Uitgebreide samenvatting van de hoofdstukken 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 15, 18 en 20 collegesheets over deze onderwerpen. Van het boek Psychiatrie: van diagnose tot behandeling, van R. van Deth.
Samenvatting Psychiatrie
Hoofdstuk 1: Psychiatrie en maatschappij
De criteria van de psychiatrie blijken aanzienlijk minder objectief dan in de
somatische geneeskunde. Psychiaters kunnen zelden door lichamelijke testen
bepalen of iemand een psychiatrische aandoening heeft. Hij moet afgaan op wat
mensen doen en zeggen, daarbij kunnen zijn gemakkelijk op een dwaalspoor
worden gebracht.
1.1 Gek of ziek?
In de middeleeuwen werd opvallende gekte beschouwd al straffe gods of duivelse
bezetenheid. Deze mensen moesten boete doen en eindigden op de brandstapel
of in de gevangenis.
Met de toenemende invloed van de geneeskunde sprak men van krankzinnigheid
of geestesziekte. De behandeling bestond uit opsluiting in gestichten of asielen.
In de 19e eeuw werden het hersenziekten, met een eigen classificatiesysteem.
Asielen werden ziekenhuizen, de verzorging verbeterde maar de behandeling
bleef gelijk.
Oiv Sigmund Freud werden de psychische stoornissen in toenemende mate
psychologisch verklaard en behandeld (psychoanalyse) vooral bij lichtere
stoornissen (neurosen)
Zware stoornissen waren vaak hun hele leven in een kliniek.
Belangrijke omwenteling jaren ’60 ontdekking belangrijke medicijnen tegen
depressie, angst, psychose.
Biologische, psychotherapeutische en de sociale richting (3 stromingen die ooit
psychiatrie beheerste)
Wanneer kan men gedrag als ‘’gestoord’’ bestempelen?
Omschrijving psychiatrische stoornis hangt nauw samen met abnormaliteit
en ziekte.
Gezondheid is wat anders dan normaliteit.
Normaal: je voldoet aan bepaalde norm van specifieke sociale groep.
Abnormaliteit slaat op elke afwijking ten opzichte van deze norm.
De beoordeling of bepaald gedrag ‘’normaal’’ is, hangt af van uiteenlopende
criteria:
- Kenmerken beoordeelde persoon (leeftijd, geslacht, beroep,
maatschappelijke positie, sociale rol) bijv. bepaald gedrag wel normaal
vinden bij een kind, maar niet bij een volwassenen
- Tijd en plaats van gedrag bijv. in je bikini over straat lopen
- Waarden en normen van heersende cultuur en tijdgeest bijv.
homoseksualiteit
Er bestaan voor beoordeling van menselijk gedrag dus geen vaste en neutrale
maatstaven, men gebruikt normen en waarden die sterk cultuur en
tijdsgebonden zijn.
Abnormaal gedrag betekent niet meteen gestoord gedrag: superintelligent en
zwakbegaafd persoon wijken misschien allebei wel net zo veel van de norm af.
Toch wordt de zwakbegaafde sneller als gestoord gezien verwachtingen en
eisen van de omgeving spelen doorslaggevende rol: hoe verdraagzaam is de
gemeenschap ten aanzien van individuen die zich niet aan de gangbare sociale
normen kunnen aanpassen?
Hoe hoger de eisen, hoe lager de tolerantie, hoe minder aanvaardbaar afwijking
wordt.
Abnormaal gedrag is een stoornis als het de betrokken persoon en/of zijn
omgeving hindert.
De grenzen tussen normaal en abnormaal gedrag zijn niet altijd helder.
, Psychiaters: dubbele loyaliteit (zowel naar patiënten als naar instanties)
Abnormaal gedrag is niet automatisch een stoornis. Niet elke stoornis heeft
betrekking op een psychische stoornis. Het kan ook gaan om zuiver lichamelijke
aandoening.
Er wordt gesproken van psychische stoornis op grond van wetenschappelijke
kennis. Het gedrag moet dan een aantal kenmerken vertonen:
1. Ook bij andere personen als storend zijn vastgesteld
2. Op grond van dit overeenkomstige patroon beschreven en geordend
kunnen worden binnen begrippenkader van psychiatrie.
Verschillende deskundigen moeten tot dezelfde conclusie komen
criterium van wetenschappelijke consensus.
Nieuwe onbeschreven stoornis? vaststelling ook door collega
deskundigen mogelijk zijn.
Psychiatrie moet ook een gemeenschappelijke taal hebben om stoornissen te
beschrijven en ordenen
Men kan het begrip ziekte een psychologische en sociologische inhoud geven
Psychologische ziekte: beleving van ziek zijn, de subjectieve ervaring van onwel
zijn, lijden of beperking in het lichamelijke, psychische en of sociaal functioneren.
Sociologisch standpunt: de rol van ziek zijn, enerzijds de behoefte aan erkenning
als zieke, en anderzijds de verwachting te zoeken naar genezing door
raadpleging van een deskundige.
We kunnen spreken van een psychiatrische patiënt op psychische en
sociologische zin.
1.2 wetenschap en praktijk
psychopathologie = de wetenschap of studie van het geestelijke of psychisch
lijden.
Wetenschappelijke kennis die en grondslag ligt aan de kunde van
psychiatrische praktijk.
Psychiatrie wordt beschouwt als toegepaste wetenschap. Zowel algemene kennis
als persoonlijk aanvoelen spelen een rol.
Het aanvoelen of inlevend begrijpen van de patiënt is onvermijdelijk subjectief en
individualiserend: gericht op het unieke van elke persoon, die alleen vanuit zijn of
har eigen leefsituatie te kennen is.
Het wetenschappelijke kennen gaat uit van objectieve en generaliserende
benadering: individuen worden vergeleken op een deelaspect, met de bedoeling
tot meer algemene uitspraken komen.
In de praktijk beide benaderingen combineren, ze vullen elkaar aan.
Werkwijze van hedendaagse psychiatrische geïnspireerd door het medische
model (= een systematische werkwijze om pathologische verschijnselen te
bestuderen en te wijzigen.)
Stappen medisch model:
a. Diagnose (beschrijving karakteristieke eigenschappen)
b. Verklaring (verkenning factoren die stoornis hebben veroorzaakt,
uitgelokt, bevorderd etc.)
c. Prognose (op onderzoek gebaseerde voorspelling van mogelijk beloop
van stoornis. Zonder therapeutisch ingrijpen en onder invloed van
behandeling)
d. Therapie (ontwerp en uitvoering van interventie op grond van abc. Doel:
stoornis laten verdwijnen/verbeteren)
e. Preventie (ontwerp en uitvoeren van actieplan op grond van abcd om
stoornis te voorkomen (primaire preventie), zo snel mogelijk effectief te
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DonvdP. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
