Samenvatting
Samenvatting Biologie – Biologie voor jou – 5 VWO – H5 Planten
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting: Biologie – Biologie voor jou – 5 VWO – H5 Planten
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: nverkel • 8 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Joël Smit | 5V.biol3Biologie – H5 Planten
BS 5.1 Bouw, groei en ontwikkeling
Bouw
Dekweefsel = epidermis → buitenzijde plant → beschermt tegen waterverlies
en infecties
Vaatweefsel → alle organen → bestaat uit transportvaten (houtvaten en
bastvaten):
• Houtachtige stengels → houtvaten in jaarringen, bastvaten eromheen
• Kruidachtige stengels → vaten bij elkaar in vaatbundels
• Bladeren → vaten in nerven
Vulweefsel = grondweefsel → tussen dekweefsel en vaatweefsel → betrokken
bij fotosynthese, opslag en stevigheid
Groei en ontwikkeling
Ontwikkeling = veranderingen in plant:
• Cellen specialiseren → veranderen van vorm
• Organen veranderen of er ontstaan nieuwe organen
Celdelingen in meristemen = deelweefsels → bevatten stamcellen (nog niet
gedifferentieerd) → in toppen van wortels/stengels, in knoppen en jonge bladeren →
groeipunten = toppen van stengels/wortels → zorgen voor lengtegroei:
Cel → 2 dochtercellen:
• 1 blijft meristeemcel → opnieuw delen
• Ander ondergaat celstrekking = cel groeit door opname van water → cel kan
van vorm veranderen (= celdifferentiatie) en speciale functie krijgen (=
celspecialisatie)
Lengte- en diktegroei
Houtachtige planten → lengte- en diktegroei:
• Lengtegroei → stengel- en worteltop
• Diktegroei → cambium = ringvormig meristeem → na elke deling 1 dochtercel in
cambium, andere erbuiten → houtcellen naar binnen, bastcellen naar buiten
Ontstaan houtvaten: houtcellen zetten tegen verticale primaire
celwanden dikke secundaire celwanden af van cellulose en houtstof
(lignine) → dwarswanden tussen boven elkaar liggende houtcellen
verdwijnen onder invloed van enzymen → cellen zelf verdwijnen ook
Bastvaten: dwarswanden verdwijnen niet, maar komen
openingen in = zeefplaat → cellen verdwijnen niet, alleen
celkernen verdwijnen → leven kort, dode bastcellen
worden dichtgedrukt
Jaarring = hout dat gedurende 1 jaar is gevormd:
• Voorjaarshout = wijde houtvaten met dunne
wanden → kunnen veel water en opgeloste stoffen
vervoeren
1
, Joël Smit | 5V.biol3
• Zomerhout = nauwere houtvaten met steeds dikkere wanden
Jaargrens = scherpe overgang tussen zomer- en voorjaarshout
In bast geen jaarringen → bastvaten worden snel samengedrukt
Afbeelding: Midden van stam in richting Q, cambium in richting P
Nummer 7 is jaar 1, tussen 2-6 is jaar 2 etc.
Plastiden
Plastiden = celorganellen die functie hebben bij fotosynthese, lokken van
insecten, opslaan van reservestoffen → gevormd uit proplastiden in
meristeen:
• In donker worden etioplasten gevormd = bladgroenkorrels die nog
niet aan licht zijn blootgesteld → in licht ontstaan hieruit
chloroplasten (= bladgroenkorrels)
• Chromoplasten (= kleurstofkorrels) zijn ontstaan uit chloroplasten
• Leukoplast is kleurloos → gespecialiseerd in opslaan van zetmeel
(amyloplast), olie (elaioplast) of eiwitten (proteïnoplast)
Plastiden kunnen in ander type overgaan
Versgewicht = gewicht van plant inclusief water
Drooggewicht = gewicht van plant nadat water eraan is onttrokken
Planten in donker → alleen versgewicht neemt toe → drooggewicht neemt niet toe, omdat
er geen fotosynthese plaatsvindt
BS 5.2 Transport in planten
Opname van water en mineralen
Houtvaten vervoeren water en zouten van wortels via stengels naar bladeren
Bastvaten vervoeren water en assimilatieproducten van bladeren naar alle delen van
plant Worteluiteinden: epidermis uitgegroeid tot wortelharen →
vergroten worteloppervlak
Centrale cilinder:
• Houtvaten
• Bastvaten
• Endodermis = buitenste cellen → selectieve opname van mineralen
Water en mineralen worden via wortelharen opgenomen → diffundeert via
schors naar endodermis → voornamelijk via celwenden
Bandje van Caspary in celwenden van endodermiscellen → impermeabel (=
ondoordringbaar) voor water en mineralen → mitochondriën nodig om
energie vrij te maken voor actief transport van mineralen naar centrale cilinder
→ osmotische waarde in centrale cilinder hoger dan in schors → water
diffundeert centrale cilinder in → water met opgeloste mineralen kunnen niet
terugstromen door bandje van Caspary → water stijgt in houtvaten = worteldruk
Te veel water → weinig tot geen zuurstof → geen energie vrijmaken in mitochondriën dus
geen worteldruk
Waterpotentiaal
Gelijke osmotische waarde → water in cel met hoge turgor verplaatst naar cel met lage
turgor
Verplaatsing van water in planten/dieren wordt bepaald met waterpotentiaal: 𝜓w = 𝜓s + 𝜓p
• 𝜓w = waterpotentiaal MPa
• 𝜓s = osmotisch potentiaal MPa
• 𝜓p = drukpotentiaal = turgordruk MPa
Zuiver water druk van 1 atm → 0 MPa:
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SmitJoël. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen