Biologie
Basisstof 4.1
Vatenstelsels:
Houtvaten vervoeren water en mineralen (zouten) van de wortels via de
stengels naar de bladeren (gaan omhoog)
- Dit wordt de anorganische sapstroom genoemd.
Bastvaten vervoeren water ene assimilatieproducten vanuit de bladeren naar
alle delen van de plant (gaan naar beneden).
- Dit is de organische sapstroom.
Worteldruk:
Wortelharen zorgen voor fijne vertakkingen die het worteloppervlak sterk
vergroten.
De endodermis zorgt voor de selectieve opname van mineralen.
Worteldruk ontstaat door actief transport door endodermiscellen en
osmotische werking van mineralen in de houtvaten.
Capillaire werking en verdamping:
Bij capillaire werking stijgt een
vloeistof in een smal buisje
mogelijk doordat de houtvaten nauw
zijn.
- Door cohesie- en
adhesiekrachten kan het water
omhoog worden getransporteerd.
Water verdampt vanuit de luchtholten
en celtussenruimten naar buiten via
de huidmondjes.
- Planten kunnen hun
waterbehoefte regelen door de
huidmondjes te openen (meestal
overdag) of te sluiten (meestal ’s
nachts)
, Organische sapstroom:
De sapstroom in bastvaten kan in alle richtingen verlopen.
Circulatiesystemen bij dieren:
Geleedpotigen hebben een open circulatiesysteem en een buisvormig hart dat
de lichaamsvloeistof rond de organen laat bewegen.
Gewervelde dieren hebben een gesloten bloedsomloop.
De bloedsomloop:
Vissen hebben een enkelvoudige bloedsomloop per omloop stroomt het
bloed één keer door het hart. Hart bestaat uit een boezem en een kamer.
Kleine bloedsomloop bij de mens = het bloed dat vanuit de longen naar de
linkerharthelft stroomt. Het bloed neemt daarbij zuurstof op en geeft CO 2 af.
De grote bloedsomloop = het bloed dat vanuit de organen weer terug naar de
rechterharthelft stroomt bij de mens wordt dit de dubbele bloedsomloop
genoemd omdat het bloed twee keer door het hart stroomt.
Basisstof 4.2
De bouw van het hart:
De kransslagaders (aftakkingen van de aorta) voorzien het hartspierweefsel
van zuurstof en voedingsstoffen.
Via de kransaders worden koolstofdioxide en andere afvalstoffen afgevoerd.
Harttussenwand = scheidt de linker- en rechterhelft.
Boezems en kamers zijn gescheiden door hartkleppen
Aan het begin van de longslagader en de aorta bevinden zich
halvemaanvormige kleppen.
De werking van het hart:
De hartslag: boezems stromen vol trekken gelijktijdig samen bloed
stroomt in kamers trekken samen druk in kamers stijgt hartkleppen
slaan dicht en verhinderen dat bloed terugstroomt in boezems
halvemaanvormige kleppen gaan open wanneer de druk in kamers hoger is
dan in de aorta en longslagader(s) hartpauze
Het samentrekken van hartspierweefsel heet systole en de ontspanning heet
diastole.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lenneeykens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,47. Je zit daarna nergens aan vast.