Samenvatting van het conjunctuur en economisch beleid boekje van praktische economie vwo - domein H goede tijden slechte tijden. Inclusief een schema over de wisselkoersrente.
Concepten - Goede tijden, slechte tijden
Module - Conjunctuur en economisch beleid
Hoofdstuk 1 - De conjunctuurbeweging
H1.1 - De economische conjunctuur
Om de beweging van de economie inzichtelijk te maken, bekijken we de reële economische groei:
de procentuele verandering van jaar tot jaar van het reële bruto binnenlands product (bbp). Deze
conjunctuurlijn vertoont een slingerbeweging: de economische conjunctuurbeweging. Als de
conjunctuurlijn boven de trendmatige groei (de gemiddelde groei over de afgelopen tien jaar;
langetermijngroeipad) ligt, is er sprake van hoogconjunctuur. De economie beleeft een periode
van laagconjunctuur als de trendmatige groei hoger ligt dan de conjunctuurlijn. Als de economie
twee kwartalen achter elkaar krimpt - economische recessie. Als de economie drie kwartalen of
meer achter elkaar krimpt - economische depressie.
De conjunctuurbeweging heeft drie kenmerken:
● De beweging is onregelmatig en niet te voorspellen
○ De conjunctuurklok verdeelt de stand van de conjunctuur in vier categoriën:
■ hoogconjunctuur met een dalende of stijgende conjunctuurbeweging
■ laagconjunctuur met een stijgende of dalende conjunctuurbeweging
○ Met behulp van conjunctuurindicatoren is de beweging niet meer dan een jaar
vooruit te voorspellen.
● De meeste macro-economische variabelen vertonen dezelfde conjunctuurbeweging
○ Door de tijd heen bewegen ze gelijk op met de conjunctuurlijn - procyclisch
● De beweging verloopt tegengesteld aan het aantal werklozen
○ De werkloosheid is hoog in tijden van laagconjunctuur en laag in tijden van
hoogconjunctuur - anticyclisch
H1.2 - De stand van de economie
Als mensen ontslagen worden, is dat niet hun keuze. Ze worden onvrijwillig werkloos. Als mensen
zelf ontslag nemen, kiezen ze voor werkloosheid. Ze worden vrijwillig werkloos. In een periode
van laagconjunctuur neemt vooraal de onvrijwillige werkloosheid toe.
Bij laagconjunctuur loopt ook het financieringstekort op en heeft de overheid geen ruimte om
sociale uitkeringen waardevast (koopkracht van de uitkering blijft dan gelijk) te laten zijn. Bij
hoogconjunctuur heeft de overhied genoeg financiële ruimte om sociale uitkeringen zelfs
welvaartsvast te laten zijn. Zowel het consumentenvertrouwen als het producentenvertrouwen
gaan gelijk op met de conjunctuurbeweging. De conjunctuur in een land heeft ook invloed op de
conjunctuur in andere landen. Een laagconjunctuur in het buitenland vermindert bijvoorbeeld de
export en verzwakt daarme de binnenlandse conjunctuur.
Hoofdstuk 2 - De verklaring van de conjunctuurbeweging
H2.1 - Geaggregeerde vraag
Het geaggregeerde aanbod is het aanbod van alle markten in een economie samen. Het
geaggregeerde aanbod van een land is het netto binnenlands product. De geaggregeerde vraag is
wat consumenten in een economie als geheel aan goederen en diensten vragen. De wet van de
vraag geldt ook als alle markten bij elkaar genomen worden: hoe hoger het prijsniveau, hoe
kleiner de geaggregeerde gevraagde hoeveelheid.
, H2.2 - Geaggregeerd aanbod: korte termijn en lange termijn
Op korte termijn is er sprake van prijsrigiditeit of prijsstarheid: veranderingen in vraag en/of
aanbod werken niet direct door in prijzen. Dat kost tijd. Er zijn 4 redenen voor:
● Een sociale norm - de verstandhouding tussen aanbieders en hun klanten. Die staat
regelmatige prijsaanpassingen niet toe.
● Productiekosten kunnen niet snel aangepast worden - bestaande contracten moeten
worden gerespecteerd en lonen kunnen niet zomaar worden bijgesteld, loonstarheid.
● De moeiliijkheid om de winstmaximaliserende prijs te bepalen. Ondernemingen die winst
maken, hanteren veelal eenvoudige vuistregels bij hun prijsbepaling. Terughoudendheid in
het doorvoeren van prijswijzigingen is daar meestal een onderdeel van.
● Geldillusie werkt prijsrigiditeit in de hand omdat mensen denken in nominale waarden
kunnen individuele aanbieders hun prijzen niet gemakkelijk verhogen om de inflatie te
volgen en zijn ze niet gedwongen hun prijzen te verlagen bij deflatie.
Vanwege prijsrigiditeit verloopt de kortetermijn-geaggregeerde-aanbodlijn horizontaal.
Het geaggregeerde aanbod op lange termijn wordt bepaald door de stand van de techniek, de
beschikbare productiefactoren en de manier waarop deze worden gebruikt. De maximaal haalbare
productie is de natuurlijke productieomvang, dit wordt bereikt als alle productiefactoren zo goed
mogelijk worden benut. Het geaggregeerde aanbod op de lange termijn is niet afhankelijk van het
prijsiveau; de langetermijn-geaggregeerde-aanbodlijn verloopt verticaal. Door een verbeterde
productietechnologie kunnen ondernemingen meer voortbrengen met de inzet van dezelfde
productiefactoren. Daardoor stijgt de natuurlijke productieomvang, de LTGA-lijn verschuift naar
rechts. Deze verschuift ook naar rechts als er meer productiefactoren voorhanden zijn. Met een
grotere hoeveelheid productiefactoren kan er uiteindelijk meer geproduceerd worden.
H2.3 - Trendmatige groei
Het macro-economisch evenwicht op de lange termijn volgt uit het snijpunt van de
geaggregeerde-vraaglijn met de langetermijn-geaggregeerde-aanbodlijn. Dit evenwicht bestaat uit
een prijsniveau (P) en het langetermijn-geaggregeerde aanbod, waarbij ale productiefactoren
optimaal benut worden. Het langetermijngroeipad is de opeenvolging van macro-ecnomische
evenwichten gedreven door technologische ontwikkelingen, een aanwas van productiefactoren en
een toenemende geaggregeerde vraag.
H2.4 - De conjunctuurbeweging
Op de lange termijn bevindt de economie zich op het langetermijngroeipad: alle markten zijn in
evenwicht en alle productiefactoren worden optimaal gebruikt. Door prijsrigiditeit zijn op de korte
termijn niet alle markten in evenwicht en worden niet alle productiefactoren optimaal gebruikt;
de economie is van het langetermijngroeipad afgeraakt. Na verloop van tijd zijn alle prijzen
aangepast aan de nieuwe situatie en worden de productiefactoren weer optimaal ingezet. De
economie bevindt zich weer op het langetermijngroeipad. Dit geeft de conjunctuurbeweging.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noellaakerboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
