Samenvatting van alle Kenmerkende Aspecten Geschiedenis.
Chronologisch geordend per tijdvak met bijbehorende uitleg.
27 bladzijdes met duidelijke uitleg.
Tijdvak 1 = Jagers en boeren (-3000 v.C.) | prehistorie
1. De levenswijze van jagers-verzamelaars
Economie: jagen en verzamelen
Politiek: kleine nomadische groepen, geen georganiseerd bestuur
Sociaal: weinig verschillen in rijkdom, wel duidelijke rolverdeling tussen man en vrouw
Cultuur: spirituele jacht- en vruchtbaarheidsrituelen, grafgiften
2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
Economie: landbouw
Politiek: grote groepen > dorpen
Dorpsoudsten, priesters, rijke boeren
Sociaal: verschillen in rijkdom (aanzien), rolverdeling tussen man en vrouw
Cultuur: ontwikkeling schrift (Historie)
3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Economie: landbouw, handel en nijverheid
Politiek: steden (stadstaten), eigen regels/wetten/leger, koningen + ambtenaren etc.
Sociaal: grote groepen (10 000), hiërarchie, verschillen in rijkdom en aanzien
Cultuur: veel uitvindingen, polytheïsme
Tijdvak 2 = Grieken en Romeinen (3000 v.C. – 500 n.C.) | oudheid
4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap
en politiek in de Griekse stadstaat
Wetenschappelijk denken:
- Feiten
- Filosofen -> natuurverschijnselen verklaren door het eigen verstand en experimenten
- Objectief -> vertelt beide kanten van het verhaal en stelt hypothese
Burgerschap en politiek:
o Bestuursvormen: monarchie, democratie, aristocratie, tirannie, oligarchie
|-> verschillende bestuursvormen -> filosofen denken na over welke
bestuursvorm het beste is, dus over politiek
Nadelen volgens filosofen: "domme bevolking" heeft stem en makkelijk manipuleerbaar
o Burger in Athene: vrije volwassen man waarbij beide ouders uit Athene komen
o Presentiegeld en ostracisme -> bevordering Atheense democratie
5. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
Vormentaal = de manier waarop beschavingen in de oudheid zich in de kunst, architectuur,
literatuur etc. uitdrukken
Grieks-Romeinse vormentaal:
Realisme overheerst
Bogen en koepels
Badhuizen en aquaducten
, 6. De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in
Europa verspreidde
De lokale bestuurders van de overwonnen gebieden kregen veel macht en inspraak -> pasten
zich aan de Romeinse gebruiken -> romanisering
Politiek: koningstijd (monarchie), republiek (oligarchie), keizertijd (monarchie), eenheid van
bestuur
Economie: handel (<- goede infrastructuur), ambachten en landbouw
Sociaal: 1) mannen met Romeins burgerrecht, 2) mannen zonder Romeins burgerrecht, 3)
vrouwen, 4) slaven
Cultuur: ontstaan van Grieks-Romeinse cultuur
7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van
Noord-West-Europa
De Rijn was de grens tussen de Germanen en Romeinen
*Bataafse opstand
Er werden verdragen en bondgenootschappen gesloten om conflicten te voorkomen
De Germanen en de Romeinen hielden contact -> romanisering
8. De ontwikkeling van het christendom en jodendom als eerste monotheïstische
godsdienst
Jodendom – 1 God – monotheïstisch
|-> Jezus -> volgelingen van Jezus = Christendom
1. Vervolgingen christenen want ze eren de keizer niet als god
2. Edict Milaan = Constantijn – tolerantie
3. Theodosius: christendom staatsgodsdienst
uitkomsten
Tijdvak 3 = Monniken en ridders (500 – 1000, vroege middeleeuwen) | Middeleeuwen 500 –
1500
9. De verspreiding van het christendom in geheel Europa
Hiërarchische opbouw van de katholieke kerk:
1. Paus
2. Bisschop
3. Priester
Seculiere geestelijkheid = Paus, bisschop en priesters. Zij leefden tussen de andere mensen
Reguliere geestelijkheid = monniken en nonnen. Zij leefden niet tussen andere mensen
Het christendom groeit vanaf 500. Rond het jaar 1000 is bijna heel Europa christelijk.
Oorzaken:
Samenwerking tussen paus en Karolingische vorsten:
Paus zond missionarissen door heel Europa om heidense volkeren te kerstenen (NL:
Bonifatius & Willibrord)
Vorsten versloegen heidense volkeren -> meer macht (politiek)
Snel groeiende rijkdom van de kerk
Goede organisatie van de kerk:
Bisschoppen hielden toezicht in hun gebieden
Stichting van kloosters
10. Het ontstaan en de verspreiding van de islam
Oorzaken verspreiding islam:
, Zwakke aangrenzende rijken
Jihad = verplichting om het geloof te verspreiden
Islam werd de basis van het bestuur
Tolerantie t.o.v. Joden en christenen
M
Islamitische wereld geen eenheid: soennieten (meerderheid) vs. sjiieten (minderheid)
Omayyaden breidden de islam erg uit
732 – Slag bij Poitiers
- Mooren zijn moslims in Spanje
11. De vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarische-urbane cultuur
door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en
horigheid
Oorzaken agrarisch-urbane samenlevingen -> agrarische samenleving rond 500:
1) Val van het Romeinse Rijk
2) De eenheid van het bestuur verdwijnt
3) Volksverhuizingen
4) Onrust
5) Handel en nijverheid kwijnen weg
6) De geldeconomie verdwijnt grotendeels
-> zelfvoorzienende landbouwsamenleving
Door de groeiende onveiligheid konden kleine boeren zich vaak alleen nog handhaven door
bescherming te zoeken bij een versterkte nederzetting van een grootgrondbezitter of in de
buurt van een klooster. Steeds meer vrije boeren gaven hun eigen grond en vrijheid op in ruil
voor bescherming. Zij moesten een deel van hun oogst afstaan en herendiensten verrichten.
Zo groeide het aantal horigen en de horigheid (= boeren die aan het domein van de heer
gebonden waren met beperkte rechten)
Het hofstelsel is een economisch systeem, passend bij de autarkische landbouwsamenleving
12. Het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
Problemen voor de Frankische koningen na ineenstorting van het West-Romeinse Rijk:
o Alleen geestelijken konden nog lezen en schrijven -> geen geschreven wetten
o Slecht wegennetwerk
o Handel verdwijnt -> geldeconomie verdwijnt -> geen vazallen kunnen betalen
13. Feodalisme = de vorst (leenheer) gaf een gebied in leen aan een leenman. Zij moesten in ruil
daarvoor een eed van trouw afleggen en de koning bij raad en daad bijstaan. Raad <-> advies
geven en daad <-> soldaten geven in tijden van oorlog.
14. De versnippering van het land door leenmannen ( -> achterleenmannen) + erfelijkheid ->
zwakke punten van het stelsel -> persoonlijke relatie tussen de vorst en de leenman in
gevaar. Alleen sterke koningen konden hun macht behouden.
15. Het was een militair-politiek bestuurlijk stelsel om het rijk bijeen te houden en te regeren
Tijdvak 4 = Steden en staten (1000 – 1500, hoge en late middeleeuwen) | Middeleeuwen
500 – 1500
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarische-urbane samenleving
Vanaf 1000 wordt West-Europa weer een agrarische-urbane samenleving, waar er
geleefd wordt van de landbouw, ambacht en handel.
Oorzaken:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmineofili. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
