16 artikelen toets professionalisering zorg
Art. 1 - Visie op de zorg (samenvatting)
Visie op de zorg
Mensbeeld
Een mensbeeld is een doordachte en samenhangende voorstelling van wat het betekend mens te
zijn. Mensbeelden zijn verbonden met filosofische, levensbeschouwelijke en religieuze overtuigingen.
Mensbeelden:
Middeleeuwen 14e eeuw = Religieus (geloof staat centraal)
Verlichting (eeuw van de Rede) 18e eeuw = Rationalistisch. (gebruik van het menselijke verstand kan
leiden tot zinnige kennis. Het verstand kan de mens bevrijden van onwetendheid, bijgeloof of
verstarde denkbeelden. De mens zelf is van nature al goed en als hij op de juiste manier gebruik
maakt van de rede zal dat leiden tot voorspoed en geluk.
- God bestaat wel, maar grijpt niet in in het bestaan van de mens
- Opvoeding wordt er gestreefd naar vrijheid en zelfstandigheid van het kind
Anarchisme, socialisme, liberalisme en communisme 1860 = Positief, vanwege de niet door de
menselijke aarde belemmerde ontplooiingsmogelijkheden. Leven naar een situatie of samenleving
waarin de mens zonder een hogere macht of autoriteit kan leven.
Christendom, conservatisme = Negatief. Deze beschouwing gaan uit van beperkingen. Stelt zich
kritisch op tegenover het idee van maakbaarheid van de samenleving. (Het tegenovergestelde van
Anarchisme, socialisme, liberalisme en communisme).
Mensbeelden van de Westerse beschaving zijn eeuwenlang sterk gedomineerd door het
Christendom. De verlichtingsidealen en denkbeelden van denkers als Karl Marx, Charles Darwin en
Sigmund Freud hebben een belangrijke invloed gehad op de ontwikkeling van Postchristelijke
mensbeelden.
Visie op zorg
Visie staat niet op zichzelf en is aan verandering onderhevig. Een heldere visie is van groot belang
voor het functioneren van een organisatie/team en wordt in grote mate gevormd door de context
(MACRO). Deze kan wel verregaande gevolgen hebben op de manier waarop zorg geboden wordt
(MESO en MICRO).
De traditionele of medische visie op zorg: Hier word de nadruk gelegd op de meetbare behoeften,
problemen en handicaps van de mens. Gevoelens, opvattingen worden niet gemeten. (Er wordt
vanuit een taak gewerkt in plaats van client gericht gewerkt).
De traditionele of medische visie op de zorg = een patiënt wordt verpleegd en verzorgd omdat deze
ziek, gehandicapt of oud is. (meetbare behoefte) Hulpverlener bepaald de mate van zorg die de client
mag ontvangen.
,De holistische visie op zorg = client is psychosociale- somatische eenheid. 3 aspecten onderscheiden:
- Geestelijk
- Sociaal
- Lichamelijk
Ze zijn met elkaar in verbinding en ze beïnvloeden elkaar ook voortdurend. Ieder mens is uniek en
heeft zijn eigen behoeftepatroon. (dit kan in tijd variëren) zorg wordt afgestemd met client.
De holistische visie op zorg: In deze visie wordt de client beschouwd als een psychosociale
somatische eenheid. Dat wil zeggen dat je de mens kan onderscheiden in 3 aspecten (geestelijk,
sociaal en lichamelijk). Deze 3 aspecten zijn continu met elkaar verbonden en zullen elkaar ook
voortdurend beïnvloeden.
De emancipatoire visie op de zorg = Hierin staat de mens centraal. Mens is niet alleen uniek maar
geeft ook richting aan zijn eigen leven (geëmancipeerd).
Hierin komt zelfzorg terug = eigen verantwoordelijkheid voor het onderhoud van eigen leven.
De zorginstelling heeft hierin een ondersteunde en adviserende rol. Hierin is flexibiliteit in een
organisatie belangrijk.
- De bewoner beslist (krijgt zorg op maat)
Zorgverlener en client nemen een gelijkwaardige plaats in (emancipatorische)
De Emancipatoire visie op de zorg = In deze visie wordt de mens niet alleen als uniek persoon gezien,
maar ook als iemand die zelf richting geeft aan zijn leven (Geëmancipeerd). De mens heeft een eigen
verantwoordelijkheid voor het onderhouden van het eigen leven (zelfzorg). Vanuit deze visie wordt
de zorg als goed beoordeeld:
- De client krijgt op maat zorg en gerichte zorg. (zorg op maat plan)
- Hulpverlener en client staan gelijkwaardig tegenover elkaar. (Emancipatorische visie)
Het competentie-model
Rust-roest benadering (is een activiteitentheorie) = Zelfstandigheid bevorder de eigenwaarde en
maakt iemand minder afhankelijk. (cliënten moeten zoveel mogelijk zelf doen (ondernemen).
- Word vaak niet begrepen door client en familie van de client. (ze worden toch naar een
verzorgingstehuis gebracht om geholpen te worden?
Competentie-model = kijkt naar mogelijkheden dat een client zo lang mogelijk volgens zijn eigen
wensen in zijn eigen omgeving kan leven. (het is geen vast zorgaanbod, zijn bepaalde aanpassingen
aan de wensen van de client)
- Client wordt niet afhankelijk
- Verzorgende moeten in dit model flexibel wezen
- Iedere client heeft zijn aangepaste wensen.
Het competentie-model: Dit model is gericht om naar mogelijkheden te zoeken, zodat de client zich
volgens zijn eigen wensen in zijn eigen omgeving kan verblijven. De zorgverlening/plan moet bij
iedere individuele client aangepast worden.
De herstel-gerichte visie op de zorg en rehabilitatie: De laatste jaren vindt er een verschuiving plaats,
van medisch-georiënteerd model naar een herstel-gericht model binnen de geestelijke
,gezondheidszorg. Hierbij ligt de nadruk niet langer meer op het probleem zelf, maar op het leren
omgaan met het probleem door de client zelf.
Het herstel-gerichte visie op zorg en rehabilitatie
Medisch-georiënteerd model = Alles staat vast. We brengen de klachten in kaart en bepalen daarna
wat er gaat gebeuren.
Herstel-gericht model = focus ligt niet op het herstellen en genezen maar meer dat de persoon zijn
eigen leven weer opnieuw vormgeeft waarbij de nieuwe ervaringen meegenomen worden in het
leven van nu.
Rehabilitatie = mensen met psychiatrische beperkingen helpen beter hiermee te functioneren.
(zodat ze tevreden zelf kunnen wonen, werken, leren) leren omgaan met.
Kwetsbare burgers
Van kwetsbaarheid is sprake wanneer de draaglast van een persoon, langdurig groter is dan zijn
draagkracht.
Kenmerken van kwetsbare groepen:
- Opeenstapeling van problemen of beperkingen (Multi complexe problematiek)
- Gevoelens van machteloosheid en wantrouwen
- Verstoorde communicatie
- Geen of beperkte toegang tot hulpbronnen
- Marginaliteit (maatschappelijk randgebied)
- Disbalans tussen draagkracht en draaglast
- Afhankelijkheidssituatie
- Laag zelfbeeld
Groepen die vaak als kwetsbaar worden beschouwd zijn mensen:
- Met lichamelijke beperking
- Met chronische psychische problemen
- Met een verstandelijke beperking
- Met psychosociale problemen
- Met opvoed- en opgroeiproblemen
- Die betrokken zijn bij huiselijk geweld
- De uitgestoten (dreigen te) worden wegens hun seksuele oriëntatie
- Met meervoudige problematiek (waaronder verslaafden)
Visie op zorg vanuit een Twentse instelling
Driehoek van Schalock = client, verwant en begeleider (positieve psychologie, oplossingsgericht).
Er zijn 8 punten die bij Schalock belangrijk zijn, ieder mens heeft recht op de beste kwaliteiten van
het leven:
Lichamelijk welbevinden gezondheid, voeding, ontspanning, mobiliteit, gezondheidszorg, vrije tijd en ADL-
activiteiten
Zelfbepaling autonomie, keuzes, beslissingen, persoonlijke controle, zelf richting kunnen geven en
persoonlijke doelen en waarden
Emotioneel welbevinden veiligheid, spiritualiteit, geluk, vrij zijn van stress, zelfbeeld en tevredenheid
Interpersoonlijke relaties intimiteit, genegenheid, gezin, interacties, vriendschappen en ondersteuning
, Sociale inclusie geaccepteerd worden, status, ondersteuning/support,
Persoonlijke ontwikkeling onderwijs, vaardigheden, persoonlijke vervulling, competentie, zinvolle activiteiten en
vooruitgang
Materieel welzijn eigendom, financiële zekerheid, voeding, werk bezittingen, sociaal-economische status
en onderdak
Rechten privacy, stemrecht, toegang, gelijke behandeling, eigendom hebben en rechten en
plichten als burger.
Art. 2 – Thema gezondheid Deel 1 & 2 (samenvatting)
ICF (international Classification of Functioning) = een classificatie voor het beschrijven van
het functioneren van mensen incl. factoren die op dat functioneren van invloed zijn.
- Beschrijft hoe mensen omgaan met hun
gezondheidstoestand. De ICF is handig
om te begrijpen en te meten wat de
gezondheidsuitkomsten zijn. Dit kunnen
zorgverleners gebruiken.
- Soort zoekmachine voor zorgverleners.
- Hulp aanbod voor de diagnose.
- Internationaal gebruik 192 landen.
- Classificatie ICD10, functioneren en
eventuele problemen van een mens te
beschrijven.
- Beheerd door World Health
Organization (WHO)
Mensen met psychische aandoeningen lopen meer risico op lichamelijke ziektes
- Hart-en vaatziekten (2 a 3 keer meer)
Verschillende perspectieven over gezondheid:
Het bio psychosociaal model = Biologische, psychologische en sociale aspecten hebben
invloed op het ontstaan, verloop en de beleving van ziekte.
Het bio psychosociaal model = dit model stelt dat alle aspecten: Biologisch, psychologisch en sociale
aspecten invloed hebben op het ontstaan, het verloop en de beleving van de ziekte.