KERNBEGRIPPEN GS
HC1: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648
Kenmerkende aspecten:
- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
- Het begin van staatsvorming en centralisatie
- De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg heeft
- Het conflict in de Nederlanden dat resulteert in de stichting van een Nederlandse staat
- Het streven van vorsten naar absolute macht
- De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel
opzicht van de Nederlandse republiek
- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie
HC2: Verlichtingsideeën en de democratische revoluties 1650-1848
Kenmerkende aspecten
- Het streven van vorsten naar absolute macht
- De wetenschappelijke revolutie
- Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat wordt toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
- Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op
eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
- De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,
socialisme, confessionnalisme en feminisme
,HC3: Duitsland 1871-1945
Kenmerkende aspecten
- De industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legt voor een industriële
samenleving
- De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,
socialisme, confessionnalisme en feminisme
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
feminisme/nationaal socialisme
- De crisis van het wereldkapitalisme
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
HC4: De Koude Oorlog 1945-1991
Kenmerkende aspecten
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
- Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en
feminisme/nationaal socialisme
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogvoering
- De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
- De dekolonisatie die een einde maakt aan de westerse hegemonie in de wereld
- De eenwording van Europa
- De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20e eeuw aanleiding
geeft tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
1
, HC1: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648
Kernbegrippen
● LUTHER VERSCHIJNT VOOR DE RIJKSDAG IN WORMS 1521
● KA 21
- Luther had kritiek op de katholieke kerk→ 95 stellingen
- De paus stuurde Luther een bevel om zijn opvattingen te herroepen, dit deed Luther niet
- Karel V kwam toen in actie (keizer van het Duitse rijk), hij wilde katholicisme in al zijn
gebieden handhaven
- Karel V daagde Luther voor de Rijksdag, een vergadering van de vorsten van het
Duitse rijk en de keizer over zaken die voor het hele rijk van belang waren
- Luther bleef weigeren zijn opvattingen te herroepen, Karel V verklaarde Luther
vogelvrij
- Luther kreeg bescherming van de vorst van Saksen
● DE INSTELLING VAN DE COLLATERALE RADEN 1531
● KA 17 en 23
- Karel V benoemde in 1531 drie Collaterale (centrale) Raden: centralisatie
- Raad van State: regeringsbeleid
- Raad van Financiën: financiële beleid
- Geheime raad: uitvoering van regeringsbeleid
● KAREL V PROBEERT MET BLOEDPLAKKATEN HET PROTESTANTISME UIT TE
ROEIEN 1550
- Ketters, aanhangers van opvattingen die tegen de leer van de katholieke kerk ingingen
- inquisitie was een rechtbank van de katholieke kerk, vervolging van ketters
- (bloed)plakkaten, regels wat ketters niet mochten, bij overschrijding hiervan de
doodstraf opgelegd → opkomende streven van vorsten naar absolutisme
● HET ONTZET VAN LEIDEN 1574
● KA 22
- Alkmaar aangevallen door Spaanse troepen
- Geuzen staken dijken door en zetten sluizen open, polders liepen onder water waardoor
Spaanse troepen zich terugtrokken
- Na mislukking Alkmaar gingen de Spaanse troepen Leiden belegeren
- ontstaan van hongersnood, Staten van Holland zetten sluizen bij Rotterdam en
Schiedam open, Zuid-Holland overstroomt.
- Spaanse soldaten sloegen op de vlucht voor het water
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurstevens2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.