Samenvatting van de masterclass die gevolgd dient te worden aan het einde van de eerste module klinische psychologie. Bevat samenvattingen van alle artikelen en interviews die nodig zijn voor het tentamen, maar ook een samenvatting van de rest van de masterclass (geclusterd per dag). Niet verplicht...
Samenvatting masterclass klinische psychologie
Dag 1
Wat is abnormaal gedrag
Er zijn verschillende aspecten van abnormaal gedrag te onderscheiden:
➢ Persoonlijk lijden
➢ De (dis)functionaliteit van gedrag
➢ Irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
➢ Onvoorspelbaarheid en verlies van controle
➢ Opvallend en onconventioneel gedrag
➢ Gedrag dat een ongemakkelijk gevoel bij anderen teweegbrengt
➢ Overtreden van morele normen
Hoe meer van deze aspecten bij iemand aanwezig zijn en hoe meer deze tot uitdrukking komen, hoe
eensgezinder mensen zijn het gedrag van iemand als “abnormaal” te beoordelen.
Theoretische perspectieven
Theorie wanneer een opvatting over het ontstaan en voortduren van een psychische
stoornis is uitgewerkt tot een consistent geheel van begrippen die op een
logische wijze met elkaar samenhangen, spreekt men van een theorie.
Klinische theorieën Beschrijven hoe gekeken wordt naar de oorzaken en gevolgen van gedrag en
zorgen voor een gefundeerde toepassing van specifieke behandelingen in de
praktijk
Casus mevrouw Smit
Heeft nergens meer zin in sinds ze weduwe is, heeft het idee dat anderen haar niet meer aangenaam
gezelschap vinden, eet alleen nog maar kant- en klare maaltijden etc.
Klachten en symptomen verklaard vanuit cognitieve benadering
Volgens cognitieve verklaring worden neurotische problemen zoals depressie verklaard door
onlogische, irrationele ideeën die mensen aanhangen.
➢ Ellis legde daarbij de nadruk op enkele universele irrationele opvattingen die
verantwoordelijk zouden zijn voor alle soorten van neurotische psychopathologie.
➢ Beck formuleerde een theorie die specifieke cognitieve karakteristieken aan verschillende
vormen van psychopathologie relateert, zoals een depressie.
Gedachten van mevr. Smit lijken onlogische irrationele gedachten te zijn.
,Klachten en symptomen verklaard vanuit leertheoretische benadering
Volgens leertheoretische benadering kan een depressie ontstaan wanneer er sprake is van het
wegvallen van sociale bekrachtigingen. Mensen raken in de put wanneer hun gedrag niet meer
positief bekrachtigd wordt.
➢ Centrale concepten in deze theorie:
o Vermijding
o Aangeleerde hulpeloosheid
▪ Als mensen hebben geleerd dat ze geen zeggenschap meer hebben over hun
eigen situatie, dat hun gedrag niets veranderd aan de situatie.
Mevrouw Smit heeft geen man en collega’s meer. Voor beloning van haar gedrag is zij aangewezen
op andere personen uit haar omgeving, maar ze vindt dat ze hier voor beloond wordt (niet voor
schilderwerk, voor etentjes en niet voor haar gedrag).
➢ Gevolg: ze trekt zich meer terug, maar wordt daardoor nog minder beloond.
Casus Ravi
Ravi is na 5 maanden geadopteerd door Nederlandse ouders die na 3 en 5 naar nog 2 kinderen
kregen, waardoor hij minder aandacht kreeg. Hij werd ook gepest en moest heel hard leren op de
middelbare school. Op 18 jarige leeftijd werd hij opgenomen op psychiatrische afdeling, nadat hij op
enkele avonden tijdens leren plotseling hevig in de war was geraakt, zich niet meer kon
concentreren en al zijn gedachten door elkaar liepen. Hij hoorde ook een boze, afkeurende stem in
zijn hoofd.
Klachten en symptomen verklaard vanuit neurobiologische benadering
Psychopathologie is het gevolg van een interactie tussen een predispositie en een stress verhogende
omgeving, ofwel het gevolg van de interactie tussen een aangeboren kwetsbaarheid en de
persoonlijke leefomstandigheden.
Ravi heeft mogelijk een verhoogd familiaal risico op dergelijke neurologische gevoeligheid, hij zou
van zijn biologische ouders meegekregen kunnen hebben dat hij extra gevoelig is voor
prikkeloverdracht in zijn hersenen. In combinatie met stress voor zijn examen kan dat ertoe geleid
hebben dat hij plotseling in de war werd, stemmen hoorde etc.
Klachten en symptomen verklaard vanuit systeembenadering
De systeembenadering is een paraplubegrip voor benaderingen waarin de aandacht uitgaat naar
intermenselijke processen. Een van die benaderingen is de communicatie theoretische benadering.
Volgens deze benadering komen psychische stoornissen voort uit disfunctionele of ziekmakende
communicatiepatronen in het gezien. Een andere benadering is de structurele benadering, waarin
het gezin gezien wordt als een voortdurend veranderend sociaal systeem dat zich moet aanpassen
aan interne en maatschappelijke veranderingen.
De positie van Ravi binnen het gezin is misschien minder goed dan je op afstand zou denken. Het is
mogelijk dat de komst van 2 eigen kinderen, de beperkte aandacht voor Ravi en zijn aangepaste
subassertieve houding tot disfunctionele communicatiepatronen heeft geleid. De reactie van de
ouders op de pesterijen wijst daarop.
Daarnaast zit het oudste eigen kind in de pubertijd en de jongste bijna in de pubertijd en is het
daarmee lastig het systeem te waarborgen en vraagt de ontwikkeling van de individuele gezinsleden
veel aandacht.
, Dag 2
Meetinstrumenten voor de diagnostiek
In het diagnostisch onderzoek wordt de aard, de ernst en de oorzaak van psychopathologie
onderzocht en wordt onderzocht hoe de pathologie behandeld moet worden.
➢ Wat zijn de klachten en problemen, hoe kunnen die verklaard worden en wat is de meest
geschikte behandeling.
➢ Vindt plaats aan het begin van het hulpverleningscontact.
Methoden → altijd gesprekken met de cliënt en observatie van de cliënt
➢ Vaak ook pakket van diagnostische vragenlijsten (= een testbatterij).
Veelgebruikte tests
1. Intelligentietests
• Intelligentie zegt iets over het vermogen om situaties snel te doorzien, over het
leren van ervaringen en over de capaciteiten voor aanpassing aan de
omstandigheden.
• Kan een indicatie zijn bij het verklaren van problemen en de haalbaarheid van
behandeling.
• Beperkte intelligentie kan leiden tot een beperkt coping repertoire,
waardoor problemen ontstaan en verklaren waarom cognitieve
gedragstherapie niet aanslaat.
2. Persoonlijkheidsvragenlijsten
• Hiermee kun je nagaan in hoeverre persoonlijkheidskenmerken een rol spelen bij
het ontstaan en voortduren van de psychische klachten en problemen van de cliënt
en of er sprake is van een persoonlijkheidsstoornis.
• Ook relevant voor zoeken naar geschikte behandeling
3. Neurologische tests
• Om een indicatie te krijgen van de aanwezigheid, of juist afwezigheid, van
neurologische stoornissen
• Cognitieve en emotionele veranderingen in kaart brengen.
• Tests die gebruikt worden zijn vaak algemene niveau- en screeningstests en tests
voor verschillende domeinen van cognitief en emotioneel functioneren.
4. Psychopathologie-vragenlijsten
• Vragenlijsten waarmee een algemeen beeld gevormd kan worden over het
psychisch functioneren van een cliënt en over de aard en de ernst van de klachten.
• Wanneer er nav deze vragenlijsten een vermoeden is over de aard van de klachten,
kunnen er specifieke vragenlijsten gebruikt worden (zoals ernst depressie of
angstklachten meten).
Big five
Big five-persoonlijkheidstest meest gebruikte en best gevalideerde persoonlijkheidstest
➢ Gebaseerd op big five model
Big five model beschrijft dat persoonlijkheid bestaat uit 5 clusters van
Eigenschappen
BDI
Beck Depression Inventory Veelgebruikt instrument om de mate van depressieve
gevoelens te meten bij volwassenen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ynkehartsema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
