Document waarin de tentamenstof voor deeltoets 2 van de minor Godsdienst geschiedenis van de Islam is uiteengezet. Deze uiteenzetting is gemaakt op basis van de hoor/werk college's, de literatuur en de uitwerkingen van de vragen.
TOETSVRAAG 1: Waar bestaat de soennietische islam uit?
De soennitische bestaat uit 2 grondslagen waar het zich in heeft ontwikkeld:
1. De Fiqh. De jurisprudentie: De plichtenleer: De plichtenleer kreeg gestalte in de vorm van de
vijf islamitische zuilen. Hieromheen is een uitgebreid rechtssysteem ontwikkeld.
2. De kalaam. De theologie /De geloofsleer: de wijze waarop het geloof wordt uitgelegd . De
Kalaam is gevat in 6 punten
In de begin periode van de islam was het verschil tussen de jurisprudentie en de theologie zien we
dat er moeilijk onderscheid te maken is tussen beide groepen. Deze scheiding wordt in latere
periodes steeds duidelijker.
Ontwikkeling van het soennititsche rechtssysteem:
Vanwaar de noodzaak om een rechtssysteem te ontwikkelen:
De jurisprudentie, wetten en regels voor de maatschappij, was het eerste waar moslims zich zorgen
om maakten. Er was een nieuw type samenleving ontstaan die zich baseerde op de Koran en het
voorbeeld van de profeet Mohammed. Er moesten nieuwe wetten en regels komen die aansloten op
de nieuwe situatie en identiteit. Deze behoefte werd des te meer gevoeld naar mate de
heerschappij van de islam zich verspreidde en met de groei van de gemeenschap de maatschappij
steeds ingewikkelder werd. Onder de Arabische gemeenschappen speelden de oude
stammentradities nog lang een bepalende rol. Echter naarmate de oude stammenstructuren werden
doorbroken en naarmate zich meer niet-Arabieren bekeerden tot de islam en meerdere volkeren
onder de islamitische heerschappij kwamen groeide de vraag naar nieuwe regels en wetten. Vooral
met het tot stand komen van een centraal bestuurd rijk was de behoefte aan een uniform
rechtssysteem onontkoombaar. Net na de expansie bleef het gewoonterecht per provincie in takt.
Per plaats werd er verschillend rechtgesproken en golden er verschillende wetten. De ontwikkeling
van een staat echter, vereiste een uniform rechtssysteem dat in het gehele rijk zou gelden.
Bronnen rechtssysteem:
De belangrijkste bronnen voor het islamitische rechtssysteem waren dan ook in eerste instantie de
Koran en vervolgens de Soenna. Binnen de soennitische islam wordt god als enige soeverein gezien:
alleen hij mag wetten maken. De geleerden konden dus alleen wetten afleiden uit godsdienstige
bronnen.
Idjtihaad:
Wanneer men met een vraag, zaak, probleem te maken kreeg waar geen direct antwoord op
gevonden kon worden via de koran of de overlevering van de profeet, kon met een beroep doen op
deze grondslagen. Dit wordt idjtihaad plegen genoemd .
idjtihaad plegen kon op 4 manieren.
1. De analogie : uitspraak doen aan de hand van een vergelijking met een eerdere vraag waar al
een oplossing voor was gevonden.
2. De consensus: wanneer de meerderheid van geleerde het eens is over een uitspraak dan
wordt deze rechtsgeldig
3. Verstandelijk vermogen
4. Belang van de gemeenschap
, Ontwikkeling juridische scholen:
De soennitische islam kent de volgende 4 juridische scholen:
1. De malikitische rechtsschool : gesticht door Anas ibn Malik in medina. Deze wetten zijn
afgeleid uit de koran en de vele traditieverhalen die hij tot zijn beschikking had. Doordat deze
school is gesticht in Medina was hij erg gericht op de soenna.
2. De hannifen. Gesticht door Abu Hanifa in Irak. Hij had minder toegang tot de verhalen van de
profeet. Door het gebrek hieraan kreeg hij behoefte om een andere bron te gebruiken. Dit
werd het verstandelijk vermogen en de eigen inzichten van de geleerden. In de koran wordt
er veel gerefereerd naar het verstand en het denkvermogen.
3. De shafitische school. Gesticht door al shafi. Er bestond een toenemende behoefte aan een
georganiseerd rechtssysteem. Volgens al shafi bestonden de islamitische grondslagen van
het recht uit de koran, de traditie, de analogie en consensus.
4. De hanbaliten: Tradiotionele en conservatieve richting. Zij accepteerde de analogie niet als
grondslag van het recht. Alleen de consensus van de metgezellen van de profeet kon naast
de Koran en de traditie als rechtsbron worden beschouwd.
De Soennitische islam onderscheidt zich van andere stromingen, vooral van de Shia, door een eigen
reconstructie te geven van de geschiedenis van de vroege gemeenschap net na de dood van de
profeet, met name de onenigheden, concurrentie en strijd die rond de opvolgingskwestie ontstond.
De vroege tegenstrijdigheden worden niet goedgekeurd maar vooral ook niet benadrukt. Het waren
interpretatiefouten van grootheden die alle tezamen de vroege zuivere islam vertegenwoordigden.
Het waren alle respectabele moslims die vereerd dienen te worden ondanks dat zij elkaar hadden
bestreden. Daarbij konden latere generaties wat betreft vroomheid en kennis niet tippen aan het
niveau van deze eerste generatie waardoor zij deze niet 298 mochten veroordelen. Dit in
tegenstelling tot de Shiitische islam die over het algemeen de eerste drie opvolgers als usurpatoren
beschouwt die de macht onrechtmatig hadden verkregen. Het was Ali die het recht had de
profeet op te volgen. Dit is het belangrijkste verschil tussen de Shia en de Soenna.
Opvatting soennieten: Voor de soenniten geldt de periode van de eerste vier opvolgers als een
gelukzalige periode (Asr-i Sa’ada) waarin de zuivere en ware islam werd beleden. De eerste vier
kaliefen gelden dan ook als de juist- of rechtgeleide kaliefen (Rashidoen).
Opvatting Sjiieten: Dit in tegenstelling tot de Shiitische islam die over het algemeen de eerste drie
opvolgers als usurpatoren beschouwt die de macht onrechtmatig hadden verkregen. Het was Ali die
het recht had de profeet op te volgen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper freekpadding. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
