100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting Overzicht uitgewerkte DSM criteria + overige informatie persoonlijkheidsstoornissen €4,49
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Overzicht uitgewerkte DSM criteria + overige informatie persoonlijkheidsstoornissen

1 beoordeling
 4 keer verkocht

Dit is een overzicht van de 10 persoonlijkheidsstoornissen van het vak persoonlijkheidsstoornissen. Uitgewerkt met DSM-criteria, aanvullende gedragskenmerken die deze diagnoses ondersteunen, comorbiditeit, prevalentie en hoe ze ontstaan + een beknopt overzicht hiervan om het te stampen voor het ten...

[Meer zien]
Laatste update van het document: 1 jaar geleden

Voorbeeld 3 van de 23  pagina's

  • 22 juni 2022
  • 25 maart 2023
  • 23
  • 2021/2022
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (26)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: pompelien • 1 jaar geleden

avatar-seller
xmoniquesprengers
Persoonlijkheidsstoornissen

I. Paranoïde persoonlijkheidsstoornis (CLUSTER A)
= ‘Blijvend patroon van wantrouwen en achterdochtigheid, anderen worden gezien als
individuen met kwaadaardige motieven’.

- DSM-CRITERIA
A. Een consistent patroon van wantrouwen en achterdochtigheid richting
anderen, zodanig dat motieven van anderen als kwaadwillig worden
geïnterpreteerd. Begint in de jonge volwassenheid en is aanwezig in meerdere
contexten, minstens 4 (of meer) van de volgende:
1. Vermoedt, zonder enkele aanleiding, dat anderen hem/haar uitbuiten, schaden of
bedriegen.
2. Wordt volledig in beslag genomen door onrechtvaardige tw fels over de loyaliteit of
betrouwbaarheid van vrienden.
3. Is terughoudend in het vertrouwen van anderen door een ongegronde angst dat
informatie kwaadwillig tegen hem/haar gebruikt zal worden.
4. Leest/interpreteert verborgen vernederende of bedreigende betekenissen in
goedaardige opmerkingen of gebeurtenissen.
5. Bl ft consistent wrok koesteren (oftewel: is niet vergevingsgezind ten aanzien van
beledigingen, verwondingen of leed).
6. Neemt aanvallen op z n/haar karakter of reputatie waar die voor anderen niet
duidel k/zichtbaar z n, reageert snel boos of gaat in de tegenaanval.
7. Heeft terugkerende ongegronde vermoedens betre ende de trouw van echtgenoot of
seksuele partner.

B. Komt niet uitsluitend voor tijdens het verloop van schizofrenie, een bipolaire
stoornis of een depressieve stoornis met psychotische kenmerken of een andere
psychotische stoornis en is niet toe te schrijven aan fysiologische e ecten van
een medische aandoening.
NOTE: Als aan de criteria wordt voldaan vóór het begin van schizofrenie, voeg dan
‘premorbide’ toe, dat wil zeggen; “paranoïde persoonl kheidsstoornis (premorbide)”.


- Relateerde kenmerken die deze diagnose ondersteunen:
Moeilijk om met deze personen om te gaan en ze hebben vaak problemen met
hechte relaties. De achterdocht en vijandigheid kan zich uitdrukken in overdreven
argumentativiteit, herhaaldelijk klagen of in stille/vijandige afstandelijkheid. Door
hun waakzaamheid voor potentiële bedreigingen kunnen ze zich geheimzinnig of


1


ij ij ij ij ijff ij ff

, slinks gedragen en ‘koud’ overkomen. Hoewel zij objectief, rationeel en
emotieloos overkomen vertonen zij vaker een scala aan labiele a ecten met
vijandige, eigenwijze en sarcastische expressies. Hun aard kan bij anderen een
vijandige reactie uitlokken, deze dient op zijn beurt dan als een bevestiging van
de verwachtingen. Door gebrek aan vertrouwen in anderen hebben zij een
overdreven behoefte of zelfvoorzienend te zijn en een sterk gevoel van
autonomie. Bovendien hebben zij graag hoge mate van controle over degene om
hen heen. Kritisch naar anderen, niet mee samen te werken en moeite met kritiek
over henzelf, zullen dan eerder anderen de schuld geven van hun eigen
tekortkomingen. Door hun snelle reacties op dreiging eventueel frequent
betrokken in juridische geschillen. Gaan op zoek naar bewijs om hun negatieve
gedachten over anderen te bevestigen. Schrijven kwaadwillige motivaties aan
anderen toe, is eigenlijk projectie van eigen angsten. Kunnen verborgen
onrealistische grandioze fantasieën hebben, zijn gericht op kwesties over macht
en rang en ontwikkelen vaak negatieve stereotypen over anderen (vooral over
andere bevolkingsgroepen). Kunnen worden gezien als ‘fanatiek’ en vormen
hechte ‘sektes’ met mensen die deze ideeën delen. Als reactie op stress kunnen
ze korte psychotische episodes ervaren (minuten tot uren).
- Comorbiditeit:
1. Soms kan de paranoïde persoonlijkheidsstoornis optreden als het premorbide
antecedent van een waanstoornis of schizofrenie.
2. Depressieve stoornis ontwikkelen.
3. Verhoogd risico op agorafobie (pleinvrees) en obsessief-compulsieve stoornis.
4. Vaak samen met alcohol- of middelengebruik stoornissen.
5. Meest samen voorkomende stoornissen lijken; schizotypisch, schizoïde,
narcistisch en borderline.
- Prevalentie:
1. Ongeveer tussen de 2,3 en 4,4% (twee verschillende onderzoeken)
2. Vaker bij mannen (klinische setting)
3. Verhoogde prevalentie bij familieleden van personen met schizofrenie/
waanstoornis (type: persecutory).
- Ontstaan:
Genen & omgeving spelen een rol bij het ontwikkelen van deze stoornis of
kenmerken voor deze stoornis.
Eerste openbaring kan al in kindertijd/adolescentie; eenzaamheid, slechte relaties
met leeftijdgenoten, sociale angst, slechte schoolprestaties, overgevoeligheid,
eigenaardige gedachten/taalgebruik en idiosyncratische fantasieën. Kinderen
kunnen vreemd of excentriek overkomen en worden vaak geplaagd.
(Risicofactoren zijn genetisch & fysiologisch)


2


ff

, II. Schizoide persoonlijkheidsstoornis (CLUSTER A)

= ‘onthechting van sociale relaties, beperkt bereik van emotionele expressie
(in interpersoonl ke omgevingen)’
- DSM-CRITERIA
A. Een consistent patroon van onthechting van sociale relaties en beperkt bereik
van expressie van emoties in interpersoonlijke omgevingen, begin in de jonge
volwassenheid en aanwezig in meerdere contexten, minstens 4 (of meer) van de
volgende:
1. Verlangt niet naar en geniet niet van hechte relaties, inclusief deel uitmaken van een
familie.
2. Kiest b na alt d voor individuele activiteiten.
3. Heeft weinig tot geen interesse in seksuele activiteiten met een ander persoon.
4. Haalt plezier uit weinig tot geen activiteiten.
5. Gebrek aan hechte vrienden of vertrouwelingen, anders dan eerstegraads familie.
6. L kt onverschillig voor kritiek of complimenten van anderen.
7. Vertoont emotionele kilte, afstandel kheid of afgevlakte a ectiviteit.

B. Komt niet uitsluitend voor tijdens het verloop van schizofrenie, een bipolaire
stoornis of een depressieve stoornis met psychotische episoden, een psychotische
stoornis of autisme spectrum stoornis, en is niet toe te schrijven aan de
fysiologische e ecten van een een andere medische aandoening.
NOTE: Als aan de criteria wordt voldaan vóór het begin van schizofrenie, voeg dan
‘premorbide’ toe, dat wil zeggen; “paranoïde persoonl kheidsstoornis (premorbide)”.


- Gerelateerde kenmerken die de diagnose ondersteunen:
Geven vaak de voorkeur aan abstracte taken, zoals dingen met een computer of
wiskunde. Verminderde ervaring van plezier uit zintuiglijke, lichamelijke of
interpersoonlijke activiteiten. Gebrek aan goede vrienden of vertrouwelingen,
enkel mogelijk een familielid uit de eerste graad. Onverschillig voor kritiek of
goedkeuring van anderen, lijken niet gehinderd door meningen van anderen. Zijn
zich vaak niet bewust van normale sociale interactie en reageren ook vaak niet
juist op bepaalde signalen, lijken hierdoor sociaal onbekwaam/onverschillig/in
zichzelf gekeerd. Vaak van buiten een auwe buitenkant zonder zichtbare
emoties. Beantwoorden dan ook zelden gebaren of gezichtsuitdrukkingen. Lijken
koud en afstandelijk en beweren zelf ook zelden sterke emoties te ervaren (bv.
woede of vreugde). Echter heel soms, maar dat is erg ongebruikelijk, wanneer zij
zich op hun gemak voelen om zichzelf te onthullen zullen zij toegeven dat ze
pijnlijke gevoelens hebben gerelateerd aan sociale interacties. Leven lijkt soms


3



ij ij ij ffij ij fl ij ff

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xmoniquesprengers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 63950 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€4,49  4x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd