Samenvatting
Samenvatting Hoorcolleges + werkgroepopdrachten Encyclopedie Criminologie
Hoorcollege powerpoint met aantekeningen per week. Ook de vragen per week zijn uitgebreid uitgewerkt.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 107 pagina's
Voorbeeld 4 van de 107 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Encyclopedie CriminologieWeek 1: Wat is recht?
Hoorcollege
Rode draad cursus
Spanning tussen ‘instrumentaliteit’ en ‘rechtsbescherming’: als we door middel van
juridische maatregelen problemen in de samenleving willen oplossen, lopen we soms
tegen morele of feitelijke grenzen aan
Uitgangspunt van mens als een verantwoordelijk persoon, stelt grenzen aan het recht
als beleidsinstrument
Voorbeeld 1: toeslagenaffaire
- Efficiënt: instrumentaliteit
- Individuele situatie: rechtsbescherming
Hardheidsclausule: kijken naar de individuele situatie
Voorbeeld 2: D.S. Abrams, ‘The imprisoner’s dilemma’ (2013)
Probleem: straf is niet proportioneel bij robbery, systeem is dan niet eerlijk
1
,Wat is recht?
Aan tekst Fuller ligt een schema ten grondslag: 3 basisfuncties v/h recht:
1. Rechtszekerheid
- Sociale vrede (orde), handhaven status quo
- Dwang: geweldsmonopolie, verbod eigenrichting
- Duidelijke wetten en betrouwbare rechters
2. Rechtvaardigheid
- Een gelijke mate van zorg en respect
- Kaders voor emancipatie: vrijheid, gelijkheid en broederschap
- Rechtvaardige wetten en wijze rechters
3. Doelmatigheid
- Maatschappelijk nut
- Sturing door middel van prikkels
- Een efficiënte en pragmatische rechtsbedeling
Hulpvraag: bij welke basisfunctie leg je het accent?
Drie stromingen gekoppeld aan de basisfuncties
1 Rechtspositivisme (rechtszekerheid)
Recht is wat in de rechtsbronnen staat
Met behulp van de rechtsbronnen kunnen we identificeren wat geldend recht
is
Kan geldend recht onwenselijk of immoreel zijn? Ja
Rechters moeten voorspelbaar zijn; blijven in de regel dicht bij de letter van
de wet
2 A. Natuurrecht (rechtvaardigheid)
Recht is wat in overeenstemming is met wat onveranderlijk goed en
rechtvaardig is
Een wet die strijdig is met fundamentele eisen van gerechtigheid is geen
geldend recht
Een juridische beslissing is ook een normatieve beslissing
Moraal is onveranderlijk (verschil met constructivisme)
2 B. Constructivisme (rechtvaardigheid)
Er is meer recht dan in de rechtsbronnen staat; ook achterliggende waarden,
idealen en beginselen behoren tot het geldende recht
Recht is een dynamisch fenomeen; de idealen van de samenleving ontvouwen
zich in het recht
Rechters zijn actief betrokken bij de rechtsontwikkeling; zij kijken niet alleen
naar de letter van de wet, maar ook naar achterliggende doelen
Moraal en ethiek is iets dynamisch
2
, 3 Juridisch pragmatisme (doelmatigheid)
Recht is wat rechters en andere juridische ambtsdragers doen (op basis van
hun gezond verstand), wat zij onder specifieke omstandigheden nuttig voor
de samenleving vinden
Rechters gebruiken de wet vooral als een hulpmiddel om een sociaal en
maatschappelijk wenselijk antwoord te kunnen geven, niet als een doel op
zich
Kritiek commissie
Die rechters hebben alleen maar gekeken naar de woorden van de wet, maar niet meer naar
de achterliggende waarden en de rechtsbescherming. Het is te rechts positivistisch.
Aan de andere kant, moeten rechters ook weer niet te veel van de wet afwijken. Dan is er
gevaar voor willekeur.
3
, Ideologie
Kenmerken ideologie
Systeem van met elkaar samenhangende ideeën, inzichten, waarden
Groepen mensen begrijpen zichzelf en hun positie in de samenleving aan de hand
van dit systeem van ideeën
Sommige inzichten/begrippen binnen dit systeem zijn pertinent onjuist/vertekening
van de wereld (etc.)
Ideologie heeft verborgen functies
Ideologie = een systeem van concepten, overtuigingen en waarden dat kenmerkend is voor
een sociale klasse (of misschien voor een andere sociale groep, misschien zelfs voor een hele
samenleving), en in termen waarvan de leden van die klasse (enz.) hun eigen positie in en
relatie tot hun sociale omgeving en de wereld als geheel begrijpen, en hun acties uitleggen,
evalueren en rechtvaardigen, en vooral de activiteiten en het beleid die kenmerkend zijn
voor hun klas (enz.)
Denken in termen van dit systeem verenigt en versterkt die klasse en helpt haar in
stand te houden en haar belangen te bevorderen
Dit systeem wordt bepaald door het sociale bestaan van de klasse
Het is over het algemeen niet opzettelijk uitgevonden of overgenomen (hoewel het
welbewust kan worden bevorderd en gepropageerd)
Ten minste enkele van de overtuigingen en concepten in het systeem zijn onjuist,
vervormd of verdraaid, en ten minste enkele van de activiteiten die worden
ondersteund en geleid door de ideologie hebben een andere functie dan die, in de
ideologie, worden beschouwd als te hebben
Marx, Pareto, Sorel en Mannheim
Voorbeeld: Venetië als vredestichter
- In de Sala del Maggior Consiglio (Zaal van de Grote Raad) wordt Venetië voorgesteld
als vredestichter/als neutrale partij/mediator
- Vanuit historisch oogpunt = flauwekul; Venetië vaak ook agressor
- Functie van deze voorstelling van zaken is dat Venetië de rol van
vredestichter/neutrale partij/mediator in de wereld ambieerde
- Dus dat idee vormt een soort ideologie (zelfbeeld van wie Venetianen nou zijn)
Voorbeeld: American Dream
- Wat houdt de American Dream in: je kan op het allerhoogste niveau komen als je zelf
maar je handen uit de mouwen steekt. Amerika geeft je dan de mogelijkheid om
jezelf omhoog te werken
- Ideologisch, want achterliggende functie: degene die alles al hebben, hoeven niet te
veel in te leveren
Toeslagenaffaire
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maartjelindeboom7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen