Aantekeningen keuzevak Sport&Voeding
Wees altijd kritisch wanneer je een claim ziet over voeding, wetenschappelijke
onderzoeken zijn niet altijd waar.
Informatie over voeding is eigenlijk nooit betrouwbaar
Eiwit- of proteïneshakes heb je niet nodig voor spiermassa en -kracht.
! Trainingsprikkel, periode van rust, voldoende eiwit nodig !
Superfoods zijn niet essentieel om gezond te blijven → is vooral een hype en
marketing → slecht voor milieu, komt vaak uit andere landen
Gevarieerd eten is heel belangrijk!!!
Synthetische zoetstoffen en andere E-nummers hoef je niet te vermijden, niet
schadelijk voor gezondheid, zijn heel streng gecontroleerd!
Minder (bewerkt) rood vlees eten is noodzakelijk voor zowel de gezondheid als het
milieu. Te veel rood vlees kan leiden tot darmkanker, meer dan 500 gram per week is
schadelijk voor gezondheid.
Suiker is niet zo verslavend als drugs! Drugs tasten hersenstructuur aan, suiker niet,
als je verslaafd bent aan drugs krijg je ontwenningsverschijnselen, bij suiker niet.
Wat we met zekerheid kunnen zeggen:
- Verzadigde vetten zijn slecht
- Transvetten zijn slecht (nog slechter dan de verzadigde vetten)
- Te weinig vezels binnenkrijgen is gevaarlijk (kan leiden tot darmkanker)
- Regelmatig alcoholgebruik is slecht
- Veel zout is slecht
Hoe minder bewerkt, hoe beter
,Wat is energie?
Energie wordt vaak aangeduid als de mogelijkheid om arbeid te verrichten.
Uitgedrukt in Joules
(Eerst kcal)
1 kcal = 4,1868 kJ
2000 kcal = 8374 kJ (2000 x 4,1868)
Gemiddeld verbruik voor gemiddelde vrouwen (rond de 50 jaar is meeste groep
mensen, gemiddelde lengte is 168-169 cm, gemiddelde kledingmaat 42-44)
1 op de 2 volwassen Nederlands heeft overgewicht
Voedingsmiddelen = alles wat gegeten of gedronken wordt → brood, worst, pasta,
koek, banaan
Voedingsstoffen = stoffen in onze voeding die we nodig hebben om gezond te
blijven → eiwitten, koolhydarten, vetten, vitamines, mineralen, water
Vezels
Alcohol (geeft kcal, geeft geen energie)
Spijsvertering → werkt op voedingsmiddelen, breekt ze af in voedingsstoffen,
voedingsstoffen kunnen niet 1 op 1 gebruikt worden door je lichaam
= het proces waarbij je eten in je ingewanden wordt omgezet in nuttige stoffen voor je
lichaam.
Stofwisseling = het proces waarbij in de cel de ene stof wordt omgezet in de
andere.
Energiebalans = wat er aan kcal inkomt en wat er uitkomt
Meer binnen dan verbruikt = opgeslagen als vet
Minder binnen dan verbruikt = afvallen
Hoeveel energie je binnenkrijgt hangt af van de vetten, koolhydraten, eiwitten en
alcohol die je in je voedingsmiddelen hebt zitten.
1 gram vet = 9 kcal
1 gram koolhydraat = 4 kcal
1 gram eiwit = 4 kcal
1 gram alcohol = 7 kcal
Water, vitaminen en mineralen leveren geen calorieën, vezels heel weinig
Voor het gewicht maakt het geen verschil welke voedingsstoffen de calorieën
leveren: elke calorie telt.
,Iedere voedingsstof heeft een eigen invloed op het mechanisme van honger en
verzadiging en behandelt het lichaam ze verschillend.
Energiebalans = verhouding energie-inname – energieverbruik
Energiebehoefte
Hoeveel energie iemand verbruikt, is afhankelijk van:
• Geslacht
• Lengte
• Leeftijd
• Gewicht
• Hoeveel hij/zij beweegt
• De zwaarte van de inspanning
Met deze gegevens kan de individuele energiebehoefte worden berekend.
Basaalstofwisseling = energieverbruik van personen in rust.
Nodig voor levensprocessen zoals ademhalen en op temperatuur blijven.
Om niet aan te komen en niet af te vallen.
Gaat ook naar de hersenen, organen en celvernieuwing
In rust betekent 22 graden op lege maag
2/3 van het dagelijkse energieverbruik
Afhankelijk van:
• Geslacht (mannen hebben een hogere stofwisseling dan vrouwen) → door
meer spieren
• Leeftijd (jongeren hebben een hogere stofwisseling dan ouderen) → snellere
celvernieuwing
• Gewicht (zware personen verbranden meer dan lichte)
Harris-Benedict
Berekening basaalstofwisseling van Victor, man, 26 jaar, 1.88m, 78 kg.
88,362 + (13,397 x kg) + (4,799 x cm) – (5,677 x jr)
= 88,362 + (13,397 x 78) + (4,799 x 188) – (5,677 x 26) = 1888 kcal
Veronica, vrouw, 30 jaar, 1.69m, 60 kg.
88,362 + (13,397 x 60) + (4,799 x 188) – (5,677 x 26) = 1396 kcal
Met die berekening weten we dat je er niet onder moet gaan eten, is heel schadelijk
voor je gezondheid!
Dikke mensen hebben een hogere stofwisseling!
Negatieve energiebalans = minder energie in, dan eruit
Positieve energiebalans = meer energie erin, dan eruit
, Voor je gewicht maakt het niet uit of je 2000 kcal aan hamburgers eet of aan
gezonde voeding!
2/3e van je totale energieverbruik gaat op aan je basaalstofwisseling!
Hoe ouder je wordt, hoe minder energie je gaat verbranden!
Als je zo veel mogelijk energie wilt verbranden, kun je het beste sporten met een
hartslag op 60-70% van je maximaal is een fabel! Dan moet je op 100% sporten om
meer energie te verbranden, maar je valt er niet perse van af.
Geldt wel voor vetverbranding!
In 2020 had 1 op de 2 volwassenen overgewicht.
BMI zegt niet alles
Mensen met een laag vetpercentage en een hoog spierpercentage hebben vaak een
hoge BMI, maar zijn niet perse ongezond!
Middelomtrek!
Huidplooidikte meting
Basaalstofwisseling = BMR = wat een lichaam in rust nodig heeft om niet aan te
komen en niet af te vallen.
Hoe wordt door het lichaam in rust energie verbrand?
• Lichaam op temp. Houden
• Zuurstof
• Hersenen (gebruiken 20% van energieverbruik)
• Pompen van bloed door de organen
• Lichaam vernieuwt zichzelf (huid, etc.)
PAL = physical activity level → de mate van lichamelijke activiteit
Bij een PAL waarde kijk je niet naar wat iemand voor een sport doet
Is een inschatting