Document waarin de tentamenstof voor deeltoets 2 van de minor Godsdienst geschiedenis van de Islam is uiteengezet. Deze uiteenzetting is gemaakt op basis van de hoor/werk college's, de literatuur en de uitwerkingen van de vragen.
Politieke en religieuze omstandigheden in het gehele Midden Oosten
voor de komst van de islam
Politieke omstandigheden:
In het midden oosten waren 2 grootmachten: De Byzantijnen en de Perzen
- De westelijke gebiedsdelen, Syrië (huidige Syrië en libanon), Palestina, Klein
Azië en Egypte behoorden samen met de Noord Afrikaanse kusten en
grote delen van Zuidoost Europa tot het Oost Romeinse ofwel Byzantijnse
Rijk. Dit rijk was het overgebleven oostelijke deel van het grote Romeinse Rijk
uit de klassieke oudheid en stond onder de heerschappij van de keizer in
Constantinopel P17. Het Christendom was de dominanten religie, hoewel erg divers
- Ten oosten van dit rijk bevond zich het Perzische Rijk van de Sassaniden. Zij heersten
over de Iraanse hoogvlaktes, delen van het tegenwoordige Afghanistan en het gebied
rond de rivieren de Eufraat en de Tigris dat ook wel Mesopotamië(wat tussen de 2
rivieren betekend) wordt genoemd. Ctesiphon aan de Tigris was hun hoofdstad waar de
Perzische koning zetelde. Beide rijken waren verwikkeld in een concurrentie om de
macht en voerden een driftige strijd die telkens weer oplaaide. P17 de godsdienst in het
perzische rijk was het : Zoroastrisme . Een dualistisch geloof waarbij god “vecht” tegen het
kwaad.
Hoe waren de verhouding tussen de Byzantijnen en de Perzen?
Kortdoor de bocht: Beide rijken verzwakken elkaar enorm door de concurrentie strijd. Beide
rijken hielden geen rekening met een eventuele Arabische verovering
Beide rijken waren verwikkeld in een concurrentie om de macht en voerden een
driftige strijd die telkens weer oplaaide. Deze werd gevoerd om het gezag over de
vruchtbare landen in Mesopotamië in het zuiden en de Armeense gebieden in het
noorden. Belangrijk was ook het beheer van de handelswegen. Er bestonden
commerciële contacten met China en de rest van Zuidoost Azië waar handel mee
werd gedreven in vooral luxe artikelen en specerijen. De verbitterde en voortdurende
oorlogen eisten echter hun tol, dat zichtbaar werd in een recessie in deze
commerciële activiteiten. We kunnen een duidelijke achteruitgang constateren in de
handel dat geplaatst dient te worden in een algemene economische terugval die
vooral veroorzaakt werd door de voortdurende en kostbare strijd tussen de twee
grootmachten. P17
Beide rijken werden ook erg verzwakt door misoogsten en pestepidemieën. Hierdoor werd
verovering voor de Arabieren makkelijker.
,Hoe bewaakte de Perzen en Byzantijnen hun grenzen ten opzichten van Het Arabisch
schiereiland?
Ten zuiden van beide rijken bevonden zich twee politieke constellaties of eenheden die als bufferzone
fungeerden tussen de landen van de Byzantijnen en Perzen en de gebieden ten zuiden van de twee
imperia. Dit waren de Gassaniden aan de zuidelijke grenzen van het Byzantijnse rijk en de
Lachmiden aan de zuidelijke grenzen van het Perzische rijk. Zowel de Gassaniden als de
Lachmiden waren Arabische stammen die zich hadden bekeerd tot het christendom; de
Gassaniden behoorden tot de monofysitische(oosterse/Syrische kerk) variant terwijl de
Lachmiden Nestorianen waren. Zij stelden zich dienstbaar voor het rijk wiens zuidelijke grenzen
zij beschermden tegen eventuele roofovervallen en plunderingen van onafhankelijke
Arabische stammen uit het zuiden. In ruil daarvoor werden zij beloond met betalingen en titels die voor
prestige zorgden. Zowel de Byzantijnen als de Perzen hadden een verdrag gesloten met deze
stammen zodat hun zuidelijke grenzen beschermd konden worden. Het zou namelijk te
kostbaar zijn om daar permanente legers te stationeren. Daarom was het een veelvoorkomend
verschijnsel om bondgenootschappen aan te gaan met plaatselijke stammen en volkeren om
landbouwgebieden en handelswegen te beschermen. Deze moesten beschermd worden tegen de
aanvallen van onafhankelijke stammen die een voornamelijk nomadisch bestaan leden.
Roofovervallen en plunderingen waren een belangrijke inkomensbron voor deze stammen.
Arabische stammen uit het zuiden werden op deze wijze met de hulp van de Gassaniden en
Lachmiden tegengehouden
In wat voor een verhouding stond het Arabische schiereiland tegenover de twee grootmachten?
Het schiereiland werd bewoond door zelfstandige, onafhankelijke bedoeïenen stammen. Het
Arabische schiereiland was politiek geïsoleerd en onafhankelijk maar had wel
economische/commerciële banden met zowel de Perzen als de Byzantijnen in de vorm van
karavaanhandel. (zie opmerking beneden) Dit betekend automatisch dat religieuze/ culturele
tradities en gewoontes uit byzantijnse en Perzië gebieden hun intreden doen in het Arabisch
schiereiland. Religieuze denkbeelden en tradities verspreiden zich via de handel en kwamen met
name via de karavaanhandel terecht in Arabië.
Zowel de Byzantijnse- als de Perzische autoriteiten gingen op zoek naar alternatieve handelsroutes
die buiten het gebied van de vijand bleven. Een van deze routes liep door de west Arabische
woestijn. Mekka werd ontwikkeld tot handelsstad dat zich op een kruispunt bevond van
verschillende karavaanroutes. De handel heeft in Arabië voor verregaande economische en sociale
veranderingen gezorgd. De Arabieren leerden niet alleen de materiele cultuur van de Byzantijnse en
Perzische landen kennen, zoals dure stoffen als zijde, edelstenen, andere luxe artikelen en wapens,
maar ook denkbeelden en religieuze tradities vonden hun weg onder de volkeren in het schiereiland.
Politieke situatie Arabisch schiereiland voor de komst van de islam
De meest aanzienlijke en invloedrijkste stam was die der Qoeraish waar ook de profeet Mohammed
toe behoorde. Zij hadden zich gevestigd in Mekka en hadden een monopolypositie in de
karavaanhandel. Binnen de Qoeraish stam waren er twee aanzienlijke families die elkaar
beconcurreerden; de Oemayyaden en de Hashimiten. De familie van de Oemayyaden hadden de
bescherming van de stad op zich genomen terwijl de Hashimiten de jaarlijkse
, bedevaarten organiseerden en met de verzorging van de Ka’aba groot aanzien hadden verworven.
De profeet Mohammed was een lid van de familie van de Hashimiten. De concurrentie tussen
beide families zou voortduren na de komst van de islam rondom de kwestie van de opvolging na de
dood van Mohammed. De meeste stammen hadden een nomadisch bestaan terwijl anderen zoals de
Qoeraish zich hadden gevestigd in de zich ontwikkelende handelssteden of in de oasen.
Mekka dat zich op het kruispunt bevond van verschillende karavaanroutes was de belangrijkste
handelsstad waar jaarmarkten werden gehouden waarin verschillende producten als luxe
artikelen zoals zijde, edelstenen en wapens werden verhandeld. Mekka werd het commerciële
centrum van Arabië. Daarnaast was Mekka ook het religieuze centrum gezien de Ka’aba, de
belangrijkste tempel van het schiereiland zich hier bevond. Elk jaar werd hier een
bedevaart georganiseerd dat ook later onder de islamitische identiteit heeft voortgeduurd.
Religieuze situatie in het Midden Oosten voor de komst van de islam
Annimisme: het vereren van natuurkrachten: bomen, water ect.
Jodendom: Vooral in het huidige Irak waren veel joodse gemeenschappen
Het Christendom: De Grieks/orthodoxe kerk. De officiële staatsleer van het byzantijnse rijk. De
Byzantijnse keizer was ook leider van de kerk( Keizeropapisme). De Bisschop van constantinopel
stond dus onder controle van de Byzantijnse keizer. Dit christendom is erg divers met veel
verschillende opvattingen/interpretaties en uitingen. Deze diversiteit is te verklaren door de vele
theologische twisten binnen het Christendom.
Opsomming christelijke (sommige dissidente) stromingen in het MO:
De Nestorianen hebben een dualistische geloofsleer. Ze geloven dat christus zowel een
menselijke als een goddelijke natuur heeft. Beide naturen, het menselijke en het goddelijke
zouden zich op aparte manieren uiten. Het nestorianisme leerde dat het menselijke en
heilige wezen van Christus apart moeten worden gezien van elkaar en dat er twee
verschillende christelijke naturen bestaan. De Nestorianen, vooral te vinden in Perzië (ze
werden verwelkomt in Perzië omdat de Nestorianen zich verzetten tegen de doctrine van het
byzantijnse rijk(Nestorianen werden vervolgd na het concilie van efeze 431)) , zijn van groot
belang voor het begrijpen van de context mbt de islam: Wetenschappelijke werken,
afkomstig vanuit de Nestorianen, vertaald worden in het Arabisch. (Arabische renaissance )
Monofysitisme: Van het Griekse Monos (één) en Physis (Natuur). Monofysiten stellen
monosphysis: Er is slechts een goddelijke natuur in Christus. Monofysiten zijn het dus Niet
eens met nestorianen. Het monofysitisme is ontstaan als reactie op de Nestorianen
Syrische kerk, Armeense kerk, koptische kerk behoren tot de monofysitische kerk.
Zoroastrisme: De officiële staatsreligie van Perzische rijk van de sassaniden( sassaniden
zijn een Perzische dynastie). Het zoroastrisme was een dualistische leer waarbij een goede
god streed tegen slechte god. Deze twee goden waren verwikkeld in een grote strijd. De
mensheid kon, door het goede te doen, de goede god helpen in zijn strijd tegen het kwaad.
Opsomming (sommige dissidente) stromingen in het Perzische rijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper freekpadding. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
