BASISSTOF
1 Het zintuigstelsel 14
2 Het oog 14
3 Gedrag beschrijven 16
4 Vorming van gedrag 17
5 Aangepast gedrag 17
6 Sociaal gedrag 19
7 Gedrag bij mensen 19
SAMENHANG
Prairiewoelmuizen zoeken troost 21
PRACTICA 21
EXAMENTRAINER 22
, 14 BASISSTOF thema 2 Waarneming en gedrag
Ontdekken 6a Na een tijdje voel je de kou niet meer door adaptatie
(gewenning). Wanneer een prikkel enige tijd aanhoudt,
wordt de prikkeldrempel van het zintuig hoger, de
Bij zoekt bom impulsfrequentie neemt af en daarmee de gevoeligheid
Over de beoordeling van je uitwerkingen krijg je informatie van het zintuig.
van je docent. b Door adaptatie neemt de prikkeldrempel van het zintuig
toe en daarmee het waarnemingsbereik. Het zintuig zal
1
vooral informatie over veranderingen in het milieu
doorgeven. Adaptatie levert zo het organisme meer en
betere informatie op.
Het zintuigstelsel 7 en voorbeeld van een antwoord is: genieten van muziek,
E
genieten van de geur van appeltaart.
1 Een voorbeeld van een goed antwoord is:
Receptoren Ligging Adequate prikkel
Het zit tussen je oren
8 a De koude- en warmtereceptoren in de huid.
Mechanische receptoren
b Wanneer de lichaamstemperatuur stijgt, neemt de
Gehoorreceptoren in de oren geluid impulsfrequentie in de temperatuurreceptoren toe.
Evenwichts c Het bloed vervoert warmte door het hele lichaam.
in de oren zwaartekracht
receptoren d De schildklier produceert thyroxine en het bijniermerg
adrenaline. Deze twee hormonen dragen bij aan een
Drukreceptoren in de huid druk
verhoging van de stofwisseling (toename van de
Tastreceptoren in de huid lichte druk verbranding van glucose) en daardoor de
Chemische receptoren lichaamstemperatuur.
e Door een beschutte plek te zoeken of extra kleren aan te
Reukreceptoren in de neus moleculen in de lucht trekken.
Smaakreceptoren in de tong opgeloste moleculen
9a De haarwortelspiertjes worden aangestuurd door het
Temperatuurreceptoren
autonome zenuwstelsel en bestaan uit glad
Koudereceptoren in de huid kou spierweefsel.
Warmtereceptoren in de huid warmte b Bij dieren met een dikkere vacht leidt het rechtop staan
van de haren tot een betere warmte-isolatie. De meeste
Pijnreceptoren overal extreme druk, extreme
mensen hebben zo weinig haren dat kippenvel deze
in het temperaturen,
functie heeft verloren.
lichaam chemische stoffen
die vrijkomen bij
beschadiging of 10 Bij te hoge lichaamstemperatuur gaan mensen zweten.
ontsteking van weefsel Verdampend zweet onttrekt warmte aan het lichaam. Bij te
hoge luchtvochtigheid kan het zweet niet verdampen wat
Lichtreceptoren in de ogen zichtbaar licht
sneller tot oververhitting kan leiden.
2
2 iagram 1 geeft de impulsfrequentie in een sensorisch
D
neuron weer als de smaakreceptor wordt geprikkeld door
suiker in tomatenketchup. Tomatenketchup bevat minder
suiker dan cola. Daardoor is de impulsfrequentie lager.
Het oog
3 e tastreceptor heeft de hoogste adaptatiesnelheid
D
(snelste gewenning) en het spierspoeltje de laagste. Bij 11 Iemand die huilt, gaat ‘snotteren’ doordat er dan extra veel
toediening van een constante prikkel is bij de tastreceptor traanvocht via de traanbuis in de neusholte terechtkomt.
na 1 seconde (s) de impulsfrequentie gelijk aan 0. Bij het
spierspoeltje is na 5 s de impulsfrequentie nog steeds niet 12 a Wanneer je de zenuwuiteinden in het hoornvlies prikkelt,
minimaal. doe je in een reflex je ogen dicht. Dit is de ooglidreflex.
b De spieren in de oogleden zijn de effectoren bij deze
4a De warmtereceptoren van deze vogels hebben een hoge reflex. Deze reflex beschermt het oog tegen
drempelwaarde (zijn ongevoelig) voor capsaïcine. beschadiging.
b Hierdoor kunnen de zaden van de chilipeperplant zich c Het hoornvlies wordt langs de buitenkant voorzien van
beter verspreiden en voortplanten. zuurstof door het traanvocht (het traanvocht neemt
zuurstof op uit de lucht) en langs de binnenkant door het
5 onden gebruiken in de natuur hun goede reukvermogen
H vocht in de (voorste) oogkamer.
bij het vinden van een prooi.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sosa01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.