dit is de samenvatting van hoofdstuk 4 van Nectar 4 vwo. Dit hoofdstuk gaat over de voortplanting. Ik ben met deze samenvatting meer dan 4 uur bezig geweest en heb er een 9.5 mee gehaald.
Biologie
Hoofdstuk 4 Voortplanten
§1 nieuwe leven
bevruchting
bij een ovulatie gaat een eicel van een eierstok naar de eileider want
daar kan de kern van de eicel samensmelten met die van de zaadcel
(bevruchting). Een paar zaadcellen dringen door de follikellaag heen en
komen bij de zona pellucida uit. Als de eerst zaadcel in contact komt met
het celmembraan, gaat de kern naar binnen en verandert de zona
pellucida in het bevruchtingsmembraan. De kernen versmelten en er is
een zygote (bevruchte eicel) gevormd. De cel gaat zich delen, de eerste
noemen we klievingsdelingen (geen plasmagroei). Na 3 dagen is er een
embryo ontstaan en die wordt door trilharen naar de baarmoeder
gebracht.
innesteling en ontwikkeling
na 7 dagen vind de innesteling van het embryo met 100 cellen plaats. Het
embryo bestaat uit een blaasje, de blastula. De laag aan de buitenkant
(met de meeste cellen) is de trofoblast. Binnenin zit een klein hoopje
cellen, de embryoblast, waaruit de kiemschijf ontstaat en de
blastocyste die het dooierblaasje levert. De trofoblast maakt het
hormoon HCG (positieve zwangerschapstest, 2 weken na bevruchting) en
het vormt vlokken die de placenta vormen. De kiemschijfcellen groeien
uit tot het kind. Cellen tussen de trofoblast en de kiemschijf vormen de
navelstreng. Aan beide kanten van kiemschijf komt een holte. Het
dooierblaasje (klein) vormt de eerst bloedcellen (later lever). En in de
amnionholte (groot) zit het vruchtwater. Om het vruchtwater zitten twee
vruchtvliezen, 1 afkomstig van de amnionholte, het amnion, en 1
afkomstig van de trofoblast, het chorion.
Van embryo tot foetus
drie weken na de bevruchting is het bloedvatenstelsel gevormd. Via de
navelstreng gaat het bloed van het embryo naar de placenta. In de
placenta zitten bloedvaten van de moeder en van het embryo. Het bloed
van de moeder spelt de met bloed gevulde vlokken van het embryo. Er
vindt uitwisseling van stoffen plaats via de celmembranen van de vlokken.
De navelstreng heeft 1 ader en 2 slagaders. De navelstrengslagaders
vervoeren bloed en afvalstoffen naar de placenta toe, de navelstrengader
vervoert voedingsstoffen en zuurstof naar het embryo toe. Na acht weken
zijn alle organen aanwezig en noem je het vruchtje een foetus. Soms
volgt er een miskraam, het lichaam van de vrouw stoot de foetus dan af.
Soms kan een chromosomale afwijking de oorzaak zijn.
Ontwikkeling geslachtsorganen
na zes weken is het geslacht nog onduidelijk. Een meisje heeft twee x-
chromosomen een jongen heeft een x- en een y-chromosoom. Op het
y-chromosoom ligt het SRY-gen, die remt en activeert een hele reeks
, andere genen waardoor de zaadballen ontstaan (testes). De gangen van
wolf groeien uit tot zaadleiders, de genitale knop groeit uit tot de eikel
en de randen van de genitale groeve groeien aaneen en vormen zo de
balzak. Bij een meisje groeien de gangen van Müller uit tot de eileiders,
de genitale knop groeit uit tot de clitoris en de randen van de genitale
groeve groeien uit tot de buitenste schaamlippen. De binnenste
schaamlippen en de het deel tussen de buik en de eikel hebben
eenzelfde oorsprong.
Leeftstijl
de leefstijl van de zwangere vrouw heeft grote invloed op het
ongeboren kindje. Vooral in de eerste 8 weken is het embryo kwetsbaar,
als de moeder drugs/medicijnen gebruikt, rookt of stress heeft, kan dit
nadelig zijn voor het kind. Zo zorgen medicijnen, sigaretten of stress voor
een lager geboortegewicht en wordt een kind verslaafd geboren bij
gebruik van drugs. Kalk kan goed zijn voor de ontwikkeling van botten en
tanden en extra foliumzuur zorgt voor een kleinere kans op een open rug.
Vrouwelijke geslachtsorganen
in de ovaria vindt de ontwikkeling van eicellen plaats. Iedere maand
ontwikkelt zich in een van beide eierstokken een eicel. Na de ovulatie
komt de eicel in de eileider terecht. De wand neem de resten van de na
24 uur afgestorven eicel op. Iedere maand wordt er een randje van 5-10
mm baarmoederslijmvlies aangemaakt en dit wordt afgestoten bij de
menstruatie. De vagina is de ingang naar de baarmoeder. Door de pH-
waarde (3,8-4,5) voorkomt de deling van ongewenste bacteriën. De
schaamlippen beschermen de vagina. De ingang van vagina heeft een
soepel randje weefsel, het ‘maagdenvlies’. Dit gaat meestal niet kapot
bij de eerste keer seks. Vooraan tussen de schaamlippen ligt de clitoris
die bij een prikkeling tot een orgasme (baarmoeder spieren trekken
samen) kan leiden.
Mannelijke geslachtsorganen
de balzak, zaadballen en penis worden groter in de puberteit. De
zaadballen bestaan uit gekronkelde zaadbuisjes bij elkaar gehouden door
bindweefsel en zijn voor de geboorte gedaald naar het scrotum (balzak).
Bij kou trekken de spiertjes de zaadballen tegen het lichaam en bij warmte
ontspannen ze, om de temperatuur 2 graden kouder te houden dan het
lichaam (voor de beste productie). De zaadbuisjes maken na de puberteit
zaadcellen en ze mondden uit in de bijbal. Die slaat de zaadcellen op en
na ongeveer een maand worden ze afgebroken. Een penis bevat
zwellichamen die zich vullen met bloed bij opwinding, een erectie. De
eikel is het gevoeligste deel. Bij een zaadlozing duwen kringspiertjes
rond de bijballen en de zaadleiders de cellen naar de penis. Zaadblaasjes
voegen via de zaadleider en de prostaatklier via de urinebuis vocht toe
aan de zaadcellen waardoor het sperma ontstaat.
Ontwikkeling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melinaarbouw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
