Dit is een overzicht van alle te leren farmacologie voor het vak NZA (Neurologie, Zintuigen En Anesthesiologie) uit het tweede studiejaar van diergeneeskunde.
Overzicht Farmacologie
Farmaca met Analgetische Werking
Opioïden (Narcotische Analgetica)
Werking
Opioïden werken via opioïd-receptoren, die te vinden zijn in het CZS en perifeer. De
endogene liganden van deze receptoren zijn opioïd-peptiden: enkefalinen, endorfinen en
dinorfinen.
Er zijn 2 subtypes opioïd-receptoren: μ-receptoren (OP-3), κ-receptoren (OP-2) en
δ-receptoren (OP-1). Opioïden kunnen tegelijkertijd een agonist zijn voor 1 of meerdere
receptor subtypes, en voor een andere receptor subtype een partiële agonist of antagonist.
Opioïden met een sterke agonistische activiteit op de μ-receptoren zijn de meest potente
pijnstillers, maar dit brengt ook de meeste nevenwerkingen met zich mee. Naast de
genoemde nevenwerkingen in de tabel komen ook bradycardie, hypotensie, hoestprikkel
demping, misselijkheid, braken en miosis voor.
Het optreden van hoofd- en bijwerkingen is afhankelijk van de farmacodynamische en
-kinetische eigenschappen van de stof, de dosering en de toedieningswijze.
● Systemische toediening: kortdurend geïndiceerd bij heftige pijn (bv. peri-operatief of
orthopedische problemen
○ Alternatieve systemische toedieningsvorm: opioïden pleisters (transdermale
toediening) bij GD
● Lokale toediening: bij langdurige therapie (vanwege ongewenste neveneffecten)
Farmacodynamiek
● Tramadol → hond
● Methadon → hond en kat
● Morfine (natuurlijk opioïd)
○ Peri-operatief + bij hevige chronische pijn
● Fentanyl → hond
● Butorphanol → hond en paard
● Buprenorfine → hond, kat en paard
, ● Naloxon
○ Opioïd-receptor antagonist → effect van opioïden opheffen
● Codeïne (niet veterinair geregistreerd)
○ Alleen bij persisterende, niet-productieve hoest (zie CR)
Farmacokinetiek
Opioïden worden vooral parenteraal (en lokaal) toegediend. Fentanyl (zeer potent) is in
Nederland ook geregistreerd als transdermale toedieningsvorm (pleister, systemisch).
Tramadol (minder potent) kunnen helpen bij gevallen waar NSAID’s niet voldoende uitkomst
bieden. Deze stof activeert de μ-receptoren en kan ook de noradrenerge en serotonerge
neurotransmissie in het CZS beïnvloeden. De werking van deze stof variëert tussen
diersoorten en individuen, oa. doordat de omzetting in de lever sterk varieert.
Opioïden worden in hoge mate aan plasma-eiwitten gebonden. In het metabolisme zijn
overwegend fase I reacties in de lever nodig. Voor het metabolisme van morfine zijn ook
fase II reacties (glucuronideren) in de lever nodig voordat renale excretie plaats kan vinden.
Buprenorfine is het meest langwerkende opioïd, met analgesie voor 6-8 uur. Deze stof
ondervindt ook fase I en II reacties in de lever, waarna 70% via het gal en 30% via de nieren
uitgescheiden wordt.
De werking van buprenorfine is moeilijk te antagoneren vanwege de sterke binding aan
receptoren. Butorphanol en buprenorfine zijn partiële agonisten voor de μ-receptor. Als ze
worden toegediend op het moment dat er nog een volledige μ-receptor agonist aanwezig is,
wordt het effect van deze μ-receptor agonist geremd. Hierdoor kan het effect als
antagonistisch beschouwd worden.
Anesthesiepijlers
Mentaal blok Diersoortafhankelijk + afhankelijk van het individu
Honden: goede sedatie
Katten en paarden: paradoxale excitatie
Synergie met sedativa om de sedatie te verdiepen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankejesse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,98. Je zit daarna nergens aan vast.
