SAMENVATTING HOOFDSTUK 1
BEDRIJFSECONOMISCHE ASPECTEN
Corporate social responsibility (CSR)= maatschappelijk verantwoord ondernemen ofwel sustainability of
duurzaamheid. Deze heeft drie pijlers profit, planet, people.
Profit bedrijven hebben wel een
winstoogmerk. Non-profitorganisaties
hebben niet het winst maken als primaire
doel maar wil een maatschappelijk doel
behalen.
Efficiënt= doelmatig, je gebruikt niet meer
dan je nodig hebt (grondstoffen, gebouwen
en computers)
Effectief= het doel wat nagestreefd wordt,
wordt ook bereikt. Koekjes verkopen die in
de smaak vallen is effectief bezig zijn.
Teveel suiker gebruiken betekent dat je niet
efficiënt omgaat met de ingrediënten.
Efficiëntie en effectiviteit gaan hand in hand maar effectiviteit heeft een grotere invloed op het voortbestaan
van het bedrijf. De bij het primaire proces betrokken afdelingen vormen de waardeketen oftewel value
chain bij een effectieve organisatie. Deze afdelingen houden zich bezig met het ontwikkelen, produceren
en verkopen van de producten.
De waardeketen bestaat uit de volgende waarde toevoegende bedrijfsfuncties:
Onderzoek en ontwikkeling- research and development (R&D) ontwikkelt nieuwe goederen
Design- geeft vorm aan een product
Productie- zorgt voor inkoop grondstoffen, personeel en producten assembleren
Marketing- uitvoeren van promotieactiviteiten en verkopen van producten.
Distributie- levert producten aan de afnemers
Klantenservice- zorgt voor aftersales
Om dit goed uit te kunnen voeren zijn er goede voorzieningen nodig zoals gebouwen, inrichtingen en ICT-
faciliteiten. Hiervoor zijn ondersteunende functies zoals personeelsaken, facilitaire dienstverlening etc.
Verschillende soorten banen voor bedrijfskundigen:
1. Managementfuncties; leidinggevende en resultaatverantwoordelijke functies zoals projectleider,
hoofd personeelszaken etc.
2. Management ondersteunende functies; op diverse terreinen; planner van de productie of
adviseur.
3. Adviserende functies; consultant bij overnames, reorganisaties of betreden nieuwe markten.
Een bedrijfskundige moet:
- Interdisciplinaire opleiding hebben
- Goed met mensen kunnen werken.
- Bedrijfsprocessen begrijpen
- Omgaan met organisatiestructuur en cultuur
- Weten binnen welke juridische kaders hij kan
opereren
- Financiële consequenties van beslissingen
kunnen inschatten.
Vier deelgebieden van de bedrijfseconomie en
financiële functionarissen
Enterprise resource planning (ERP) of bedrijfsadministratie
Finance of financiering
Management accounting of interne verslaggeving,
Financial accounting of externe verslaggeving
,Enterprise resource planning (ERP) of bedrijfsadministratie, registreert vooral (niet) financiële zaken
zoals ziekteverzuim of verkoopaantallen.
Finance of financiering houdt zich vooral bezig met het aantrekken en beheren van het vermogen van
een organisatie om de gewenste activiteiten financieel te kunnen uitvoeren. Vermogensvoorziening.
Finance of financiering is dus het aantrekken van vermogen. Op moment dat het vermogen er is moet dit
beheert worden. Dit noemt met Treasury en bestaat uit drie taken:
Creditmanagement; aantrekken van kortlopend vermogen. Dit moet binnen 1 jaar terugbetaald
worden. Nemen van een kortlopende lening, klanten moeten op tijd betalen en zorgen dat
leveranciers op tijd betaald worden.
Cashmanagement; het beheren van geldstromen. Over voldoende liquide middelen beschikken.
Businesscase opstellen (investeringsselectie); doorrekenen van financiële aspecten van een
mogelijke nieuwe investering. Ook het niet financiële aspect speelt een rol zoals tijdwinst of
medewerkerstevredenheid.
Management accounting of interne verslaggeving, de taak is vooral het adviseren van het management
bij financieel economische beslissingen (controller). Hierbij worden verschillende tools gebruikt zoals de
algemene procesgang van een besluitvormingsproces, de plan-do-check-act en de stappen van
risicomanagement.
Tool 1, Besluitvormingsproces bestaat uit 5 stappen:
1. Probleem identificeren
2. Informatie verzamelen
3. Toekomstscenario’s maken
4. Beslissen
5. Implementeren
Tool 2, PDCA-cyclus, gevolgen van beslissingen moeten beheerst worden.
1. Plan fase; doelen voor het proces definiëren zoals resultaten, beschikbaarheid van middelen en
belangen van stakeholders
2. Do fase; proces uitvoeren en resultaten meten
3. Check-fase; gemeten resultaten vergelijken met de doelen.
4. Act fase; acties uitzetten om resultaten te verbeteren (re-act) of niets doen en reflecteren (pro-act)
Tool 3, Risicomanagement wordt toegepast om gevolgen van beslissingen te beheersen en bestaat uit de
volgende stappen:
Risico-inventarisatie: bepalen welke risico’s een organisatie loopt en sorteren per soort risico zoals
technische of juridische risico’s.
Risicoanalyse: bepalen hoe groot de kans is dat iets gebeurt en wat het gevolg of de impact is als
het gebeurt. Dat samen bepaalt het risico.
Kwantitatieve beoordeling van de risico’s: bepalen wat de financiële gevolgen zijn van elk risico.
Optieanalyse: bepalen wat de beheersingsstrategieën zijn: vermijden, beperken, overdragen
(verzekeren) of accepteren van de risico’s.
Typische kenmerken van management accounting of interne verslaggeving:
o Kijkt naar voren
o Beleidsbeslissingen
o Interne stakeholders
o Vormvrij
o Ad Hoc
o Bussiness control
Financial accounting of externe verslaggeving, is bezig met informeren van externe stakeholders om
verantwoording af te leggen, het in beeld krijgen van de financiële gezondheid.
Externe verslaggeving heeft twee doelstellingen:
1. Het afleggen van verantwoording door het management van een organisatie aan de eigenaren van
de onderneming over het gevoerde beleid.
2. Het verstrekken van informatie aan derden, zoals banken, klanten of maatschappelijke partijen. Op
basis daarvan kunnen zij beslissen of zij de samenwerking doorzetten.
, Om te checken of de financiële informatie klopt willen de aandeelhouders dat een externe deskundige
controleert of het klopt. Deze deskundige is de (register)accountant en heeft normen nodig om te kunnen
oordelen. Ook banken en overheden willen kijken of alles klopt. Veel organisaties zijn dus verplicht om een
jaarverslag te publiceren en deze te deponeren bij de Kamer van Koophandel.
Grote bedrijven moeten voldoen aan de International Financial Reporting Standards (IFRS) en kleinere
organisaties moeten zich houden aan de richtlijnen van het Burgerlijk Wetboek.
Er zijn ook specifieke regels voor bepaalde sectoren. Beurnotering bij bedrijven met aandelen.
Een in Nederland gevestigde organisatie die verplicht is haar stakeholders te informeren moet jaarlijks
publiceren:
- Jaarverslag: directieverslag of bestuursverslag met mededelingen over de financiële stand van
zaken op de balansdatum. Investeringsplannen, personeelswisselingen etc.
- Jaarrekening; informatie over de vermogenspositie, resultaten en de activiteiten van de organisatie.
Bestaat uit balans, resultatenrekening en toelichtingen op beide overzichten.
- Overige gegevens: Zaken vermeld als controleverklaring van de accountant, resultaatbestemming
enz.
- Liquiditeitsoverzicht of kasstroomoverzicht: is niet verplicht. Maar wordt wel vaak opgesteld als
onderdeel van de jaarrekening. Moet zicht verschaffen in de verandering van de liquide middelen.
Typische kenmerken van Financial
accounting of externe verslaggeving:
o Kijkt naar achteren
o Betrouwbaarheid
o Externe stakeholders
o Vormvast (moet
jaarverslag uitbrengen)
o Periodiek (1x per jaar)
o Financial control
o Informatie conform wet-
en regelgeving
Middelgrote en grote organisaties stellen zelf de jaarrekening op. Bij kleine organisaties doet de externe
accountant dat.
Er zijn vier typen controleverklaringen van de accountant:
1. Goedkeurende (accountants)verklaring, Unqualified opinion. De gecontroleerde jaarrekening
voldoet aan de gestelde eisen.
2. (Accountants)verklaring met beperking, Qualified opinion. De gecontroleerde jaarrekening ‘met
uitzondering van’ of ‘onder voorbehoud van’ bepaalde zaken aan de gestelde eisen voldoet.
Accountant heeft zijn bedenkingen bij materieel belang?
3. (Accountants)verklaring van oordeelonthouding, disclaimer of opinion. Er wordt geen
goedkeurende controleverklaring noch een controleverklaring met beperking gegeven.
4. Afkeurende (accountants)verklaring, adverse opinion. De accountant is van oordeel dat de
gecontroleerde jaarrekening geen getrouw beeld geeft van het vermogen en/of resultaat.
Financiële functionarissen.
In zijn algemeenheid gaat het om de volgende functionarissen binnen de vier deelgebieden:
Financieel directeur of chief financial officer (CFO) is eindverantwoordelijk voor alle financiële taken
en rollen.
Administrateur registreert (niet)-financiële data en is werkzaam in het deelgebied ERP.
Treasurer zorgt voor voldoende financiële middelen, als onderdeel van het deelgebied Finance of
financiering.
Businesscontroller adviseert over te nemen beslissingen die toekomstige gevolgen hebben en is
werkzaam in het deelgebied management accounting of interne verslaggeving.
Financial controller stelt verantwoordingsverslagen op als onderdeel van de financial accounting of
externe verslaggeving.
Auditor of accountant controleert de verantwoording: valt ook onder deelgebied financial accounting
of externe verslaggeving.
