Erfelijkheidsleer 6e middelbaar met volgende onderwerpen
--> definities
--> DNA, chromatinenetwerk, chromosomen en genen
--> kruissingsschema's met voorbeelden
--> erfelijke aandoeningen bij de mens
--> invloed omgevingsfactoren
Hoofdstuk 2: Erfelijkheidsleer =
genetica
Inleiding
Raszuivere planten: planten waarvan 1 of meer eigenschappen zich
met zekerheid zullen manifesteren in de nakomelingen. (Mendel:
erfelijke factor)
Erfelijkheidsleer: beschrijft hoe kenmerken worden overgeërfd
Overervingwetten = mendelwetten
Erfelijke eigenschappen = kenmerken of familietrekjes qua uiterlijk
en karakter. Bv. Bruine ogen, muzikaliteit, platvoeten, voetbaltalent …
Genen (vroeger: erfelijke factoren) zijn te vinden op één lange
molecule, het DNA.
DNA, chromatinenetwerk, chromosomen en genen
Celkern = veilige opslag van het DNA
Chromatinenetwerk: Bij een cel in rust ziet het DNA eruit als een
fijndradig kluwen, het chromatinenetwerk (zichtbaar met microscoop)
Chromosomen: Voor de celdeling verdicht het chromatinenetwerk tot
compacte chromosomen. De mens heeft 46 chromosomen of 23
chromosomenparen.
Chromosomenkaart = Karyogram
Geordende weergave van een
organisme, van groot (1) tot klein (22)
, Diploïde cellen Haploïde cellen
Lichaamscellen Voortplantingscellen = gameten
In het bezit van gepaarde In het bezit van 1 stel
chromosomen chromosomen / komen niet in
paren voor
Het ene chromosoom van de
moeder, het ander van de vader
Een paar overeenkomstige
chromosomen: homologe
chromosomen
46 chromosomen, 23 23 chromosomen
chromosomenparen
Op de chromosonen liggen de genen.
Gen = stukje genetische code dat instaat voor een bepaald kenmerk,
bv. Oogkleur, kleurenblindheid …
Genvarianten of allelen: verschillende
varianten van genen / elk van de verschillende
vormen van hetzelfde gen bv. Bij oogkleur
bruin, groen blauw …
Homozygoot: Voor een bepaald kenmerk in
alle geslachtscellen gelijke erfelijkheidsfactoren (genvarianten, allelen)
bezittend.
Als een individu van beide ouders dezelfde allel van een bepaald gen
erft, dan is dat een homozygoot kenmerk raszuiver
Bv. Je erft van allebei je ouders het allel blauw, dan ben je
homozygoot voor het gen/kenmerk oogkleur
Heterzoygoot: Voor een bep. Kenmerk in alle geslachtscellen
verschillende erfelijkheidsfactoren (genvarianten, allelen bezitten)
Als een individu van beide ouders een verschillend allel van een
bepaald gen erft, dan is dat een heterozygoot kenmerk niet
raszuiver
Bv. Je erft van je moeder het allel bruin en van je vader het allel groen
dan ben je heterozygoot voor het kenmerk/ gen oogkleur
Genotype: erfelijke info van een kenmerk, vastgelegd in de genen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukdedeijne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,29. Je zit daarna nergens aan vast.
