Hoofdstuk 9 Ongehuwd samenleven
§9.1 Inleiding
Waar voor het huwelijk en geregistreerd partnerschap (de formele relatievormen) veel geregeld is in
Boek 1 BW, is dat niet het geval voor het ongehuwd samenleven. De regels voor de formele
relatievormen hebben betrekking op het aangaan van de relatie, de rechtsgevolgen ervan en het
einde van de relatie. Voor ongehuwde samenlevers gelden in Boek 1 BW geen speciale wettelijke
regels (op uitzondering na)
§9.2 Kenmerken en beginselen
Tussen partners ontstaan gedurende de relatie vermogensrechtelijke betrekkingen. Zolang de
partners een relatie hebben, doen zich doorgaans geen problemen voor. Pas bij een scheiding
realiseren de ex-partners zich dat ze hun vermogensrechtelijke betrekkingen moeten ontrafelen. In al
deze gevallen is het algemene vermogensrecht van belang. Daarbinnen staat het beginsel van
partijautonomie voorop en dat houdt in dat partijen een grote vrijheid hebben om hun
rechtsverhouding in te vullen, zoals ze willen. Het beginsel van solidariteit, dat in het
huwelijksvermogensrecht een belangrijke rol heeft, speelt binnen het algemene vermogensrecht, dat
primair bedoeld is om rechtsverhoudingen in het economisch verkeer te regelen, in veel minderen
mate een rol. Daarmee hangt samen, dat in het wettelijk systeem voor ongehuwde samenlevers een
beschermingsgedachte ontbreekt, zoals die wel voor echtgenoten en geregistreerde partners geldt.
§9.3 Belangrijke ontwikkelingen
De ontwikkelingen in het recht zijn nauw verbonden met de maatschappelijke ontwikkelingen met
betrekking tot relatievormen. Naarmate meer mensen ongehuwd samenwonen, wint de vraag of
wetgevend ingrijpen nodig of wenselijk is aan belang. Daarbij gaat het met name om de relationele
en vermogensrechtelijke gevolgen van de relatie tussen de partners onderling. De wetgever heeft
lange tijd geen aandacht besteed aan de maatschappelijke verandering op dit vlak. In verschillende
andere rechtsstelsels bestaat voor ongehuwde samenlevers een aparte regeling van de gevolgen van
het samenleven, die met name betrekking heeft op de gevolgen in hun onderlinge rechtsverhouding.
§9.4 De rechtsgevolgen van het ongehuwd samenleven
Ongehuwde samenleven heeft op verschillende terreinen uiteenlopende gevolgen. In het familiaal
relatierecht wordt het ongehuwd samenleven genegeerd, maar op veel andere terreinen, zoals het
belastingrecht en het socialezekerheidsrecht. Op het terrein van het publiekrecht heeft het
ongehuwd samenleven vergaande rechtsgevolgen.
§9.5 Verhouding tot andere rechtsgebieden
De rechtsregels die op grond van de wet en de rechtspraak voor (ex-)echtgenoten gelden, zijn niet
van toepassing op ongehuwde samenlevende partners. Daarvoor ontbreekt een wettelijke basis. Wel
zijn er regels uit het huwelijksvermogensrecht die in het rechtspraak analoog worden toegepast.
§9.6 Internationaal recht
Het internationale recht speelt tot nu toe geen grote rol voor de rechtspositie van ongehuwde
samenlevende partners.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cheyennecaumon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,74. Je zit daarna nergens aan vast.