Dit is een samenvatting geschikt voor leerlingen uit vwo 4 vwo 5 en vwo 6. In deze samenvatting is hoofdstuk/tijdvak 8 'De Tijd van Burgers en Stoommachines' samengevat en onderverdeeld in de volgende paragrafen:
§1 De industriële revolutie
§2 Politiek-maatschappelijke stromingen
§3 Democr...
Geschiedenis tijdvak 8
De tijd van de burgers en stoommachines
§1 De industriële revolutie
De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een
industriële samenleving.
In 1800 veranderde de productiemethode in Groot-Brittannië, door middel
van stoommachines. Deze mechanisatie zorgden samen met
schaalvergroting voor de industrie. Deze ingrijpende verandering van
productiemethode in fabrieken wordt de industriële revolutie genoemd.
De industrialisatie verplaatste zich na Groot-Brittannië, in de tijd van
de burgers en stoommachines, naar de VS, Europa en Japan. Door deze
grote verandering wordt de periode vanaf 1800-heden de moderne tijd
genoemd.
Door de industriële revolutie ontstond de nieuwe industriële
samenleving, waarin het grootste gedeelte van de bevolking in de stad
woonde. Door de bouw van fabrieken en arbeiderswoningen breidden
steden zich uit. Boeren verhuisden vanuit het plattenland om in loondienst
in fabrieken te werken. Er ontstond zo een grote klasse van
industriearbeiders en een klasse van kapitalisten. Hiertussen ontstond er
een middenklasse die bestond uit leraren, ambtenaren, artsen, ect.
Oorzaken van de industriële revolutie
- Britse koloniale overheersing. Handelskapitalistische ondernemers
importeerde katoen uit India. Op het Britse plattenland maakte
spinners en wevers stoffen van katoen.
- Toen de plattelandsnijverheid de vraag niet meer aankon,
investeerde ondernemers in nieuwe technieken. Waardoor
spinnenwielen en weefgetouwen aangesloten konden worden op
stoommachines. Dit werd ontwikkeld in een ander deel van de
industriesector: de mijnindustrie. James Watt verbeterde de
stoommachine, waardoor het ook bruikbaar werd voor de
textielindustrie.
- Stoommachines zorgde voor sneller, grootschaliger en een
goedkopere productie. Door de industriële revolutie nam de kwaliteit
van producten toe.
- Door de Britse beheersing van de wereldzeeën, werd er ook veel
katoen geëxporteerd. Om aan grondstoffen te komen, gingen ze
naar het zuiden van de VS. Hier werd katoen goedkoop gewonnen
met slavenarbeid.
- De overgang van de textielindustrie stimuleerde de winning van
steenkool en de productie van ijzer.
, Vanaf de 17e eeuw probeerde Britse edelen en grote boeren geld te
verdienen door de landbouwproductie op te voeren. Hierdoor nam de
voedselproductie toe wat zorgde voor een bevolkingsgroei, wat zorgde
voor een grotere vraag naar kleding. Op het land was er minder arbeid
nodig, waardoor goedkope arbeidskrachten beschikbaar werden voor de
industrie.
De bevolkingsgroei nam ook toe door de uitvinding van het pokkenvaccin
(Edward Jenner), waarmee een medische revolutie ontstond en de
gezondheidszorg zich sterk verbeterde.
Er was ook een transportrevolutie, doordat ondernemers in het hele
land interesseerde in kanalen en wegen. Zo ontstond er een dicht netwerk
van vaarwegen, waar fabrieken langs werden gebouwd. De stoommachine
maakte ook de stoomtrein mogelijk, waardoor Groot-Brittannië een
spoorweegnet kreeg wat weer voordelig was voor de industrie.
Groot-Brittannië was in 1850 de werkplaats van de wereld. De industrieën
ontwikkelden zich verder voort tot een tweede industriële revolutie,
waarin Duitsland en de VS de leiding namen. Belangrijk in deze fase was
de ontwikkeling van de staalindustrie (ijzer vervangen voor staal),
chemische industrie (plastic en medicijnen) en elektronische industrie
(straatverlichting). De ontdekking van kunstmest zorgde ook voor een
nieuwe voedingsmiddelenindustrie (blikvoedsel).
Bedrijven groeiden en maakte gebruik van wetenschap door middel van
laboratoria voor verbetering van de producten. Kapitalisten strijden tegen
hun concurrenten, waardoor de industrie ook aan de gang bleef.
De transportrevolutie zette zich verder voor, met het spoorwegennet dat
wereldwijd werd uitgebreid. Het stoomschip verdrong de zeilboot en later
ontstonden er fietsen, auto’s en vliegtuigen.
§2 Politiek-maatschappelijke stromingen
De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.
Na de ondergang van Napoleon werd op het Congres van Wenen (1814-
1815) afspraken gemaakt, zodat Frankrijk niet de vrede in Europa opnieuw
kon bedreigen. Hierdoor kreeg Pruisen veel gebied erbij en werd
Nederland samengevoegd met België. Oostrijk kreeg delen van Italië,
waarvan de rest werd verdeeld tussen koningen, hertogen en de paus. Het
Duitse gebied werd een los verbond van 4 stadsstaten en 35 monarchieën,
waaronder de grote mogendheden Pruisen en Oostenrijk.
Frankrijk kreeg weer een koning uit het huis Bourbon. Nederland werd een
monarchie met Willem I als koning. Overal werden de burgerrechten
beperkt en voorrechten van de adel en de kerk hersteld.
Groot-Brittannië, Oostenrijk, Pruisen en Rusland spraken in 1815 af de
vrede te handhaven om revoluties tegen te gaan, waarna Frankrijk hier
ook bij aansloot. Hierdoor bleef er tientallen jaren vrede tussen de grote
mogendheden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElenavanVliet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
