Samenvatting
Samenvatting Maatschappijleer Rechtsstaat
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- HAVO
Maatschappijleer Rechtsstaat
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Maatschappijleer RechtsstaatH1 Recht en rechtvaardigheid
Rechtsnormen gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd.
^ ontstaan om : - het maatschappelijke leven geordend te laten verlopen
- conflicten op te lossen
Rechtsnormen komen ook voort uit normen en waarden
Het ‘recht’ is het geheel van in wetten vastgelegde regels.
Rechtvaardig rechtsnormen komen zoveel mogelijk overeen met de opvatting over goed en kwaad
Wetten veranderen mee omdat onze opvattingen ook veranderen.
Rechtstaat in een rechtstaat heerst het recht! Je bent als burger niet onderworpen aan willekeur.
Absolute monarchie regeringsvorm waarbij de koning alle macht heeft, Franse Revolutie maakte
hier een einde aan.
Grondwet daarin staat wat de grondrechten zijn hoe een land geregeerd moet worden.
Dictatuur één machthebber of één partij bepaalt wat de regels zijn.
Je hebt rechten en plichten, zoals de leerplicht de overheid heeft de plicht om te zorgen voor goed
onderwijs.
Met name 3 grondrechten kunne op gespannen voet met elkaar staan:
- Artikel 1 --> het verbod op discriminatie.
- Artikel 6 --> de vrijheid van godsdienst.
- Artikel 7 --> de vrijheid van meningsuiting.
Publiekrecht regelt de inrichting van de staat en de relaties tussen burgers en de overheid.
Privaatrecht/ burgerlijk recht regelt de betrekking tussen burgers onderling.
H2 De grondbeginselen
De rechtstaat zorgt voor de veiligheid, dat burgers gelijk worden behandeld en in vrijheid kunnen
leven.
Deze doelen ^ zijn uitgewerkt in de volgende grondbeginselen :
- Verdeling van de macht
- Grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet
- Legaliteitsbeginsel -> je kunt alleen gestraft worden voor iets dat in de wet als strafbaar staat
gesteld.
Trias politica macht van de overheid in drie verdeeld:
1. Wetgevende macht: maakt de wet waaraan burgers zich moeten houden
( parlement+regering )
2. Uitvoerende macht: goedgekeurde wetten worden uitgevoerd ( regering )
, 3. Rechtelijke macht: beoordeelt of burgers of machtshebbers de wet hebben overtreden en
doet uitspraken over conflicten.
( onafhankelijke rechters )
Bij trias politica controleren de staatsmachten elkaar -> checks and balances
Rechters zijn onafhankelijk:
1. We kunnen rekenen op een eerlijke rechtspraak, geen meningen
2. Je wordt beschermd tegen ongeoorloofd optreden of nalatigheid van de overheid
3. Onafhankelijke rechtspraak zorgt ervoor dat mensen geen eigen rechter gaan spelen
Klassieke grondrechten gelijke behandeling, vrijheid godsdienst en meningsuiting (deze
rechten moet de overheid garanderen).
Legaliteitsbeginsel de overheid mag alleen beperking opleggen aan de vrijheid van burgers als die
beperkingen in wetten zijn vastgelegd. Terug te zien in het Wetboek van Strafrecht:
Strafbaarheid: het is strafbaar als het in de wet staat
Strafmaat: de maximale straf voor de overtreden wet staat hierin beschreven
Ne bis in idem-regel: na een uitspraak van een rechter kun je in principe niet voor een
tweede keer voor hetzelfde feit vervolgd worden, tenzij ze met harde bewijzen komen.
H3 Strafrecht: de opsporing
Geweldsmonopolie overheid en politie mag als enige geweld gebruiken.
Rechtsbescherming de grondwet beschermt burgers tegen andere burgers en tegen
machtsmisbruik van de overheid.
Misdrijven ernstig strafbare feiten; diefstal, mishandeling of moord.
Overtreding minder ernstige strafbare feiten; bv. door rood rijden.
Overtredingen en misdrijven staan in het Wetboek van Strafrecht
Criminaliteit alle misdrijven die in de wet staan.
Verklaringen voor criminaliteit:
- Mens zelf -> uit neurologisch onderzoek blijkt steeds meer dat bepaalde
afwijkingen, zoals lagere hartslag, hogere testosteronspiegel, tekort aan
adrenaline zorgen voor een verhoogde kans op crimineel gedrag.
- Omgeving -> veel crimineel gedrag kan alleen op het worden verklaard door
te kijken naar de directe omgeving waarin de crimineel opgegroeid is: het
gezin, de vrienden, subcultuur.
- Samenleving -> maatschappelijke ontwikkelingen hebben veel invloed op
toename en afname van criminaliteit. Wanneer bv normen en waarden veranderen,
het verschil tussen arm en rijk groot wordt, dan heeft dat direct invloed op
criminaliteit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gittedepoot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62491 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen