Hoofdstuk 5
5.1
3 groepen organische stoffen:
1. koolhydraten = sachariden (zetmeel)
2. eiwitten (vlees, eiwitten, kaas)
3. vetten (plantaardige olie, boter, spek)
Energie uit brandstoffen komt vrij in cellen door dissimilatie.
- in de vorm van warmte
- overige energie slaan de cellen op in moleculen ATP
De meeste energie komt vrij wanneer er in de cel genoeg zuurstof beschikbaar is.
Overige energie slaan cellen op in moleculen ATP
Koolhydraten/sachariden:
- monosachariden: glucose, 6 C atomen
- disachariden: maltose, lactose, sacharose, 12 C atomen
- polysachariden: zetmeel, cellulose, glycogeen, lange sacharide ketens
Bouwstoffen:
- eiwitten
- water
Voedingsstoffen:
- vetten > brandstof + bouwstof
- eiwitten > brandstof + bouwstof
- koolhydraten > brandstof
- water > bouwstof + transportmiddel
- vitaminen, mineralen, voedingsvezels > dragen beschermende stoffen om ziekten te
voorkomen
,Mineralen:
- calcium > botten
Ook in rust gebruiken je cellen energie:
- energie is afkomstig van de ruststofwisseling
- energie voor hartslag, bewegen vd darmen, ademhaling
5.2
ATP:
- bron van energie voor je cellen
- molecuul met 3 fosfaatgroepen
- ATP ontstaat door ADP (2 fosfaatgroepen)
- Creatinefosfaat (CP) en ATP voorraad = fosfaat accu in spiercellen
Glucose (C10 H12 O6): veel gebruikte energiebron in organismen.
Anaerobe dissimilatie: afbreken van stoffen zonder zuurstof
Melkzuurgisting: enzymen in het grondplasma van de spiercellen breken de
glucosemoleculen zonder O2 af tot 2 moleculen melkzuur. > levert energie om ATP te
maken
Aerobe dissimilatie: verbranding van natuurlijke organische moleculen, vaak wordt glucose
verbrand.
!
Anaerobe dissimilatie = melkzuurgisting Aerobe dissimilatie
1) 1 glucose -> 2 melkzuur 1) 1 glucose -> 2 pyrodruivenzuur
- 2 ATP - 2 ATP
2) 2 pyrodruivenzuur + 6 O2 -> 6 CO2 + 6
H2O = er komt 36 ATP vrij
3) Totaal = 38 ATP
vindt plaats in grondplasma van de eerste deel in grondplasma, tweede deel
spiercellen vindt plaats in mitochondrium
zonder O2 met O2
Melkzuur dat ontstaat bij de melkzuurgisting > omzetten in pyrodruivenzuur (80%) en via
bloed naar de levercellen (20%) > glucose
,