Hoofdstuk 5: Hechtmateriaal en hechtpatronen
Van dit hoofdstuk moet je de verschillende hechtmaterialen kunnen bespreken (voor- en nadelen,
onderdelen en toepassingen) en ook kunnen herkennen (pakje van hechtdraad oid). Daarnaast moet
je ook de meest voorkomen hechtpatronen kennen en kunnen uitvoeren. Dit moet je wel nu al
kennen, maar hoef je niet in detail uit te leggen. Dit komt pas aan bod bij SL2. Je zal op het examen
Heelkunde wel moeten kunnen vertellen waarom je kiest voor een type hechtmateriaal bijvoorbeeld.
Hechtdraad
Een ideaal hechtdraad bestaat niet. Er zijn veel
kenmerken die je graag bij een hechtdraad terug wilt
vinden. Zie hiernaast voor alle eigenschappen.
Sommige hechtdraden hebben een coating om zich
heen, andere bestaan uit meerdere draden of juist
maar 1 filament.
Persistentie = is het draad wel of niet resorbeerbaar?
Resorbeerbaar materiaal gaat na een tijd zijn sterkte
verliezen (uiterlijk na 60 dagen).
Idealiter is je hechtdraad:
- Hanteerbaar
- Minimale weefselschade en -reactie
- Trekvast
- Knoopvast
- Volledige resorptie of incorporatie zonder
weefselreactie
- Geen capillaire werking
- Niet allergeen of carcinogeen
- Steriel
- Goedkoop
Zodra een wond voldoende is geheeld en de twee delen aan elkaar vast blijven zitten, is een hechting
in principe niet meer nodig. Per weefsel is ander hechtmateriaal nodig.
Onder de hechtdraden is een onderscheid tussen natuurlijk en synthetisch draad. Tegenwoordig
wordt voornamelijk synthetisch gehanteerd, ook wegens de onvoorspelbare kwaliteit van natuurlijk
hechtdraad.
Resorbeerbaar materiaal
Resorbeerbaar hechtmateriaal zal gaan oplossen en verdwijnen in het lichaam. Deze hoef je niet nog
te verwijderen na een tijd. Na 60 dagen is er niets meer terug te vinden. Er is nog een verschil in
traag en snelle opname van dit hechtmateriaal: snel = 1-2 weken, traag = 3-8 weken. De processen
die bij deze resorptie optreden lopen eigenlijk in elkaar over, maar bestaan in principe uit twee
delen:
,1 = Enzymatische afbraak vaak via hydrolyse
Dit is voorspelbaar en lineair.
2 = Fagocytose van het materiaal
Dit is lastiger te voorspellen en afhankelijk van de fagocyten die aanwezig zijn in het weefsel. Dit is
verschillende per patiënt en weefseltype. Deze fagocytose zal leiden tot een weefselreactie.
Een hechtdraad kan nog een coating om zich heen hebben ter bescherming. Dit zou bijvoorbeeld
toxisch kunnen zijn voor fagocyten zo blijft het hechtmateriaal langer ter plaatse en start de
fagocytose veel later dan normaal en duurt deze ook langer.
Resorbeerbaar materiaal kan niet in de autoclaaf: het hydrolyseproces is normaliter het proces dat
zorgt voor het oplossen van het materiaal. In de autoclaaf zou dan dus je hechtmateriaal al deels
afgebroken gaan worden, vooraleer je het hebt gebruik bij je patiënt.
Niet-resorbeerbaar materiaal
Dit hechtmateriaal gebruik je bij weefsels die dus langer dan 60 dagen ondersteuning nodig hebben.
Dit hechtdraad zal een weefselreactie geven (het is immers een vreemd voorwerp) en zal worden
ingekapseld door het lichaam. Idealiter verwijder je het materiaal voordat dit gebeurt. Mocht het
hechtdraad wél blijven zitten, dan is het niet zo dat dit materiaal jarenlang ongedeerd in het lichaam
zal zitten.
Er bestaan verschillende klassen:
- Klasse 1 = zijde, monofilament, sheated
o Als wondinfectie optreedt toch een resorptie (ongeveer na 6 maanden)
- Klasse 2 = katoen, gecoat synthetisch (bv polyester)
o Verhoogd infectierisico (door grotere kans op contaminatie)
- Klasse 3 = staal (mono- of multifilament)
o Absoluut geen resorptie = inert! Zal nooit lijden tot een weefselreactie, kan je dus
heel lang laten zitten
Mono- en multifilament
Monofilament = 1 draad
- Minder weefselschade
- Lage capillariteit
- Minder risico op infectie
- Moeilijker hanteerbaar want beter geheugen
- Minder knoopvast
Multifilament = meerdere draden
- Gedraaide of gewoven draden
- Meer weefselschade wegens een zaageffect (te verhelpen met een coating)
- Betere hanteerbaarheid en knoopvastheid
- Hogere capillariteit
- Hoger infectierisico
, Meerdere draden zijn sterker dan een enkele draad. Monofilament heeft een ‘beter geheugen’, wat
wil zeggen dat hij graag terugkrult naar de originele vorm (dus in een rolletje). Daardoor is deze
slechter hanteerbaar en minder knoopvast.
Capillariteit slaat op het aanzuigen van vocht door de draden. Hoe meer draden er in een hechtdraad
zitten, hoe meer bloed/wondvocht er aangezogen zal worden. Het draad zal gaan zwellen en kan zich
lostrekken uit de knoopjes = nadelig! Daarnaast is er ook een hoger risico op infecties omdat er zo
veel organisch materiaal wordt opgezogen in de draad.
Natuurlijke hechtdraden: resorbeerbaar
Chirurgische darm = Catgut = Resorbeerbaar
Dit is Catgut = submucosa van de darm van herkauwers, heeft niets met katten
te maken. Het bestaat voornamelijk uit collageen en wordt gezuiverd met
formaldehyde en daarna uitgerekt. Het is niet autoclaveerbaar en wordt daarom
met gammastraling gesteriliseerd. Het is een multifilament, maar sterk gepolijst
en daarom dus relatief glad. We bewaren dit hechtmateriaal in een
antiseptische oplossing (vaak alcohol), zo blijft het steriel. Er hangt standaard
een stukje van het draad uit deze container, dit is natuurlijk dan niet meer
steriel en moet je eraf knippen.
Catgut zwelt wel na gebruik (hoge capillariteit) en is hierdoor weinig knoopvast.
Je moet daarom ook niet bij het afknippen niet te korte stukjes overlaten.
Dit materiaal is al verboden in Duitsland en Frankrijk wegens Bovine Encephalitis (het is natuurlijk
afkomstig van herkauwers, dus vandaar).
Catgut behoudt zijn sterkte ongeveer 7-10 dagen en gebruik je bij snel helende weefsels die onder
weinig spanning staan. Binnen 70 dagen is het geresorbeerd, maar dit is per patiënt verschillend.
Chroom Catgut is normale Catgut mag dan met een coating van chroom. De croomzouten maken de
draad ‘harder’ en zijn toxisch voor macrofagen (= minder fagocytose). Deze verliezen nu pas na 10-14
dagen hun sterkte en zijn binnen 90 dagen geresorbeerd. Je hebt nu minder weefselreactie dan
zonder coating.
Van dit hoofdstuk moet je de verschillende hechtmaterialen kunnen bespreken (voor- en nadelen,
onderdelen en toepassingen) en ook kunnen herkennen (pakje van hechtdraad oid). Daarnaast moet
je ook de meest voorkomen hechtpatronen kennen en kunnen uitvoeren. Dit moet je wel nu al
kennen, maar hoef je niet in detail uit te leggen. Dit komt pas aan bod bij SL2. Je zal op het examen
Heelkunde wel moeten kunnen vertellen waarom je kiest voor een type hechtmateriaal bijvoorbeeld.
Hechtdraad
Een ideaal hechtdraad bestaat niet. Er zijn veel
kenmerken die je graag bij een hechtdraad terug wilt
vinden. Zie hiernaast voor alle eigenschappen.
Sommige hechtdraden hebben een coating om zich
heen, andere bestaan uit meerdere draden of juist
maar 1 filament.
Persistentie = is het draad wel of niet resorbeerbaar?
Resorbeerbaar materiaal gaat na een tijd zijn sterkte
verliezen (uiterlijk na 60 dagen).
Idealiter is je hechtdraad:
- Hanteerbaar
- Minimale weefselschade en -reactie
- Trekvast
- Knoopvast
- Volledige resorptie of incorporatie zonder
weefselreactie
- Geen capillaire werking
- Niet allergeen of carcinogeen
- Steriel
- Goedkoop
Zodra een wond voldoende is geheeld en de twee delen aan elkaar vast blijven zitten, is een hechting
in principe niet meer nodig. Per weefsel is ander hechtmateriaal nodig.
Onder de hechtdraden is een onderscheid tussen natuurlijk en synthetisch draad. Tegenwoordig
wordt voornamelijk synthetisch gehanteerd, ook wegens de onvoorspelbare kwaliteit van natuurlijk
hechtdraad.
Resorbeerbaar materiaal
Resorbeerbaar hechtmateriaal zal gaan oplossen en verdwijnen in het lichaam. Deze hoef je niet nog
te verwijderen na een tijd. Na 60 dagen is er niets meer terug te vinden. Er is nog een verschil in
traag en snelle opname van dit hechtmateriaal: snel = 1-2 weken, traag = 3-8 weken. De processen
die bij deze resorptie optreden lopen eigenlijk in elkaar over, maar bestaan in principe uit twee
delen:
,1 = Enzymatische afbraak vaak via hydrolyse
Dit is voorspelbaar en lineair.
2 = Fagocytose van het materiaal
Dit is lastiger te voorspellen en afhankelijk van de fagocyten die aanwezig zijn in het weefsel. Dit is
verschillende per patiënt en weefseltype. Deze fagocytose zal leiden tot een weefselreactie.
Een hechtdraad kan nog een coating om zich heen hebben ter bescherming. Dit zou bijvoorbeeld
toxisch kunnen zijn voor fagocyten zo blijft het hechtmateriaal langer ter plaatse en start de
fagocytose veel later dan normaal en duurt deze ook langer.
Resorbeerbaar materiaal kan niet in de autoclaaf: het hydrolyseproces is normaliter het proces dat
zorgt voor het oplossen van het materiaal. In de autoclaaf zou dan dus je hechtmateriaal al deels
afgebroken gaan worden, vooraleer je het hebt gebruik bij je patiënt.
Niet-resorbeerbaar materiaal
Dit hechtmateriaal gebruik je bij weefsels die dus langer dan 60 dagen ondersteuning nodig hebben.
Dit hechtdraad zal een weefselreactie geven (het is immers een vreemd voorwerp) en zal worden
ingekapseld door het lichaam. Idealiter verwijder je het materiaal voordat dit gebeurt. Mocht het
hechtdraad wél blijven zitten, dan is het niet zo dat dit materiaal jarenlang ongedeerd in het lichaam
zal zitten.
Er bestaan verschillende klassen:
- Klasse 1 = zijde, monofilament, sheated
o Als wondinfectie optreedt toch een resorptie (ongeveer na 6 maanden)
- Klasse 2 = katoen, gecoat synthetisch (bv polyester)
o Verhoogd infectierisico (door grotere kans op contaminatie)
- Klasse 3 = staal (mono- of multifilament)
o Absoluut geen resorptie = inert! Zal nooit lijden tot een weefselreactie, kan je dus
heel lang laten zitten
Mono- en multifilament
Monofilament = 1 draad
- Minder weefselschade
- Lage capillariteit
- Minder risico op infectie
- Moeilijker hanteerbaar want beter geheugen
- Minder knoopvast
Multifilament = meerdere draden
- Gedraaide of gewoven draden
- Meer weefselschade wegens een zaageffect (te verhelpen met een coating)
- Betere hanteerbaarheid en knoopvastheid
- Hogere capillariteit
- Hoger infectierisico
, Meerdere draden zijn sterker dan een enkele draad. Monofilament heeft een ‘beter geheugen’, wat
wil zeggen dat hij graag terugkrult naar de originele vorm (dus in een rolletje). Daardoor is deze
slechter hanteerbaar en minder knoopvast.
Capillariteit slaat op het aanzuigen van vocht door de draden. Hoe meer draden er in een hechtdraad
zitten, hoe meer bloed/wondvocht er aangezogen zal worden. Het draad zal gaan zwellen en kan zich
lostrekken uit de knoopjes = nadelig! Daarnaast is er ook een hoger risico op infecties omdat er zo
veel organisch materiaal wordt opgezogen in de draad.
Natuurlijke hechtdraden: resorbeerbaar
Chirurgische darm = Catgut = Resorbeerbaar
Dit is Catgut = submucosa van de darm van herkauwers, heeft niets met katten
te maken. Het bestaat voornamelijk uit collageen en wordt gezuiverd met
formaldehyde en daarna uitgerekt. Het is niet autoclaveerbaar en wordt daarom
met gammastraling gesteriliseerd. Het is een multifilament, maar sterk gepolijst
en daarom dus relatief glad. We bewaren dit hechtmateriaal in een
antiseptische oplossing (vaak alcohol), zo blijft het steriel. Er hangt standaard
een stukje van het draad uit deze container, dit is natuurlijk dan niet meer
steriel en moet je eraf knippen.
Catgut zwelt wel na gebruik (hoge capillariteit) en is hierdoor weinig knoopvast.
Je moet daarom ook niet bij het afknippen niet te korte stukjes overlaten.
Dit materiaal is al verboden in Duitsland en Frankrijk wegens Bovine Encephalitis (het is natuurlijk
afkomstig van herkauwers, dus vandaar).
Catgut behoudt zijn sterkte ongeveer 7-10 dagen en gebruik je bij snel helende weefsels die onder
weinig spanning staan. Binnen 70 dagen is het geresorbeerd, maar dit is per patiënt verschillend.
Chroom Catgut is normale Catgut mag dan met een coating van chroom. De croomzouten maken de
draad ‘harder’ en zijn toxisch voor macrofagen (= minder fagocytose). Deze verliezen nu pas na 10-14
dagen hun sterkte en zijn binnen 90 dagen geresorbeerd. Je hebt nu minder weefselreactie dan
zonder coating.
