Een uitgebreide samenvatting van aantekeningen uit de hoorcolleges bij het vak Neuropsychologie. Gebruik van afbeeldingen ter ondersteuning. Heel fijn om te gebruiken bij het leren en begrijpen van dit vak.
Neuropsychologie voor pedagogen
Hoorcolleges week 1
1A: organisatie zenuwstelsel, spijsvertering en de structuur en het functioneren
van de hersenen
Zenuwstelsel
bestaat uit:
1. Centrale zenuwstelsel = zenuwstelsel dat is omsloten door bot (bv. De
hersenen door de schedel en het ruggenmerg door de wervelkolom).
2. Perifere zenuwstelsel = zenuwstelsel buiten de botten
Perifere zenuwstelsel bestaat uit:
1. Autonome zenuwstelsel (AZ) = staat niet onder de invloed van de wil.
Het gaat allemaal automatisch, je hebt slechts in beperkte mate controle
(zelfsturend). Bijvoorbeeld het aansturen van de klieren en gladde spieren
(darmen).
a. Het autonome zenuwstelsel wordt aangestuurd door de hersenstam
en er worden vitale processen aangestuurd.
, 2. Somatisch zenuwstelsel (SZ) = staat onder de invloed van de wil en
zorgt ervoor dat er interactie met de buitenwereld plaats kan vinden.
3. Enterisch zenuwstelsel.
Spijsvertering
Spijsvertering = het verteren van voedsel tot bruikbare, door het lichaam
opneembare bouwstenen (bv. Koolhydraten en eiwitten).
Metabolisme = stofwisseling = alle biochemische processen die in onze
lichaamscellen plaatsvinden onder invloed van vitaminen en hormonen.
Stofwisseling is het bewerken en omvormen van de bruikbare voedingstoffen
bijvoorbeeld koolhydraten in glucose.
Verbranding = met behulp van zuurstof voedingstoffen omzetten in energie die
nodig is voor fysieke actie/inspanning (spieractiviteit), mentale inspanning en
vitale acties.
Vitale acties (voor het leven essentiële) = hartslag, ademhalen,
lichaamstemperatuur en biochemische processen.
Biochemische processen = cel processen zoals synthese en transport van stoffen
etc.
Belangrijkste voedingsstof die wordt omgezet in energie is Glucose. Glucose is
snel en kan worden verbrand of opgeslagen, dit is afhankelijk van de energie
behoefte.
Glucose = koolhydraat en een koolhydraat = een voedingstof
Zenuwstelsel
Autonome zenuwstelsel bestaat uit:
1. Sympathisch deel = als er veel energie nodig is in het lichaam vanwege
een activiteit (fight flight reactie bijvoorbeeld) dan wordt het sympathisch
deel van het AZ actief.
a. Een hormoon dat een belangrijke rol speelt bij het snel activeren
van het sympathisch deel is adrenaline. De aanmaak van adrenaline
gaat via de hypothalamus (deel hersenstam) hypofyse
productie adrenaline door de bijnier.
b. Adrenaline zorgt voor een verhoogde hartslag bloeddruk gaat
omhoog ademhaling gaat omhoog zweetklieren worden actief
, alertheid en arousal gaat omhoog spijvertering omlaag (niet
nodig in deze toestand). Dit gebeurt allemaal om genoeg bloed naar
de spieren te krijgen zodat er een snelle reactie ontstaat.
i. Vernauwing van de bloedvaten zodat er meer bloed naar de
spieren kan.
2. Parasympathisch deel = als er geen of weinig energie nodig is dan
wordt dit deel van het AZ actief. Dit is in situaties van herstel, rust en
energie behoud.
a. Er is meer glucose dan nodig is voor energie. De glucose wordt
omgezet in glycogeen in lever- en spiercellen, als eiwitten in
spierweefsel of als vet(zuren) in vetcellen. Als er te veel glucose is
dan dat er omgezet kan worden in glycogeen dan wordt het
omgezet in vet(zuren) tot vetcellen. Dit gaat onder invloed van
insuline. Insuline zorgt voor een lage bloedsuikerspiegel omdat het
helpt om glucose om te zetten in glycogeen.
i. Bij suikerziekte krijgen mensen insuline toegediend om de
glucose tot glycogeen om te zetten zodat hun
bloedsuikerspiegel daalt/lager wordt.
Somatisch zenuwstelsel maakt gebruik van:
1. Motorische commando’s = motorische commando’s van het brein naar
de spieren en klieren via het ruggenmerg. Dit zijn zenuwen die in de
hersenen ontspringen en vervoerd worden naar de spieren in het lichaam.
2. Zintuiglijke sensorische informatie = zintuiglijke sensorische
informatie die naar de hersenen toe gaat vanuit het lichaam. Bijvoorbeeld
pijnprikkels maar ook prikkels van binnenuit zoals de status van balans en
houding.
Somatisch zenuwstelsel bestaat uit:
1. Craniale zenuwen (hersen zenuwen) = zenuwen die vanuit de hersenen
meteen gaan naar de spieren en klieren in het hoofd, hals en nek of
andersom. Zintuiglijke informatie die meteen naar het brein gaat. De
hersenzenuwen lopen niet via de ruggenmerg, zitten niet in het brein.
2. Spinale zenuwen (ruggenmerg zenuwen) = zenuwen van de hersenen
het ruggenmerg in. Het ruggenmerg treedt dan vervolgens naar buiten om
commando’s uit te delen aan de spieren en de klieren. Ook weer andersom
van zintuigen naar ruggenmerg, naar de hersenen.
, Organisatie zenuwstelsel
Ruggenmerg – deel van het centrale zenuwstelsel dat zich niet in de schedel
bevindt maar in een kanaal in de wervelkolom, het ruggenmerg kanaal. Dit
bestaat uit:
Tussen twee wervels treden steeds twee motorische zenuwen naar buiten. Dit
vindt plaats aan de ventrale (buik)zijde. Zodra de motorische zenuwen buiten de
wervelkolom treden zit in je in het perifere zenuwstelsel.
Sensorische prikkels komen het ruggenmerg in en gaan naar boven naar de
hersenstam. Ze schakelen dan in de hersenstam in de thalamus en gaan
vervolgens naar alle delen in het brein.
Ventrale wortel = een bundel van motorische zenuwen die naar buiten treden
vanuit het wervelkolom naar de spieren. Dit heet bij motorische neuronen ook
wel een motorische zenuwwortel en bij sensorische neuronen een
sensorische zenuwwortel.
De sensorische neuronen komen bij de ruggenwervel binnen en gaan naar de
hersenen (elektrische prikkel).
Tussen twee ruggenwervels gaan dus ook twee sensorische zenuwen naar
binnen. Voordat de sensorische neuronen binnen komen in het
ruggenwervel hopen ze zich op, dit wordt de spinale ganglion genoemd.
Vervolgens ontspringen alle axonen uit de cellichamen van de sensorische
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RDL1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
