Samenvatting over H3 klimaat en landschapszones, duidelijke samenvatting waarmee ik zelf altijd voldoendes haal. alle begrippen zijn dikgedrukt en processen zijn duidelijk omschreven. omvat alle stof die je op een toets kan verwachten.
AK VWO 4 Hoofdstuk 3: Klimaat en landschapszones
Paragraaf 1) Leven in een broeikas
De inkomende straling van de zon
De zon is de motor van het klimaatsysteem op aarde. De zon stuurt kortgolvige straling naar de aarde
toe. Niet alle binnenkomende kortgolvige straling komt door de atmosfeer heen:
- 20% van de straling wordt opgenomen door stoffen in de atmosfeer.
- 25% van de straling wordt door wolken en vaste deeltjes in de lucht teriggekaatst.
- Uiteindelijk wordt 50% van de straling door het aardoppervlak geabsorbeerd, dit zorgt voor
opwarming van het aardoppervlak.
Uitgaande straling van de aarde
De opgewarmde aarde zendt ook straling uit, langgolvige straling. Slechts 10% hiervan verdwijnt de
ruimte in, de atmosfeer absorbeert de rest. Hierbij spelen gassen als waterdamp, kooldioxide, en
methaan een grote rol. Dit natuurlijke verschijnsel wordt het broeikaseffect genoemd. De atmosfeer
laat kortgolvige straling van de zon goed door maar houd langgolvige straling van de aarde juist vast,
hierdoor is de temperatuur hoog genoeg voor leven. De mens versterkt dit broeikas effect en
daardoor wordt het warmer op aarde.
Stralingsoverschot en stralingstekort
Het saldo van alle inkomende en uitgaande straling op een bepaalde plaats noem je de
stralingsbalans. Dit saldo kan positief en negatief zijn, dat ligt aan de plaats op aarde. De invalshoek
van de straling van de zon bepaald hoeveel zonnestraling per oppervlakte-eenheid de atmosfeer
binnenkomt; de stralingsdichtheid. Eigenlijk zou het rond de evenaar steeds warmer moeten worden
en rond de polen steeds kouder maar door warmtetransport ontstaat er een balans.
, Paragraaf 2) Warmtetransport door de atmosfeer
Het ontstaan van atmosferische circulaties
Door warmte aan het aardoppervlak krijgt lucht een lagere dichtheid, hierdoor stijgt de lucht op. Op
die plek krijg je dicht bij het aardoppervlak een lage luchtdruk en de in de lucht een hoge luchtdruk.
De lucht bij de hoge luchtdruk gaat naar een plek met lage luchtdruk, door afkoelen van de lucht
wordt de dichtheid weer kleiner en zakt de lucht weer naar beneden, beneden ontstaat een hoge
luchtdruk die weer naar een warm gebied toe gaat met een lage luchtdruk.
Drie circulatiecellen per halfrond
Doordat de aarde draait is er een soort afbuigende kracht, het corioliseffect. Buys Ballot heeft dit in
een wet verwerkt, hierbij geldt het volgende: met de wind in de rug (dus van hoge naar lage druk)
ondervindt een wind op het noordelijk halfrond een afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond
een afwijking naar links. Hierdoor zijn er op elk halfrond, drie circulatiecellen:
1. Hadleycel (tussen 0 en 35 graden)
Bij de evenaar stijgt warme lucht op en deze daalt weer bij 35 graden naar beneden richting
de evenaar.
2. Polaire cel (tussen 60 en 90 graden)
Deze cel wordt gedomineerd door de koude lucht die van de polen weer weg stroomt, door
de afbuiging van de lucht komt deze niet verder dan 60 graden.
3. Ferrelcel (tussen 35 en 60 graden)
De warme lucht uit de tropen botst rond 60 graden met de koude lucht uit de polen
waardoor de warme lucht op stijgt.
De eigenschappen van hoge- en lagedrukgebieden
Kern van lage druk Kern van hoge druk
- Opstijgende lucht - Dalende lucht
- Wolkvorming - Wolkloos
- Neerslag - Droogte
- Toestroming van lucht - Uitstroming van lucht
Energietransport door de hydrologische kringloop
Vinden op twee manieren energietransport door de hydrologische kringloop plaats:
1. Er is continu stroming van water tussen reservoirs.
2. Er zijn veel fase overgangen van water waarbij energie wordt opgeslagen of vrij komt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellis90. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
