Samenvatting

BuiteNLand aardrijkskunde samenvatting herhalingshoofdstuk 7 leefomgeving vwo 6

0 keer verkocht

Vak
Aardrijkskunde

Niveau
VWO / Gymnasium

Deze samenvatting is van het boek BuiteNLand vwo 6 en dan van herhalingshoofdstuk 7 leefomgeving. Deze samenvatting was handig voor examenjaar 2022.

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 16 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 5 juli 2022
Aantal pagina's 16
Geschreven in 2021/2022
Type Samenvatting

wijk en buurt
lee
wateroverlast overstromingsgevaar
wateroverlast beleid
wateroverlast vraagstukken op regionaal schaalniveau
nederlandse stad nu en in de toekomst
de randstad en haar invloedssfeer

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Aardrijkskunde
School jaar 6

€4,39

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

HOOFDSTUK 7 LEEFOMGEVING - HERHALING

§1: wateroverlast: overstromingsgevaar

Lengteprofiel
Stroomgebied is verzamelgebied van rivier, waarbinnen alle neerslag/grondwater via
zijrivieren in hoofdrivier stroomt. Waterscheiding vormt de grens tussen
stroomgebieden (verhogingen in landschap, zoals gebergten).

Rivier met zijtakken noem je stroomstelsel. Het lengteprofiel bestaat uit:
1. Bovenloop: hoog in bergen, grote stroomsnelheid, erosie
2. Middenloop: vlakkere deel, stroomsnelheid daalt, verticale erosie wordt
horizontale erosie
3. Benedenloop: dicht bij monding, stroomsnelheid laag, sedimentafzetting

De Rijn stroomt bij Lobith binnen en mondt bij Hoek van Holland uit in zee. Het
hoogteverschil tussen de plaatsen, het verval, is 14 m. Het verhang (gemiddelde
hoogteverschil per km) is 8 cm/km.

De totale afvoer van rivier noem je het debiet. De herkomst van het water waarmee
een rivier gevoed wordt, bepaalt het regiem (ritme van waterafvoer gedurende een
jaar).

De Maas is een regenrivier, die in de zomer minder water ontvangt, omdat de
verdamping hoog is (oorzaak). Het gevolg is dat de waterafvoer/waterstand dan laag
is.
De Rijn is een gemengde rivier, die in vergelijking tot de Maas in voorjaar en zomer
ook smeltwater van de gletsjers ontvangt (oorzaak). Het gevolg is dat de
waterafvoer/waterstand in de zomer niet zo laag wordt/meer gelijkmatig is.

,HOOFDSTUK 7 LEEFOMGEVING - HERHALING

De herkomst van water bepaalt de rivier:
3 typen rivieren:
1. Gletsjerrivier, gevoed door smeltwater van sneeuw & ijs (bovenloop v/d Rijn)
2. Regenrivier, gevoed door regenwater (vb. Maas)
3. Gemengde rivier, gevoed door smelt-/regenwater (vb. Rijn)

Piekafvoer = als water in korte periode sterk stijgt.

Regiem: watertoevoer die verandert. Is regelmatig of onregelmatig.

Vertragingstijd: tijd die het water van een regenbui nodig heeft om uiteindelijk in een
rivier te komen. Hoe snel dit gebeurt hangt af van het onderliggende gesteente, de
bodem & de vegetatie.
Vb. Door de verstening in het stroomgebied stroomt het regenwater veel sneller naar
de rivier. De vertragingstijd wordt korter en dat leidt tot een piekafvoer.

Verval: hoogteverschil tussen 2 punten langs de rivier.
Verhang: gemiddelde verval per kilometer
Debiet: totale hoeveelheid water die een rivier afvoert op een bepaalde plek per
tijdseenheid (m³/s)

Door klimaatverandering verandert het neerslagregiem (= schommelingen in de
neerslag gedurende het jaar) op 2 manieren:
● Valt meer neerslag
● Neerslag wordt onregelmatiger

Hoosbuien in zomer zorgen voor wateroverlast en een hoger debiet in rivieren. In
stroomgebied is langs rivieren de bebouwing sterk toegenomen. Neerslag komt in
stedelijke gebieden direct via het riool in rivier, door verstening (regenwater spoelt
sneller af) van het oppervlak neemt vertragingstijd af & krijgen rivieren in korte tijd
groter debiet, is er sprake van piekafvoer.

Rivieren stromen tussen dijken, zand & klei worden in bedding & uiterwaarden
gesedimenteerd.
Gevolg is dat deze steeds hoger komen te liggen, hierdoor neemt het waterbergende
vermogen van de rivier af.

Dwarsprofiel
In 11e eeuw eerste dijken, haaks op rivier aangelegd. Soms breken dijken en gaan
mensen boerderijen bouwen op opgeworpen aarden heuvels (terpen/woerden). In
het dwarsprofiel van een rivier kun je winterdijken (buitenkant) en zomerdijken
(binnenkant) onderscheiden. Tussen rivier en winterdijk ligt de uiterwaard. Door de
aanleg van dijken komt het sediment alleen in uiterwaarden en rivierbedding,
rivierwater komt steeds hoger/verhoging van dijken.

, HOOFDSTUK 7 LEEFOMGEVING - HERHALING

Mens en natuur
Laatste 100 jaar zijn rivieren gekanaliseerd voor scheepvaart: bochten
rechtgetrokken, kribben en stuwen met sluizen worden gebouwd. Door verstening
stroomt regenwater sneller in rivier dan bosrijk gebied ➔ vertragingstijd
korter / afgenomen. Door klimaatverandering wordt neerslagregiem
onregelmatiger. Dit samen zorgt voor piekafvoer ➔ retentiegebieden
aanleggen (kunnen bij hoge waterstanden gecontroleerd overstromen)

De kustlijn rond het IJsselmeer en Zuidwestelijke Delta is door Zuiderzeeproject en
Deltawerken korter/veiliger geworden. Delta wordt beschermt met primaire en
secundaire keringen.

Kust
We maken onderscheid in zachte kust (duinen, wadden, estuarium) en harde kust
(zeedijken, primaire dammen, waterkeringen).

Zachte kust is opgebouwd uit zand en heeft hoge dynamiek door:
1. Zeestroming (zuid-noord)
2. Getijdenstroming (eb en vloed)
3. Opbouw (in zomer wordt er door wind/getijdenwerking zand aangevoerd)
4. Afbraak (in herfst/winter vindt bij harde wind/golven kustafslag plaats, versterkt
door springtij en noordwesterstorm. Bij doodtij is verschil eb-vloed minimaal)

Harde kust is gemaakt door mens en heeft minder dynamiek. Door
klimaatveranderingen ontstaat er relatieve zeespiegelstijging: veroorzaakt door
bodemdaling en absolute zeespiegelstijging.
Opwarming aarde ➔ verdamping neemt toe, atmosfeer instabieler, vaker
stormen en kustafslag neemt toe.

In de zomer:
- tropische buien, afgewisseld met lange, droge perioden en kans op
verdroging.
- Bij droogte daalt rivierafvoer en zorgt opdringende zeewater voor verzilting.
De zoetwatervoorziening kan in gevaar komen.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sophie2022xx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 63950 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis