Tentamengerichte samenvatting van de hoorcolleges. Arresten zijn er niet in opgenomen. De hoorcolleges vormen grotendeels een samenvatting van het boek. Duidelijke stappenplannen die vaak op het tentamen moeten worden uitgewerkt.
Inleiding Strafrecht
College 1: Legaliteit en strafbaar feit
Materieel strafrecht: wettelijke bepalingen die aangeven wat verboden is en welke straf
daarvoor staat.
Formeel strafrecht: strafprocesrecht. Of een persoon een wettelijke verbodsbepaling heeft
overtreden. Hoe de rechter tot zijn oordeel komt of hoe de politie bewijs vergaart.
Doelen materieel strafrecht:
- Normbevestiging: bepaalde gedragingen zijn ongewenst en worden niet getolereerd.
- Leedtoevoeging: vrijheid of vermogen ontnemen
- Strafrecht is ultimum remedium
Uitgangspunten strafrecht:
- Mensen zijn verantwoordelijk voor hun gedragingen; ze hebben vrije keuzes
- Straf wordt alleen als redelijk beschouwd als er schuld in de zin van verwijtbaarheid is
o Verwijtbaarheid = vermijdbaarheid je kon het voorkomen
- Het gaat om een gedraging van een (rechts)persoon. Gedachten zijn niet strafbaar.
Wetboek van Strafrecht indeling: algemeen (art. 1-91) – overtredingen (art. 92-421) –
misdrijven (art. 424-479)
Van collegebundel Wolters Kluwer alleen deel II!
Nulla poena-regel (ofwel legaliteitsbeginsel):
- Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgaande wettelijke
strafbepaling (art. 1 lid 1 Sr en art. 16 Gw)
- Nullum crinem, nulla poena sine praevia lege poenali
- 4 subregels:
o Straf kan alleen worden opgelegd als dat blijkt uit een geschreven wettelijke
bepaling
o Verbod van terugwerkende kracht
o Eis van bepaaldheid (lex certa beginsel/Bestimmtheitsgebot): feiten moeten
duidelijk geformuleerd zijn, niet te vaag
o Verbod van analogie: rechter mag niet te extensief interpreteren en uitleggen
,Interpretatiemethoden:
- Taalkundig/grammaticaal: betekenis van het woord in het gewone taalgebruik
- Teleologisch: het doel van de bepaling staat centraal; wat wilde de wetgever bereiken?
Wordt ook gekeken naar de ideeën van de samenleving en wenselijkheid van gedrag.
- Systematisch: uitleg van een bepaling hangt af van het systeem van
- de regeling waarin de bepaling is opgenomen. Wordt ook gekeken naar verhoudingen.
- Historisch: uitleg hangt af van wat daarover is gezegd bij de
- totstandkoming van de wet / in vroegere regelingen
Stiefkind arrest
- Ten laste legging op basis van art. 249 Sr: Hij die ontucht pleegt met zijn minderjarig
stiefkind (…) wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of
geldboete van de vierde categorie.
- Namens de verdachte wordt in cassatie geklaagd over de uitleg van het bestanddeel
‘stiefkind’.
- Centrale vraag: wanneer is er sprake van een stiefkind?
o Antwoord gerechtshof: Gerechtshof (vr. 1): een minderjarig kind van de vrouw
met wie de verdachte samenleeft als waren zij gehuwd (man en vrouw hoeven
dus niet ‘echt’ gehuwd te zijn)
o Antwoord Hoge Raad: Volgens de Hoge Raad kan er alleen van een stiefkind
sprake zijn indien de man en vrouw zijn gehuwd
Voorwaarden van strafbaarheid
Personen zijn strafbaar als:
- Er sprake is van een strafbaar feit, dat wil zeggen als:
o Er een gedraging is van een persoon
o Die valt onder een daaraan voorafgaande wettelijke strafbepaling
- Er sprake is van een strafbare dader, dat wil zeggen dat:
o De gedraging wederrechtelijk is (gedraging in strijd met het recht)
o De gedraging de dader kan worden verweten
Bestanddelen:
- Subjectieve bestanddelen: opzet (willens en wetens) of culpa (schuld in de zin van
onvoorzichtigheid
o Bestanddelen die de persoon van de verdachte betreffen (innerlijk/verwijt van
de verdachte)
- Objectieve bestanddelen: alle andere bestanddelen (voorwaarden) in de
delictsomschrijving die moeten zijn vervuld wil er sprake zijn van een strafbaar feit.
, Elementen:
- Wederrechtelijkheid en schuld
- Impliciet voorwaarden voor strafbaarheid
- Bestanddelen moeten worden bewezen, elementen moeten worden verondersteld
- De veronderstelling kan wel worden aangevochten
Onderzoek ter terechtzitting - beslissingsmodel
Vier formele vragen:
1. Dagvaarding geldig?
o Bevat tijd/feit/plaats
2. Rechter bevoegd?
o Absolute en relatieve competentie (art. 2 Sv) zie volgende blz.
3. Officier van Justitie ontvankelijk?
o Niet ontvankelijk in de vervolging bij bijv. een verdachte van jonger dan 12
jaar (art. 486 Sv), als iemand al een keer voor dat feit is vervolgd en er een
materiële uitspraak is gedaan (art. 68 Sr), als de verdachte is overleden (art. 69
Sr), als de verdachte een transactie is aangegaan (art. 74 Sr), als het feit
verjaard is (art. 70 Sr) (zie volgende blz.)
4. Reden voor schorsing?
o Als de verdachte in het ziekenhuis ligt met een gebroken been wordt uitgesteld
Vier materiële vragen:
1. Feit te bewijzen?
o Kan de ten laste legging bewezen worden? bewezenverklaring
o Nee? vrijspraak
2. Feit strafbaar?
o Het ten laste gelegde feit strafbaar? kwalificatie
o Nee? ontslag van alle rechtsvervolging (OVAR) wegens niet strafbaar feit
3. Dader strafbaar?
o Sprake van strafuitsluitingsgrond?
o Rechtsvaardigheidsgrond (wederrechtelijkheid ontbreekt, bijv. noodweer) of
schulduitsluitingsgrond (schuld ontbreekt, bijv. noodweerexces)
o Ja? ontslag van alle rechtsvervolging (OVAR) wegens niet strafbare dader
4. Welke straf/maatregel?
o Veroordeling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliettebos172. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
