Belangrijkste van Theorie 1
College 1:
Transnationale sociale velden omvatten:
1. Cross-border mobillity (de mensen en ideeën die reizen tussen landen)
2. Global public sphere(s) (de evolutie van Europese, en later wereldwijde,
nieuwsoutput).
“Historians do not find ‘cold hard facts’ and do not present them ‘as it really happened’”.
College 2:
Traditioneel gezien lieten historici de herinneringen buiten de geschiedkunde. Nu wordt er
echter een kritischere en belangrijkere rol gegeven aan herinneringen.
Als we het hebben over herinneringen, hebben we het over 2 verschillende dingen. Namelijk
‘the act of remembering’. Of te wel iets herinneren. Daarnaast is er ook remembrance.
Volgens euroscience zijn er 3 soorten herinneren.
1. Episodic (dit is voor eigen herinneringen, voor events in je leven, gebeurtenissen).
2. Semantic (kennis, aangeleerd, wanneer begon de 2e wo).
3. Habit (hoe je iets doet, bijvoorbeeld hoe je fietst).
Herinneren connect het verleden met het heden
Door invloeden van vandaag werd het verleden anders gezien.
Het verleden zijn van vandaag heet presentism. Het verleden in zijn historische context zien
heet historicism.
Maurice Halbwachs (1877-1945) schreef the collective memory (uitgegeven in 1950). Pas in
1980 werd het in het Engels uitgegeven. Hij bedacht het volgende:
Er bestaat ook een collectief geheugen en identiteit. Bijvoorbeeld bij een klassen reünie. Dan
ga je praten over vroeger, hoe het was en wat je deed. Hierdoor krijg je een gevoel dat je er bij
hoort.
Collectieve herinneringen zijn bepaald door de groep, door traditie, conventie, religie, etc.
Maar ook individuele herinneringen zijn sociaal bepaald. Stel je voor dat je als enige een
crime ziet. Hoe je dat ziet, is afhankelijk van de gemeenschap waar je deel van uit maakt.
Ook collectieve herinneringen zijn individueel, groepen kunnen niet denken. Dat doen de
leden van de groep.
,Zijn werk was zeer invloedrijk en zorgde voor een ‘memory boom’.
Jan en Aleida Assman waren de bedenkers van de ‘cultural memory’. Dit is een deel van het
collectieve geheugen, maar dan puur cultureel. het is een proces van boven af. Als een manier
om van boven af een constitutionele geheugen op te bouwen die passen bij de maatschappij.
Dit wordt gedaan door de mensen van de verschillende instituten.
Dan het nationale geheugen. Elk land maakt een eigen geheugen aan om te bepalen wie ze
zijn en om hun positie weer te geven. Veel van deze herinneringen zijn gebaseerd op een
‘foundation myth’.
Een nationale geheugen wordt versterkt door events. Bijvoorbeeld herdenkingen van
oorlogen. Maar ook monumenten van mensen, vooral helden en martelaren.
Nationaal geheugen geeft eenheid, legitimiteit aan een land en identiteit.
Maar nationale herinneringen heeft ook nationale ‘forgettingen’. Herinneringen die liever
vergeten zijn omdat ze beschamend zijn, of slecht voor het land. Bijvoorbeeld in Duitsland in
1945 na de oorlog.
Herinneringen zijn belangrijk voor het er bij horen. Herinneringen vertellen wie deel is van
het land en wie niet.
Vroeger werd geschiedenis als veel beter gezien dan geheugen. History (objectief,
vertrouwbaar, geschreven) vs. Memory (subjectief, onbetrouwbaar, oraal). Maar dit klopt niet.
Greenham common women’s protest (1981-2000). Dit waren vrouwen die een militaire basis
binnen drongen omdat ze tegen oorlog waren. Dit is een recente geschiedenis, waar nog veel
herinneringen van zijn. Het is dus zowel geschiedenis als geheugen.
Eigenschappen geheugen:
1. Meer authentiek
2. Geheugen kan geschiedenis corrigeren. (de overheid van de UK probeerde de situatie
en de rakketen te verdoezelen. Maar het geheugen van de vrouwen van de protesten
houdt dit in het daglicht).
3. Maar ook minder betrouwbaar. (dingen vergeten, verkeerd uitgelegd, herinneringen
kloppen niet altijd met hoe het echt ging).
Eigenschappen geschiedenis:
1. Meer betrouwbaar. (fact check de geheugens van de vrouwen. Officiële documenten
zijn meer betrouwbaar).
2. Minder authentiek. (alleen indirecte bronnen, minder verbonden met de realiteit).
Toch is ook geschiedenis niet volledig betrouwbaar. We selecteren immers documenten, maar
er kunnen fouten in de documenten zitten. of dat de historicus iets over het hoofd ziet.
Maar geheugen en geschiedenis kunnen elkaar corrigeren.
Memory:
- Gebeurd door iedereen
- Gelimiteerd door tijd
, - Specifiek in een groep
- Verbind het verleden met het heden
Historie:
- Gebeurd door professionals
- Blijft door de tijd heen bestaan
- Gedeeld door veel, niet één groep (bijvoorbeeld een nationaal)
- Scheidt het heden en het verleden (era’s)
Geheugen en geschiedenis zijn: anders, onafscheidelijk en gelijken.
Conclusies:
Geheugen:
- Geeft betekenis en identiteit
- Is individueel een collectief
- Is integraal voor historie
College 3:
Sensorial perception triggers memory.
Bedacht door Marcel Proust, smaak of iets anders triggert een herinnering. Ruimte triggers
herinneringen. Ruimte is een makkelijk manier om terug te gaan naar het verleden, door in
aanraking te zijn met ons geheugen. Bijna alles heeft herinneringen.
Een klassiek werk: the art of memory (1966), door Frances Yates.
- Ruimte helpt geheugen
- Permanence of space preserves memory
1. Geheugen geassocieerd met ruimte
2. Zowel individueel als collectief
Wat zijn de implicaties voor historici:
Het ruimtelijke framewerk bepaald het historisch perspectief.
Het framewerk van 1940 Berlijn is heel anders dan het framewerk van landelijk Ierland in
1940.
, Vanaf 1980s tot vandaag is er een ‘memory boom’. Dit werd vorig college ook al vermeld.
Maar rond dezelfde tijd werd de spatial turn gemaakt. Historici hebben steeds meer interesse
in ruimte. Geheugen en ruimte wordt steeds belangrijker en meer met elkaar verbonden in
historische werken.
Maurice Halsbwachs (1877-1945). Elk collectief geheugen ontvouwt zich binnen een spatiaal
framewerk.
Sociale gemeenschappen hebben gebouwen die men met elkaar verbind, deze ruimtes
vergroot hun sociale collectieve identiteit.
Er is een speciale connectie tussen ruimtes en collectieve geheugen.
Als je ruimtes hoort denk je meteen aan gebeurtenissen. Bijvoorbeeld Hiroshima of Auswich.
Deze herinneringen worden collectief gedeeld.
Pierre Nora schreef over de sites of memory. De ruimtes van geheugen. Nora focust zich
specifiek op nationale geheugen plekken, bijvoorbeeld de arc de Triomphe. Veel landen
hebben dit. Zo hebben Italiaanse historici in de 19de eeuw geschreven over het Italiaanse
monument wat dit doel heeft, het Vittoriano monument.
Symbolische gebieden van herinneringen (objecten, afbeeldingen, data, persoon, etc.)
(Bijvoorbeeld de Nederlandse vlag, een afbeelding van een Franse kus, 9/11, Merkel).
Rituelen kunnen ook binnen bepaalde groepen zijn. Zo heeft het rugbyteam van de Black
Hawks van Nieuw Zeeland een Mauri traditie overgenomen en zo hun eigen identiteit
gemaakt.
Paul Connerton (1940-2019) Hoe gemeenschappen herinneren (1989). Hij heeft een ander
idee over geheugen dan Halbwachs.
- Seeing space sustains memories
- Moving in space sustains memories
Dus niet alleen oog gerelateerd, maar de ruimte zelf, ook rituelen.
Historici kunnen veel leren van rituelen. Niet alles laat namelijk sporen achter. Zo werd in
2020 de Italiaanse fascistische ‘presente’ ritueel door neofascisten gevierd.
3 specifieke punten:
1. Collectieve herinneringen en ruimte (Halbwachs)
2. Sites van geheugen (Nora en Grodon Reed)
3. Rituelen (Connerton)
Steden kunnen bronnen zijn van collectieve herinneringen. Elke plek in een stad kan een
herinnering oproepen voor zijn inwoners.
Aldo Rossi (1931-1997) onderzocht het collectieve herinnering en de stad. Hij schreef dat de
stad zelf een collectief herinnering is van zijn inwoners, en net als een herinnering is het
geassocieerd met objecten en plekken. Dit schreef hij in een tijd van economische groei van
Italië. Veel plekken veranderden, ook steden. Hij was bang dat het veranderen van steden
