
a. Tikspelen
A. Voorwaarden:
Kleuters kunnen zich oriënteren in de ruimte
- Juiste type tikspel aanbieden (op niveau)
- Tikker duidelijk herkenbaar maken (hesje, lintje)
- In de aanzet worden betekenisvolle plaatsen verkend
Kleuters zijn bereid om weg te lopen van de tikker of bereid om zelf te tikken
- Tikfunctie begrijpen
- Jongste kleuters: fantasierijke speelse opdrachten (bv:
kat en muis)
B. Moeilijkheidsgraad van tikspelen volgens de ruimtestructuur:
I. Voorbereidende tikspelen
II. Basistikspelen
III. Overlooptikspelen
IV. Tikspelen met vrijplaatsen
V. Tikspelen met hindernissen
VI. Vrije tikspelen
C. Welk tikspel voor welke leeftijd
Type tikspel is niet afhankelijk van hun leeftijd, maar van de
geoefendheid van die kleuters in de tikspelen
Beginsituatie inschatten
D. Differentiatie binnen tikspelen
Materiaal + spelers:
o Obstakels, één tikker (obstakel in voordeel van
lopers), meerdere tikkers (obstakel in voordeel van
tikkers)
Inrichting:
o Aantal looprichtingen
o Grootte van het speelveld
o Betekenisvolle plaatsen veranderen (vrijplaatsen,
hindernissen)
Spelidee/spelregels:
o Aan-of afwezigheid van vrijplaatsen
o Aantal tikkers
o Wedstrijdvorm (zoveel mogelijk, zo snel mogelijk)
o Vaste plaats voor de tikkers
, o Verlossen
Taak:
o Met of zonder opdracht (iets ergens naartoe brengen,
iets ergens vandaan halen)
o Keuzemogelijkheid tot gedifferentieerde deelname
o Aantal functies
o Samenwerken
E. Didactische tips bij tikspelen
Gekend tikspel herhalen: ja of nee?
o Als aanzet voor speelleerkans
o Fysiek zwakkere kleuters voldoende te blijven
motiveren
o Kleuters nog tactischer laten spelen
Wat doen met degenen die aangetikt zijn?
o Laten ervaren dat hun handeling net niet goed
genoeg was
o Niet belonen als ze aangetikt zijn
o Opdrachten
Opzetten van kegels, stapelen van blokken,
pittenzakken van ene doos in andere leggen
Gewoon blijven meespelen, na afloop vragen
wie er getikt is
Uit spel gaan en opdracht uitvoeren
Even aan de kant: rustmoment
Verlossen
Functiewissel
Kleuters krijgen andere functie
Spelen op meerdere velden: tikkers van veld
laten wisselen
Naar een ander spel gaan
Getikte kleuters zijn de behaalde punten kwijt
Wie mag tikker zijn?
o Keuze van tikker beïnvloedt het spelbeeld:
Actieve tikker geeft de kleuters weinig kans
om zich in de situatie te oriënteren
Rustige tikker geeft de kleuters meer tijd om
zich aan te passen
Kleuters ‘pakken’ hun prooi
o Jongste kleuters: laten prooi niet meer los
o Als leraar ‘pakken’ accepteren. Blijven in de buurt van
de tikker om de gepakten te verlossen
o Nog niet stimuleren tot het gewone aantikken, anders
fantasiebeeld schaden
o Tikfunctie duidelijker: tikken i.p.v. pakken
Problemen:
o Ruimte-oriëntatie
o Bereidheid tot weglopen van de tikker
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silkevangeersom1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.