Kritisch en genuanceerd kijken naar belangrijke begrippen en theorieën
Hoe belangrijk is dit voor een pedagoog?
Kernbegrippen
Ontwikkelingspsychologie
Hoe ontwikkelen mensen (kinderen) zich op psychologisch vlak?
Hoe hangen vroege gebeurtenissen/ontwikkelingen samen met latere uitkomsten?
Hoe kunnen we deze inzichten toepassen?
Verandering en tijd zijn belangrijk
Nature (Nativism) & Nurture (Empiricism) en problematische stellingen
Nature: aangeboren
Geboren misdadigers (vergelijk. Oliver Twist: arme mensen zijn geneigd moorden en stelen. Rijke mensen
niet. Oliver Twist onder arme omstadigheden geboren, wordt niet misdadig → van rijke geboorte, lijkt goede
genen bij zich te dragen)
Aangeboren verschillen in intelligentie (etniciteit → Eysencks overtuiging)
Superieur soort mens (denk aan rassenleer tweede wereldoorlog)
Nurture: Leerprocessen
IJskastmoeders (moeders die niet genoeg liefde tonen aan hun kinderen (zou bv. autisme veroorzaken))
Voorbeeld: Hoe ontwikkelt pesten?
Tweelingonderzoek → genetische aanleg om pestgedrag te vertonen
Psychopathie (Deels genetisch bepaald) hangt sterk samen met pesten
Positieve reinforcement (meelopers)
Populariteit
Optreden leerkracht
Inleiding in de ontwikkelingspsychologie college 1 1
, Verdedigers
Positive reinforcement weghalen, populariteit weghalen, optreden leerkracht: pesten vermindert: niet alleen
nature, maar nurture speelt ook mee. (zowel de omgeving als de genetica)
Je kan de genen hebben om te pesten, maar als de omgeving dit niet stimuleert zal het pesten niet tot uiting
komen
Modellen van ontwikkeling: Continu vs. Discontinu
Veel vormen van ontwikkeling zijn continu (bv. leren praten: nieuwe ontwikkeling ontstaat geleidelijk)
Niet alle ontwikkeling is continu: discontinu (bv. leren lopen: nieuwe ontwikkeling ontstaat ineens)
Overlapping waves: een strategie gebruiken, tot we een betere strategie leren, die nieuwe gaat steeds meer
gebruikt worden en de eerste strategie wordt steeds minder gebruikt (kind rolt eerst, dan gaat het kruipen, steeds
meer kruipen. Uiteindelijk leert het lopen, steeds minder kruipen)
Critical & sensitive periods
Critial period: periode (leeftijd) waarbinnen een gebeurtenis noodzakelijk is voor een typische ontwikkeling
Sensitive period: een periode (leeftijd) waarbinnen een gebeurtenis belangrijk is voort een typische
ontwikkeling. Zonder de gebeurtenissen kan de typische ontwikkeling alsnog gebeuren.
Waar stopt ontwikkeling?
Ontwikkeling stopt niet na de kindertijd
Ontwikkeling nodig voor adolescenten (hebben autoriteitsfiguur nodig) (leerkacht wegpesten alleen als
leerkracht niet genoeg autoriteit toont)
Ontwikkeling gaat door in de volwassenheid
Zelfspot na adolescentie
Leren jezelf minder serieus te nemen
Stoppen met rebelleren tegen ouders
Huwelijk maakt mensen volwassen
Verantwoording nemen
Bewust zijn van behoeftes van anderen
Individu vs. omgeving
Individu en omgeving beinvloeden elkaar (kind beinvloedt ouders en ouders beinvloeden kind)
Individu en omgeving interacteren (samen groter dan de som der delen)
Cross-Cultureel Onderzoek
In andere culturen worden dingen soms heel anders gedaan, kan je veel van leren
Dingen die je kan leren uit dit onderzoek
Inleiding in de ontwikkelingspsychologie college 1 2
, Co-sleeping (kind slaapt bij ouders, goed voor hechting kinderen)
Familieverplichtingen (mensen moeten dingen voor hun familie doen → meer betrokkenheid op school
omdat ze voor familie willen zorgen)
Naschoolse activiteiten
'Tijgermoederen'
Overeenkomsten ook belangrijk (genetische basis?)
Bronfenbrenner Ecological Perspective
Veel invloeden op individu
Lastig te gebruiken in onderzoek: zoveel invloeden, erg complex
Belangrijke theorieën
Ontwikkelingstheorie Freud (een van de eerste)
Fasen worden doorlopen
Afhankelijk van de fase dor je bepaalde dingen wel/niet en belef je daar wel/geen plezier aan
Problemen/ervaringen in de fases kunnen ook tot latere problemen leiden
Fase Problemen (fixatie)
Oraal (0-1) Plezier door dingen in de mond te stoppen Teveel eten, roken, nagelbijten
Te streng (verzamelen, gierigheid →
Ego is ontwikkeld. Kind merkt dat het niet overal mag poepen. symbolisch poep ophouden). Te makkelijk
Anaal (1-3)
Plezier door poepen/poep ophouden. (ongeorganiseerd, geven alles weg →
symbolisch poepen overal)
Plezier uit genitalieen. Seksuele aantrekking tot ouder van
Fallisch (3- andere geslacht. Jaloezie tov ouder met hetzelfde geslacht.
Problemen met autoriteit en relaties.
5/6) Angst en verdrukking, waarna het kind zich identificeert met de
ouder met hetzelfde geslacht.
Latent (5/6
Vrede, focus op opleiding, vriendschap (zelfde geslacht) en
tot
hobbies.
adolescentie)
Plezier weer uit genitalieen. Problemen afhankelijk van
Genitaal
doorlopen eerdere stadia.
Ontwikkelingstheorie Erikson
Inleiding in de ontwikkelingspsychologie college 1 3
, Laat ontwikkeling doorlopen tot na de kindertijd (ontwikkeling stopt niet na kindertijd)
In iedere fase is er taak op te lossen: taak niet goed oplossen? risico dat het slecht gaat
Gebruikt voor: Ontwikkelen van identiteit (adolescenten)
Leeftijd Fase Taak en risico
0-1 Infancy Vertrouwen in anderen en zelf / wantrouwen en slecht zelfbeeld
1-3 Early childhood Zelfcontrole en autonomie / schaamte en twijfel over kunnen
3-6 Play age Iniatief / schuldgevoelens over agressie en durf
6-12 School age Vlijt / minderwaardigheid omdat kind voelt dat het taken niet aankan
12-20 Adolescence Identiteit ontwikkelen / twijfel over identiteit
Classical&Operant Conditioning (Jaren 1880 tot 1950)
Ontwikkeling als leerproces
Angst (Classical conditioning → little Albert)
Voorkeuren en aversies (classical conditioning)
Vrijwillig gedrag (Operant Conditioning)
Verlegenheid
Fietsen
Woede-aanvallen
Nuttig voor interventies
Bijna uitsluitend gericht op 'nurtute'
Maturational Theory (Gesell en McGraw: Jaren 30 en 40)
Evolutie geeft ons 'biologische agenda' in ons DNA
Door deze 'agenda' zullen vaardigheden vanzelf tevoorschijn komen in vaste volgorde
Volgorde controle babies:
Zitten → staan → lopen → rennen
Gaat vanzelf → wees voorzichtig met ingrijpen
Ethologische theorie Konrad Lorenz (Imprinting)
Imprinting: biologische en plotselinge vorm van attachment
Ganzen: eerste wat ganzen na geboorte zien = Konrad → denken dat het hun moeder is, volgen hem
Heeft kritieke periode: bij ganzen sterkst na 1 dag → na twee dagen lukt het niet meer (essentieel dat
het plaatsvindt op dag 1)
Helpt jonge ganzen waarschijnlijk met overleven (attachment)
Inleiding in de ontwikkelingspsychologie college 1 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jiskajoella. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,04. Je zit daarna nergens aan vast.
