Samenvatting Bouwplan der Gewervelden
Hoorcollege 1 Ongewervelde dieren
De groepen:
- Virussen: DNA/ RNA
- Prokaryoten: DNA zonder celkern
- Eukaryoten: DNA+ celkern+ membraan om kern & aanwezigheid van flagellen
- Prokaryoten: bacteriën en archaeabacteriën
- Eukaryoten: Protisten; dieren; eencelligen; planten en schimmels.
Radiair symmetrisch: meerdere vlakken van spiegeling op het centrale lichaamspunt van het
dier kan aanbrengen.
Tweezijdig symmetrisch/ bilateraal: Kan slechts een vlak van spiegeling op het centrale
lichaamspunt van het dier aanbrengen.
Secundair radiair symmetrisch: tijdens de embryonale ontwikkeling zijn zij tweezijdig
symmetrisch echter op volwassen leeftijd zijn zij radiair symmetrisch.
Protostomia (eerst-mondige)
Ø Spirale klieving, mesoderm is afsplitsing van ectoderm.
Deuterosmia (nieuw-mondige)
Ø Radiale klieving, mesoderm is afsplitsing van endoderm.
è Het verschil in klievingsdelingen wordt mede bepaald door de hoeveelheid dooier
materiaal.
Dipoblast: dieren waarbij het weefsel ontstaan uit 2 kiembladen: ectoderm en endoderm
è Holtedieren (kwallen/sponzen)
Tripoblast: dieren waarbij de weefsels uit 3 kiembladen ontstaat: ectoderm, mesoderm en
endoderm.
è Alle andere dieren.
De kiembladen:
1. Ectoderm:
o Epidermis van de huid
o Bekleding van de mondholte, anus en neusholte
o Zweet- en talgklieren
o Adnexen (nagels, haren, hoorn en schubben)
o Glazuur van tanden en kiezen
o Zenuwstelsel, inclusief sensorische delen van oog, oor en neus
2. Mesoderm
o Skelet en spieren
o Dermis (onderhuid) van de huid
o Onderhuidse schubben en dentine
o Excretie- en geslachtsorganen
, o Bindweefsel
o Mesenterien
o Coeloombekleding
3. Endoderm
o Bekleding darmkanaal en luchtwegen
o Longen
o Secretoire delen van lever en pancreas
o Schildklier, bijschildklier en zwezerik
o Urineblaas en bekleding van urethra.
Bilateria
è Verdere verdeling op basis van de aanwezigheid of afwezigheid van de echte
lichaamsholte (coeloom)
a. A-coelomata: tweezijdig symmetrisch; geen coeloom; massief. VB: platworm.
b. Pseudocoelomata: tweezijdig symmetrisch; blastocoel als lichaamsholte;
mesenterium die de echte lichaamsholte bekleedt en de daarin gelegen
organen omsluit.
c. Eu-coelomata: tweezijdig symmetrisch coeloom; met mesoderm bekleedt.
Analoog= ontstaan van een structuur bij verschillende “groepen” (dieren) die zelf door
convergente evolutie zijn ontstaan.
Homoloog= is een structuur die ontstaan is in een gemeenschappelijke voorouder.
è Homoloog kan ook een structuur zijn die ontstaan tijdens de embryonale
ontwikkeling: mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen, verschillen ontstaan tgv
blootstelling hormonen.
Holtedieren: kwallen & sponzen
Skelet
Functie: beschermt, geeft stevigheid aan het dier en biedt het organisme de mogelijkheid
om spieren aan te laten hechten aan skeletdelen.
- Inwendige skelet (endo-skelet) = bot bij zoogdieren, beenvissen en vele andere.
Kraakbeen bij kraakbeenvissen (haaien en roggen)
- Uitwendig skelet (exo-skelet) = hard omhulsel (calciumcarbonaat bij weekdieren).
Chitine bij geleedpotigen.
- Hydrostatisch skelet= platwormen→interstitiële vloeistof; Rondwormen→
pseudocoeloom; Annelida (ringwormen) →coeloom vloeistof.
Maagdarmstelsel
- Blindzaktype: de darmholte staat slechts via een verbinding met de buitenwereld in
contact. (Coelenteraten; Annelida)
- Buis-in-buis type: mond en anus vormen permanente verbinding met de
buitenwereld (specialisatie van het maagdarmkanaal; overige dieren)
Metamerie:
- Homonome metamerie: metameren of somieten zijn (nagenoeg) identiek.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amourettyagard. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.