Hoofdstuk 1 – Introduction to Personality Psychology
Personality Defined
Kenmerken van persoonlijkheid maken mensen verschillend van elkaar, en de bijvoeglijke
naamwoorden (adjectieven) die gebruikt worden om deze kenmerken van mensen te
beschrijven, worden trait-descriptive adjectives genoemd. In Engelse taal bestaan ongeveer
20.000 adjectieven.
De auteurs van het eerste tekstboek over persoonlijkheid waren Gordon Allport en Henry
Murray en zij hadden moeite met het geven van een definitie van persoonlijkheid, omdat het
veel aspecten bevat die moeten worden meegenomen.
Definitie: persoonlijkheid is een set van psychologische karaktertrekken en mechanismen in
het individu, die georganiseerd zijn en relatief langdurig, en persoonlijkheid beïnvloedt onze
interacties met, en aanpassingen aan, de intrapsychische, fysieke en sociale omgevingen
Persoonlijkheid is een set van psychologische karaktertrekken…
Psychologische karaktertrekken (psychological traits) zijn kenmerken die omschrijven op
welke manieren mensen van elkaar verschillen en gelijk zijn aan elkaar. Deze
karaktertrekken beschrijven de average tendencies (gemiddelde neigingen) van een
persoon.
Onderzoek naar psychologische karaktertrekken stelt 4 vragen:
Hoeveel karaktertrekken zijn er? (elke eigenschap kan bij verschillende individuen,
culturen en over eeuwen een heel andere vorm aannemen)
Hoe zijn de karaktertrekken georganiseerd en gerelateerd aan elkaar?
Waar komen de karaktertrekken vandaan en hoe zijn ze ontwikkeld? Aangeboren of
aangeleerd?
Wat zijn de correlaties en gevolgen van de karaktertrekken?
Karaktertrekken zijn nuttig om in ieder geval 3 redenen:
- Karakterkenmerken helpen ons om mensen te omschrijven en om dimensies van
verschillen tussen mensen te begrijpen
- Karakterkenmerken helpen gedrag te verklaren
- Karakterkenmerken kunnen toekomstig gedrag voorspellen.
Kortom: persoonlijkheid is nuttig in het beschrijven, verklaren en voorspellen van verschillen
tussen individuen.
En mechanismen….
Psychological mechanisms zijn net als karaktertrekken, behalve dat deze term meer verwijst
naar het proces van persoonlijkheid: veel psychologische mechanismen vereisen cognitieve
processen die informatieverwerkende processen met zich meebrengen
,Psychologische mechanismen hebben 3 essentiele ingrediënten:
Inputs - desicion rules – outputs
Psychologische mechanismen laten mensen gevoeliger zijn voor bepaalde vormen van
informatie uit de omgeving (input), laten hen eerder denken aan specifieke opties (decision
rules) en sturen het gedrag naar een bepaalde vorm van actie (output).
Onze persoonlijkheid bevat veel psychologische mechanismen.
Niet al onze karakterkenmerken en psychologische mechanismen worden geactiveerd op
alle momenten. Op een bepaald momenten worden er maar enkele geactiveerd. Een
karaktertrek wordt maar onder specifieke condities geactiveerd.
In het individu….
Within the individual betekent dat persoonlijkheid iets is dat een persoon met zichzelf
meedraagt over tijd en meeneemt van de ene situatie naar de andere situatie. We hebben
het gevoel dat onze persoonlijkheid relatief constant blijft. We nemen onze zelfde
persoonlijkheid mee van situatie naar situatie in ons leven. Onze persoonlijkheid wordt wel
beïnvloed door onze omgeving en door belangrijke anderen in ons leven. Persoonlijkheid is
stabiel over tijd en consistent over situaties.
Die gorganiseerd zijn en relatief langdurig…
Organized betekent dat psychologische karaktertrekken en mechanismes niet in een
willekeurige samenstelling bestaan in een persoon, maar aan elkaar gelinkt zijn.
Psychologische karaktertrekken zijn ook relatief enduring (langdurig) over tijd, helemaal als
je volwassen bent, en ook redelijk consistent over bepaalde situaties.
Voorbeeld: boosheid is niet een karakterkenmerken maar een toestand. Iemand die woede-
gevoelig is, is vaak boos in vergelijking met anderen en laat zijn woede vaker in de tijd zien
en in veel verschillende situaties.
Mensen zijn niet perfect consistent maar er is voldoende consistentie om dit kenmerk om te
nemen in een definitie van persoonlijkheid.
Relatief blijvende psychologische eigenschapen en mechanismen sluiten verandering in de
tijd niet uit.
Het precies beschrijven van de manieren waarop we in de loop van de tijd veranderen is een
doel van persoonlijkheidspsychologen.
En persoonlijkheid beïnvloedt…
De nadruk op influential forces van persoonlijkheid betekent dat onze
persoonlijkheidstrekken en -mechanismes een effect kunnen hebben op ons leven.
Persoonlijkheid beïnvloed hoe we handelen, hoe we onszelf zien, hoe we denken over de
wereld, hoe we interacteren met anderen, hoe we ons voelen, hoe we onze omgeving
selecteren, welke doelen en belangen we nastreven en hoe we reageren op
omstandigheden.
Onze interacties met…
Het is moeilijk om de aard van person-environment interaction te beschrijven.
,Deze interacties met situaties bestaan uit verschillende factoren:
Perception: hoe we onze omgeving zien of interpreteren. Twee mensen kunnen een
objectieve situaties anders interpreteren vanwege hun persoonlijkheden.
Selection: hoe we onze situaties kiezen (vrienden, hobby’s, carrières). De keuzes die
je maakt zijn een functie van persoonlijkheid. (Men verschilt in keuze voor
vrijetijdsbesteding).
Evocation: de reacties die we teweegbrengen bij anderen, vaak onbewust of
onopzettelijk. Dit zijn kenmerken van onze persoonlijkheden. (Een grote man kan
intimiderend overkomen bij anderen).
Manipulation: hoe we bewust proberen anderen te beïnvloeden. De manier waarop
we gedrag, gedachten en gevoelens van anderen manipuleren zijn essentiele
kenmerken van onze persoonlijkheden.
Deze vormen van interactie (perceptie, selectie, evocatie, manipulatie) staan centraal in het
begrijpen van connecties tussen persoonlijkheden van mensen en de omgeving waarin ze
leven.
En aanpassingen aan….
De nadruk op adaptation betekent dat een centrale eigenschap van persoonlijkheid
adaptieve functies kan hebben: het bereiken van doelen, omgaan met, aanpassen/omgaan
met uitdagingen en problemen.
De intrapsychische, fysieke en sociale omgevingen
De fysieke omgeving (environment) zorgt vaak voor uitdagingen voor ons, zoals
voedseltekort of extreme temperaturem. Sommige van deze uitdagingen zijn directe
bedreigingen van overleving. Mensen hebben hierop oplossingen ontwikkeld voor deze
adaptieve problemen. Onze angsten voor hoogtes, slangen, spinnen en vreemden gaan we
vermijden of voorzichtig mee om.
Onze sociale omgeving biedt ook adaptieve uitdagingen en de manieren waarop we omgaan
met onze sociale omgeving zorgt voor meer begrip van onze persoonlijkheid -
Onze intrapsychische omgeving bevindt zich in de geest. We hebben allemaal dromen,
verlangen, fantasieen en een collectie van persoonlijke ervaringen waar we iedere dag mee
leven. Dit is een belangrjk onderdeel van onze psychologische realiteit. Onze intrapsychische
omgeving
De omgeving biedt een kritische context voor het begrijpen van menselijke persoonlijkheid.
3 Levels of personality analysis
- Like all others (the human nature level)
= de manieren waarop we allemaal hetzelfde zijn
- Like some others (the level of individual and group differences)
, = de manieren waarop we zijn zoals sommige mensen, maar anders dan anderen
- Like no others (the individual uniqueness level)
= de manieren waarop we anders zijn dan alle andere personen
1. Human Nature
Elk mens is zoals alle anderen:
Deze algemene vorm van analyse beschrijf de karaktertrekken en mechanismes die typisch
zijn voor onze soort en die bestaan binnen iedereen of bijna iedereen (voorbeeld: gesproken
taal komt in alle culturen voor, bijna ieder mens heeft taalvaardigheden)
2. Individual and group differences
Elk mens is zoals sommige anderen:
- Individual differences: de manieren waarop elke persoon is zoals sommige andere
mensen (bijvoorbeeld: extraverte mensen, verlegen mensen)
- Differences between groups: mensen in een bepaalde groep hebben bepaalde
persoonlijkheidseigenschappen gemeen met elkaar, en deze eigenschappen maken de
groep verschillend van andere groepen.
Een doel van persoonlijkheid psychologie is om te begrijpen waarom bepaalde aspecten van
persoonlijkheid verschillend zijn tussen groepen. Je wilt de verschillen tussen man-vrouw en
tussen culturen begrijpen.
1. Individual uniqueness
Elk mens is als geen ander:
Er zijn niet twee individuen exact hetzelfde in persoonlijkheid, zelfs niet een identieke
tweeling die dezelfde opgroei omstandigheden hebben gehad. Elk individu heeft
persoonlijke kwaliteiten die niet gedeeld worden door een andere persoon in de wereld.
Een doel van persoonlijkheidspsychologie is om individuele uniekheid te beoordelen en te
begrijpen en om manieren te ontwikkelingen om deze rijkheid van unieke individuele levens
te behouden.
Persoonlijkheid kan nomothetisch of idiografisch worden onderzocht.
Nomothetisch = als individuele gevallen van algemene kenmerken die in de populatie zijn
verdeeld.
Idiografisch = als single unieke gevallen
