Je kunt de kenmerken van maatschappelijke problemen benoemen en toelichten waarom
maatschappelijke problemen lastig zijn om op te lossen.
Je kunt verklaren waardoor de overheid meer mogelijkheden heeft dan andere actoren om
complexe maatschappelijke problemen op te lossen.
Je kunt bij concrete maatschappelijke problemen beargumenteren in welke fase van het
proces van politieke besluitvorming deze problemen zich bevinden.
Dilemma wel of niet vliegen?
Voorbeeld maatschappelijk probleem:
Met het vliegtuig reizen is makkelijk en snel maar wel slecht voor het milieu. Wat ga je eraan
doen? Niet meer vliegen of wel blijven vliegen ‘’omdat iedereen het doet’’ of omdat je al
zonnepanelen hebt en zo ja handje bijdraagt aan het milieu.
Cognitieve dissonantie is de onprettige ervaring die mensen ervaren tussen hun overtuiging
(duurzaamheid is belangrijk) en hun handelen (het vliegtuig pakken) à meest gebruikte oplossing:
gevoel goed praten
Als iedereen zijn/haar gevoel volgt, ontstaat er een maatschappelijk probleem (= een probleem
waarbij veel actoren betrokken zijn en waarover meningsverschillen bestaan. Zo’n probleem vraagt
om een gemeenschappelijke oplossing)
Kenmerken maatschappelijk probleem:
1. Gaat altijd om een grote groep mensen
Comazuipen, fileproblemen, discriminatie op de arbeidsmarkt
2. Ontstaat door menselijk handelen
Bevolkingsgroei, toegenomen welvaart
3. Er bestaan verschillende meningen
Waarden: uitgangspunten die mensen belangrijk vinden, normen: gedragsregel
Formele normen: vastgelegde normen
Informele normen: we vinden binnen de groep dat het zo hoort maar het is
niet vastgelegd
4. Gemeenschappelijke oplossing nodig
Niet ieder maatschappelijk probleem = een politiek probleem
Macht ( vermogen om gedrag of denken van andere te beïnvloeden) à gezag
Formele macht: een functie (een rector, een minister president)
, Wie maakt het oplossen van een MP lastig?
Moeilijk oplosbaar:
Actoren (= mensen/instanties die invloed proberen uit te oefenen op de oplossing
van een maatschappelijk probleem) hebben tegengestelde belangen
Er is sprake van een collectieve-actieprobleem
Actoren hebben verschillende waarden en normen
De omwonenden van luchthavens hebben waarschijnlijk een andere mening dan de
vliegtuigbewegingen. Iedereen heeft eigen belangen (= ergens voordeel bij hebben)
Scholieren: je leert dingen en kan later een goede baan krijgen
Werknemers: salaris
Werkgevers: het werk wordt goed en tijdig uitgevoerd, loonkosten zo laag mogelijk -> winst
maken
Mensen zijn niet instaat om hun mening te veranderen als het gaat om algemeen belang.
Collectieve-actieprobleem = Samenwerking om problemen op te lossen kan belemmerd worden
door de angst dat anderen profiteren van die collectieve oplossingen zonder daar zelf aan mee te
werken.
Hier zijn twee verklaringen voor:
1. Er is te weinig vertrouwen dat iedereen bij zal dragen aan het algemeen belang
2. Individuen ervaren onvoldoende beloning
Door verschillende waarden, normen, belangen en het collectieve-actieprobleem lukt het mensen
niet om een oplossing te kunnen vinden voor een maatschappelijk probleem.
Wie lost onze maatschappelijke problemen op?
zodra we de overheid betrekken bij een oplossing zoeken wordt het ook gelijk een politiek probleem
de overheid is het hoogst bevoegde gezag binnen een bepaald grondgebied. In NL is sprake van een
gelaagde overheid à veel besluiten worden genomen op landelijk niveau door de Rijksoverheid maar
ook de provinciale en gemeentelijke overheden hebben recht om beslissen te maken.
De overheid heeft macht waarmee ze het gedrag van mensen kunnen beïnvloeden. Ze heeft het
gewelds- en belastingmonopolie (alleen zij hebben hierover iets te zeggen).
De overheid heeft middelen nodig om collectieve goederen te leveren. Dit zijn goederen of diensten
waar iedereen gebruik van kan maken en die niet (gemakkelijk) individueel leverbaar zijn:
straatverlichting, politiebescherming, schoon milieu, openbaar vervoer etc.
Verschil macht en gezag:
Macht houdt in dat je het gedrag van mensen kunt beïnvloeden, desnoods met dwang. Gezag houdt
in dat mensen dit zelf ook ondersteunen.
Wordt macht altijd via wetgeving uitgevoerd?
De overheid beïnvloedt à mensen: subsidies, voorlichtingscampagnes
Mensen à beïnvloed de overheid: de machtsbronnen van bepaalde mensen, bedrijven, groepen etc.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annavandenappels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.