Maatschappijleer rechtstaat
Beginselen van de rechtstaat
- Grondrechten
- Soevereiniteits- en democratie beginsel: sociaal contract met staat als scheidsrechter
> staat is meester en knecht
- Legaliteitsbeginsel: iemands vrijheid alleen ingeperkt als dat vastgelegd is in de wet
- Trias politica
Bedoeld: beschermen tegen de macht van de overheid
Grondwet en grondrechten
Grondwet:
- Begrenst de macht van de staat en garandeert vrijheden van burgers
- Geeft aan hoe de belangrijkste organen van de staat in grote lijnen zijn georganiseerd
- Drukt de eenheid van de natie uit
- Fundamentele rechten van de burgers: grondrechten
Klassieke grondrechten Sociale grondrechten
Vrijheid en gelijkheid vormt de basis Basis van de sociale rechtsstaat
Overheid moet ze garanderen Overheid moet zich ervoor inspannen
Burger kan rechten bij de rechter afdwingen Burger kan recht NIET bij de rechter
afdwingen
Grenzen aan vrijheid
“behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet”
De uitoefening van de vrijheidsrechten door de ene burger mag niet leiden tot schade of
vrijheidsbeperkingen voor de andere burger. Soms mogen grondrechten beperkt worden
dus ze hebben geen absolute……
Verticale werking: grondrechten kunnen door burgers worden uitgeoefend tegen de staat.
Horizontale werking: burgers kunnen zich tegen elkaar op hun grondrechten beroepen.
Geen rang orde in grondrechten
Legaliteitsbeginsel
Je kan alleen gestraft worden voor iets wat in de wet als strafbaar staat omschreven.
, Trias politica
Macht van de staat
Inperken van de macht van de staat door o.a.
- Legaliteitsbeginsel
- gescheiden machten
machtsmisbruik voorkomen
Voorkomen machtsmisbruik binnen de gescheiden machten
- Checks and balances
Hoe werkt de politiek?
Burgers naar de stembus
Kiezen parlement
Parlement – volksvertegenwoordiging = 150 mensen
Parlement regering
Regering = dagelijks bestuur van land
Parlement controleert regering
Machtenscheiding = trias politica
welke macht Wetgevende Uitvoerende Rechterlijk
Wie? Regering + Regering Onafhankelijke
parlement (ook (+ambtenaren) rechters
provincies,
gemeenten en
waterschappen)
Welke taak? Vaststellen van Verantwoordelijk Beoordeling van
wetten voor uitvoering wetsovertredingen
wetten en conflicten
Vierde macht: adviesbureaus, lobbyisten, media
discretionaire bevoegdheid, ambtenaren: zelfstandig beslissingen nemen over hoe een
wet wordt toegepast. Nadeel? Agent heeft vooroordelen, rechtszekerheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floorwilhelm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.