Dit document bevat een samenvatting (gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO5) omtrent de onderwerpen gedrag en zintuigenstelsel met als inhoud: zintuigenstelsel (kenmerken, functies, onderdelen, soorten receptoren); het oog (onderdelen, functie, werking, afwijkingen); beschrijven van ged...
Samenvatting gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021; Afbeeldingen afkomstig van Malmberg
Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021.
Zintuigenstelsel en Gedrag
Het zintuigstelsel
Het zintuigenstelsel bestaat uit verschillende zintuigen. Zintuigen zoals gehoorzintuig
en gezichtszintuig ontvangen prikkels uit het externe milieu. Zintuigen die prikkels
ontvangen uit het inwendige milieu (interne prikkels) zoals osmosereceptoren en pH-
receptoren worden gebruikt bij homeostatisch regelmechanismen.
Er zijn verschillende soorten receptoren:
1) Proprioceptoren zijn zintuigen die een verandering van de spanning van een
spier of een verandering in de stand van een lichaamsdeel registreren.
2) Mechanische receptoren. Deze receptoren reageren op o.a. aanraking, druk,
beweging en geluid.
3) Chemische receptoren. Deze kunnen bepaalde moleculen uit de omgeving
binden.
4) Temperatuurreceptoren. Deze reageren op warmte en kou boven of onder
een bepaalde normwaarde.
5) Pijnreceptoren. Deze geven een impuls door extreme temperaturen,
chemische stoffen of andere invloeden.
6) Lichtreceptoren (fotoreceptoren): zichtbaar ligt veroorzaakt een impuls.
Zintuigcellen (receptoren) zijn vaak gespecialiseerde neuronen. Elk zintuigcel heeft
zijn eigen drempelwaarde. De adequate prikkel voor bijvoorbeeld lichtreceptoren is
licht.
Voor informatie over de werking van prikkels en hoe deze tot stand komen, zie mijn document :
“Hormonen & Zenuwstelsel | Samenvatting” (beschikbaar op Stuvia).
, Samenvatting gebaseerd op Malmberg Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021; Afbeeldingen afkomstig van Malmberg
Biologie Voor Jou (MAX) VWO6 2021.
Het oog.
Het witte gedeelte van een oog heet het harde oogvlies (ter bescherming). Het harde
oogvlies gaat over in het hoornvlies aan de voorkant. Het gekleurde gedeelte van een
oog heet iris of regenboogvlies. In de iris zit een opening, de pupil. Onder de huis
boven de ogen liggen traanklieren die traanvocht produceren om de oogleden
vochtig te houden. De traanbuizen voeren vocht af naar de neusholte. In beide
oogkassen zijn verschillende oogspieren aan het harde oogvlies bevestigd. Het oog is
merendeels gevuld met een geleiachtige massa, het glasachtig lichaam. De wand van
het oog bestaat uit 3 lagen. Het vaatvlies, zorgt voor de voeding van het oog. Hier
lopen veel haarvaten doorheen. Deze gaat aan de voorkant over tot het iris.
Tussen het hoornvlies
en de iris bevind zich
de voorste oogkamer.
Tussen de iris en de
lens ligt de achterste
oogkamer. Beide zijn
gevuld met vocht.
Achter de iris en de
pupil bevindt zich de
lens met daaromheen
het straalvormig
lichaam (voor
scherpstellen).
De binnenste laag van de wand van een oog heet het netvlies, wat op zijn plaats
wordt gehouden door het glasachtig lichaam. Op het netvlies liggen lichtreceptoren.
De lichtreceptoren veroorzaken een impuls via de oogzenuw, dat naar de hersenen
wordt geleid. In het centrum van het netvlies ligt de gele vlek, met de lichtreceptoren
op de gele vlek, kan je het scherpst zien. De plek waar de oogzenuw het oog verlaat,
heet de blinde vlek.
Het boller en platter worden van de lens noemen we accommoderen. Door
accommoderen ontstaat, zowel bij het zien van dichtbij als in de verte, een scherp
beeld op het netvlies. We noemen de kringspieren die accommoderen mogelijk
maken de accommodatiespieren. Hoe boller de lens, hoe strakker de
accommodatiespieren staan, en hoe dichterbij je kijken kan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper semsimons. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
