Nederlands | Samenvatting CE
2022
0|. Informatie
ℹ Alle leerstof uit deze samenvatting komt rechtsstreeks uit de syllabus van Nederlands
vwo 2022 (versie 2). Op deze syllabus is ook het hele examen gebaseerd.
❗Gele tekst met een uitroepteken ervoor geeft een beknopte definitie van het
onderdeel of iets waar je goed op moet letten.
📝 Groene tekst met een notitieblokje ervoor is de manier waarop je dit onderdeel terug kunt
zien op het CE.
1|. Signaalwoorden, signaalzinnen en relaties tussen
tekstgedeelten
❗Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinnen en alinea’s. Ze geven belangrijke
informatie over de opbouw van een tekst(gedeelte)
📝 Op het CE moet je de relatie tussen delen van de tekst kunnen aangeven aan de hand van
signaalwoorden.
Soorten signaalwoorden en functie:
Opsomming: ook, bovendien, verder, eveneens, dan, vervolgens, daarnaast, ten eerste.. ten
tweede, zowel…als
Tegenstelling: maar, echter, toch, daarentegen, anderzijds, in tegenstelling tot, daar staat
tegenover dat, enerzijds…anderzijds
Oorzaak-gevolg: daardoor, door, doordat, waardoor, zodat, te danken aan, te wijten aan, het
gevolg van, ten gevolge van, de oorzaak hiervan is
Doel-middel: door middel van, met de bedoeling om, met behulp van, om te, daartoe, opdat
Toelichting: denk hierbij aan, bijvoorbeeld, zo, dat komt voor bij, ter illustratie, dat is het
geval bij
Vergelijking: net als, zoals, zo ook, evenals, eveneens, eenzelfde, hetzelfde, dezelfde als, in
vergelijking met, vergeleken met, soortgelijke
Nederlands | Samenvatting CE 2022 1
, Voorwaarde: als, indien, mits, op voorwaarde dat, tenzij, behalve wanneer, stel dat
Samenvatting: kortom, samenvattend, alles bij elkaar genomen, om kort te gaan
Conclusie: dan ook, dus, aldus, hieruit volgt, concluderend
Soorten signaalzinnen
❗Met behulp van signaalzinnen kun je teksten beter doorgronden, de schrijver maakt
duidelijk wat er volgt, of wat hij heeft behandeld.
Aankondigend: ik zal hier enkele voor- en nadelen van rekeningrijden bespreken.
Terugblikkend: van de besproken verklaringen lijkt de laatste me het meest aannemelijk
Aankondigend en terugblikkend: Welke conclusie kunnen we nu uit bovenstaande
beweringen trekken?
Relaties tussen delen van een tekst aangeven
Zie hierboven voor signaalwoorden hoe je deze relaties kunt herkennen.
Voorbeelden van verschillende relaties tussen teksten:
verwijzingsrelaties;
de relatie van oorzaak-gevolg;
de relatie doel-middel;
de relatie van standpunt-argument-subargument;
de relatie van algemene uitspraak-toelichting.
2|. Tekstsoort, schrijfdoel
❗ Teksten zijn van een van drie soorten en deze hebben allemaal een ander schrijfdoel.
📝 Op het CE moet je kunnen vaststellen tot welke tekstsoort een tekst(gedeelte) behoort.
De beschouwing:
biedt interpretaties, verklaringen en opinies ter overweging aan;
heeft als doel de lezer over een kwestie te laten nadenken;
kan ook de argumenten voor en tegen een of meer standpunten behandelen, maar is er
niet op gericht de lezer voor een van die standpunten te winnen.
Nederlands | Samenvatting CE 2022 2
