Oefenopgaven en Uitwerkingen Themakatern Rechtstaat en democratie VWO 6. Handig om je voor te bereiden op je (school)examens!
Voor vragen ben ik altijd beschikbaar!
De volgende historische gebeurtenissen uit verschillende periodes hebben te
maken met het liberalisme in Nederland en staan in willekeurige volgorde
1. De liberalen zijn in de tijd dat er een atoomoorlog dreigde trouwe aanhangers
van de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten.
2. Het liberale kamerlid Samuel van Houten zet met zijn Kinderwetjes een
eerste stap naar de oplossing van de sociale kwestie.
3. De nationaal-socialistische beweging (N.S.B.) keert zich fel tegen het
individualisme van de liberalen.
4. Bij de verkiezing van Mark Rutte tot partijleider van de liberale VVD stemde
bijna de helft van de leden via internet.
5. De grondwetherziening van Rudolf Thorbecke vormt een onderdeel van de
emancipatie van de burgerij
6. Het liberale kabinet van Cort van der Linden brengt tijdens de Eerste
Wereldoorlog een grondwetherziening tot stand waardoor algemeen
mannenkiesrecht mogelijk wordt.
2p 1 Zet deze gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde, van vroeger naar
later. Noteer alleen de nummers.
Vroegmoderne tijd
bron 1
In 1579 vonden er in Keulen vredesonderhandelingen plaats tussen
vertegenwoordigers van de opstandige gewesten en Filips II. Tijdens de
onderhandelingen werd er een tekst gepubliceerd met als titel: Korte uiteenzetting
over de vredesonderhandelingen die nu plaatsvinden te Keulen. Een fragment
daaruit:
Sinds mensenheugenis hebben de Staten het gehele volk van de
Nederlanden vertegenwoordigd met het doel om zijn rechten te verdedigen en
het in vrede en rust te behouden, en ook om het tegen iedereen, zelfs tegen
de eigen vorsten, te behoeden voor wreedheid, geweld en onderdrukking. (…)
In de Nederlanden hebben de Staten altijd zoveel gezag en aanzien gehad
dat de hertogen en vorsten geen veranderingen konden doorvoeren zonder
uitdrukkelijke instemming van de Staten in zaken die betrekking hebben op de
soevereiniteit, zoals: het heffen van belastingen op zout of andere
belastingen, het slaan van nieuwe munten of het nemen van beslissingen over
oorlog en vrede. (…) Het is overduidelijk dat de Staten het recht hebben de
lees verder ►►►
, wapens op te nemen tegen vorsten die de grenzen van hun bevoegdheden te
buiten gaan en openlijk tirannie bedrijven. (…) Het is onzinnig te beweren dat
de koning (…) in de kwestie van de religie zijn wil op kan leggen. (…) Zijn de
Staten niet opgericht om al hun macht en de hulp van hun buren in te zetten,
zelfs een andere vorst als heer te nemen, in plaats van zo'n barbaarse
beslissing te accepteren?
Gebruik bron 1.
Een bewering:
De opstellers van het Plakkaat van Verlatinge zullen het eens zijn
geweest met de strekking van deze tekst.
2p 2 Leg uit of deze bewering juist is.
bron 2
Tussen 1781 en 1782 publiceert de Franse Verlichter Diderot in een tijdschrift een
reisverslag van zijn bezoek aan de Republiek. Over het stadhouderschap schrijft hij:
De stadhouder hoorde dat er een zeer kritisch boek zou verschijnen onder de
titel De zinloosheid van het stadhouderschap; hij stelde alles in het werk om
te voorkomen dat het gedrukt zou worden. Daarop zeiden de rechters tegen
hem: "Of het is niet waar en in dat geval maakt het niet uit of het boek
gepubliceerd wordt; of het is wel waar en in dat geval is het goed dat men het
weet." Het zou niet moeilijk zijn om nog een tweede boek te schrijven waarin
zou kunnen worden aangetoond dat het erfelijk stadhouderschap een slechte
zaak is. De stadhouder, die slechts generaal van de troepen is, heeft niet het
voorrecht als groot bevelhebber te worden geboren. Door dit ambt binnen
dezelfde familie te houden heeft men, volgens mij, het geheim gevonden om
een reeks onbekwame lieden aan het hoofd van het leger te plaatsen. Deze
instelling is in een democratie net zo belachelijk als ze in een monarchie zou
zijn. (…) In een goed georganiseerde maatschappij behoren geen erfelijke
ambten te bestaan; de mensen moeten op grond van hun capaciteiten worden
benoemd.
Gebruik bron 2.
In deze bron geeft Diderot zijn visie op het stadhouderschap in de
Republiek.
3p 3 Toon aan:
- met een voorbeeld uit de bron dat deze visie verlicht te noemen is en
- dat Diderot in deze bron kritiek geeft op de staatsinrichting van Frankrijk.
lees verder ►►►
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sosa01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
