Samenvatting
Staats- en Bestuursrecht in Europeesrechtelijk Perspectief
Rijksuniversiteit Groningen
Luna Berkedam
2021-2022
,Inhoudsopgave
HC 1: De relatie tussen Unierecht en nationaal recht (1) – europeanisering, voorrang, conforme interpretatie,
rechtstreekse werking [Roze brede tab] ...................................................................................................................... 5
Onderwerp, literatuur en docent ......................................................................................................................................5
1.1 Remindervideo doorwerking .......................................................................................................................................5
1.2 Richtlijnconforme interpretatie ...................................................................................................................................6
1.3 Rechtstreekse werking ................................................................................................................................................8
1.4 Aanvullingen uit vragen besproken tijdens het college .............................................................................................10
HC 2: De relatie tussen Unierecht en nationaal recht (2) – de leer van de autonome rechtsorde, doorwerking en de
Grondwet [Oranje brede tab] ................................................................................................................................... 11
Onderwerp, literatuur en docent ....................................................................................................................................11
2.1 De leer van de autonome rechtsorde ........................................................................................................................11
2.2 Doorwerking en de Grondwet: het Nederlandse perspectief ....................................................................................13
2.3 Doorwerking en de Grondwet: het Britse perspectief ...............................................................................................14
2.4 Aanvullingen uit vragen besproken tijdens het college .............................................................................................16
HC 3: De relatie tussen Unierecht en nationaal recht (3) – soevereiniteit, democratie en de autonome rechtsorde in
rechtsvergelijkend perspectief [Gele brede tab] ........................................................................................................ 17
Onderwerp, literatuur en docent ....................................................................................................................................17
3.1 Recap volkssoevereiniteit ..........................................................................................................................................17
3.2 Het Duitse perspectief ...............................................................................................................................................18
3.2.1 Democratiedoctrine: ‘soevereinisme’ ................................................................................................................18
3.2.2 Democratiedoctrine: het Bundesverfassungsgericht (BVerfG) ((grondslag) doorwerking Unierecht in
Duitsland) ....................................................................................................................................................................18
3.2.3 Beroep op soevereiniteit als beperking voor volle werking Unierecht? ............................................................21
3.3 (Constitutionele) identiteit en Europeanisering ........................................................................................................21
3.3.1 Het begrip identiteit ...........................................................................................................................................21
3.3.2 Identiteit in de constitutie..................................................................................................................................22
3.3.3 Constitutionele identiteit en Unierecht .............................................................................................................22
3.4 Aanvullingen uit vragen besproken tijdens het college .............................................................................................22
HC 4: Nationale democratie en europeanisering [Groene Brede tab] ........................................................................ 24
Onderwerp, literatuur en docent ....................................................................................................................................24
4.1 Nationale parlementen in de EU (voortraject) ..........................................................................................................24
4.2 Europese instrumenten .............................................................................................................................................25
4.2.1 Subsidiariteitstoets (gele-kaartprocedure) ........................................................................................................25
4.2.2 Politieke dialoog Europese Commissie ..............................................................................................................27
4.3 Nationale instrumenten ............................................................................................................................................27
4.3.1 Regulier overleg met vakministers en MP .........................................................................................................27
4.3.2 Parlementair behandelvoorbehoud ...................................................................................................................28
4.3.3 Parlementair instemmingsrecht.........................................................................................................................28
4.3.4 Rapporteurs, coalities, kennisagenda’s ..............................................................................................................29
4.4 Aanvullingen uit vragen besproken tijdens het college .............................................................................................30
HC 8: De relatie tussen Unierecht en nationaal recht (4) – Overheidsaansprakelijkheid [Gele smalle tab] ................. 43
Onderwerp, literatuur en docent ....................................................................................................................................43
8.1 Context van dit college ..............................................................................................................................................43
8.2 Algemene opmerkingen overheidsaansprakelijkheid................................................................................................44
8.3 Voorwaarden voor overheidsaansprakelijkheid ........................................................................................................44
8.4 Overheidsaansprakelijkheid voor wie? ......................................................................................................................47
8.5 Afbakening rol nationaal recht/rechter ....................................................................................................................47
HC 10: Rechtsbescherming I [Groene smalle tab] ...................................................................................................... 48
Onderwerp, literatuur en docent ....................................................................................................................................48
10.1 Het nationale stelsel van rechtsbescherming ..........................................................................................................48
10.2 Door het Unierecht gestelde eisen aan rechtsbescherming (beïnvloeding) ............................................................48
10.2.1 Uitgangspunt ....................................................................................................................................................48
10.2.2 Grenzen: algemeen ..........................................................................................................................................48
10.2.3 Grenzen op specifieke terreinen ......................................................................................................................49
10.3 Rechtsbescherming op EU-niveau ...........................................................................................................................53
HC 9: Rechtsbescherming II – de casus Polen [Geen tab] ........................................................................................... 54
Onderwerp, literatuur en docent ....................................................................................................................................54
9.1 Algemene opmerkingen Polen ..................................................................................................................................54
9.2 Polen en de rechterlijke macht ..................................................................................................................................55
HC 11: Europeanisering algemeen bestuursrecht: lessen voor de Awb? [Lichtblauwe smalle tab] ............................. 57
3
, 11.1 Ontwikkeling richting Ewb?.....................................................................................................................................57
11.1.1 Introductie .......................................................................................................................................................57
11.1.2 ReNEUAL & EP-voorstel ...................................................................................................................................59
11.2 Lessen voor de Awb .................................................................................................................................................59
11.2.1 Conceptuele verschillen Awb en EU-voorstellen .............................................................................................59
11.2.2 Aanbevelingen VAR-cie ....................................................................................................................................60
11.2.3 Normen voor algemene regels.........................................................................................................................60
11.2.4 Normen voor overeenkomsten (bevoegdhedenovereenkomst) .....................................................................61
11.2.5 Normen voor het intrekken en wijzigen van besluiten ....................................................................................62
HC 12: Oefencollege II ............................................................................................................................................... 66
12.1 Aanvullingen vanuit oefenvragen ...........................................................................................................................66
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunaberkedam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
