Dit document omvat een omschrijving van personen en visies in het vak Geschiedenis van Opvoeding en Onderwijs aan de Rijksuniversiteit van Groningen. De personen en visies zijn overzichtelijk onderverdeeld in tussenkopjes. Op deze manier is het mij gelukt een beter overzicht te krijgen van wie wann...
PERSONEN EN VISIES GESCHIEDENIS
EVOLUTIONISTEN
Evolutionisten stellen een rechtlijnige ontwikkeling van het ontstaan van
het moderne gezin en de kindertijd. Tot de achttiende eeuw zouden er geen
hechte gezinnen en liefdevolle ouders hebben bestaan. Zij baseerden zich
vooral op teksten afkomstig van personen die bijdroegen aan het
intellectuele debat over deze thema’s – niet op feiten zonder meer. Dit
wordt ook wel de zwarte legende genoemd.
Shorter - Volgens Shorter voltrok de romantische evolutie zich rond het
jaar 1800. Echtelijke liefde, ouderliefde en huiselijkheid verbeterden en het
gezin werd hechter. Dit werd veroorzaakt door de materiële verbeteringen
die voortvloeiden uit de modernisering van de economie, die voor het kind
een liefdevolle relatie met zijn ouders hebben gecreëerd.
Ariès - Ariès stelde dat er in de zeventiende eeuw een ‘gevoel voor het kind’
ontstond, waaruit in de achttiende eeuw een ‘gevoel voor gezin’ groeide.
Het katholieke geloof speelde hierbij een grote rol. Doordat er een groeiend
belang kwam voor een formele opleiding buiten de met volwassenen
gedeelde sfeer van de arbeid, werd het belang van vorming en discipline
vergroot en ontstond er een intiem gezinsleven. De gewoonte om jongetjes
tot een jaar of zes aparte kinderkleding te laten dragen, toont voor Ariès
een erkenning van de kindertijd aan. Rond de achttiende eeuw hoefden
jongens geen kleine wambuis meer te dragen maar werden ze in een
matrozenpakje gehesen.
Stone - Stone zag de groeiende invloed van het puritanisme (calvinisten en
protestanten), de toename van de macht van de centrale staat en de
economische modernisering als oorzaken van de emotionalisering van het
gezinsleven. Onder ‘gezinsindividualisering’ verstaat Stone het proces
waarin gezinnen op eigen benen gaan staan, waarbij ze onafhankelijk zijn
van de verdere familie en gemeenschap.
REVISIONISTEN
Revisionisten hebben aangetoond dat kinderen al vanaf de zestiende eeuw
telden en dat volwassenen, leken en kloosterlingen wel degelijk een
onderscheid tussen zichzelf en jonge kinderen maakten. Het moderne gezin
zou tot het algemeen westers cultuurpatroon behoren. Speelgoed wijst erop
dat er om kinderen gedacht werd. Dit wordt ook wel de witte legende
genoemd.
Pollock – Pollock stelt dat ouderliefde behoort tot de biologisch bepaalde
eigenschap van de mensensoort. Echter degradeert ze hiermee de
geschiedenis tot ontvouwing van het onontkoombare, terwijl de
, geschiedenis juist gaat over de gevolgen van individuele beslissingen van
mensen. Hiermee doet ze de geschiedenis dus tekort. Ten tweede stelt
Pollock dat er weinig geslagen werd en dat wreedheid een uitzondering
was. Een kritiek hierop is dat ze haar bronnen over straffen verkeerd heeft
geïnterpreteerd. Ten derde generaliseert ze haar conclusies over de gehele
samenleving, terwijl het soort bronnen dat zij gebruikt heeft alleen
geproduceerd is door geletterden. Haar werk weerspiegelt slechts het
gezinsleven van de gegoede- en middenburgerij.
Concluderend kunnen we niet spreken over ‘de ontdekking van het kind’
omdat er aanwijzingen zijn dat er al eerder dan in de achttiende eeuw
aandacht was voor het kind binnen het gezin.
HUMANISME
DESIDERIUS ERASMUS (1469-1536)
Achtergrond – Erasmus was een homo universalis. Hij was de zoon van een
ongehuwde moeder en een priester en was katholiek. Hij werd zelf priester
en studeerde Grieks. Christelijke teksten waren voornamelijk in het Grieks
geschreven, en door Grieks te leren kon hij in het middellandse zeegebied
oorspronkelijke bijbelteksten bestuderen. Erasmus was zowel een humanist
als een moralist.
Zogen - Erasmus hekelde het vrijwillig afstaan van ‘de helft’ van het
moederschap aan een vreemde en noemde dit lui en onnatuurlijk.
Huwelijk – Een goed huwelijk kenmerkte zich volgens Erasmus door
harmonie op alle gebieden. Man en vrouw stemmen overeen in afkomst en
welstand, maar ook in temperament, leeftijd en ontwikkeling. Hij had kritiek
op de huwelijksgewoonten van de adel; strategisch uithuwelijken vond hij
maar niks. Hij bepleit vrije partnerkeuze en een liefdeshuwelijk.
Opvoeding – Opvoeding moest volgens Erasmus vooral leiden tot deugd,
vroomheid en goede manieren, vooral bij jongens uit de gegoede burgerij.
Voor hen schreef hij een etiquette met leefregels. Opvoeding en onderwijs
gaven richting aan deze etiquette.
Erasmus’ grote geloof in opvoedbaarheid blijkt uit het feit dat hij stelt dat
de opvoeding al moet beginnen zodra het kind van de borst is, dat er de
eerste jaren onderwijs gevolgd moet worden en dat manieren te allen tijde
gecorrigeerd moeten worden.
Volgens Erasmus waren kinderen vormbaar en kneedbaar als was, dus is
het op opvoeding aangewezen. Zijn opvoedstijl was mild. Hij was tegen het
verwennen van moeders en tegen het slaan van vaders.
Scholastiek – Erasmus had een afkeer van de middeleeuwse scholastiek.
Hij was een groot aanhanger van kennis en wetenschap en had een hekel
aan ongeschoolde mensen. In de middeleeuwse scholastiek was de enige
bron; omdat de kerkvaders het zegen. Volgens Erasmus moet je gebruik
maken van oorspronkelijke bronnen en hier kritisch naar kunnen kijken. Je
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fridema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.
