Dit document bevat uitgebreide aantekeningen van alle colleges van Geschiedenis en Culturen van Spanje. Daarnaast staan er per lecture samenvattende vragen en de bijbehorende antwoorden om te oefenen voor het tentamen.
Geschiedenis en culturen van Spanje
Lecture 1
Een paar namen (Phillips, p. 2)
- Iberia (Iberisch schiereiland; naam door de Grieken)
- Hispania (Iberisch schiereiland; naam door de Romeinen)
- Al-Andalus (gebied van moslims; naam door moslims)
- Sefarad (naam door Middeleeuwse Joden)
Wat is Spanje?
For most of its long history, Spain itself was a theoretical concept or a term of
convenience overlaid on a patchwork of kingdoms and regions with shifting
boundaries.’ (Phillips, p. 3)
Spanje een continent in het klein.
Geografie, klimaat, natuur
• Belang van de geografische verschillen op het Iberisch schiereiland. Verklaring
voor:
1) economische activiteit in verschillende regio’s
2) het isolement van bepaalde streken (bijvoorbeeld Baskenland).
• Door de eeuwen heen is deze geografische en klimatologische verscheidenheid
ook symbool komen te staan voor de verschillende culturele gezichten van
Spanje.
Sleutelbegrip: los dos Españas las costas (de kust) + el interior/La España vacía
(het lege Spanje).
‘Spanje is anders’
Waarom?
1) La leyenda negra (de zwarte legenda) negatief
- Inquisitie
- Contrareformatie (Filips II)
- Wreedheden t.a.v. de Indianen
2) Multiculturaliteit (middeleeuwen: moslims, christenen, joden) positief.
Spanje: het enige Europese gebied dat…
- door een islamitische grootmacht bestuurd is geweest;
- waar grootschalige culturele vermenging tussen islamitische, joodse en
christelijke culturen heeft plaatsgevonden;
- waar langdurig oorlog gevoerd is tussen deze religies.
Bestaat Spanje wel?
Juan Pablo Fusi: het creëren van een nationale identiteit is een dynamisch, open
proces
Benedict Anderson: “imagined community”
“Problemen”: vroeger Baskenland, nu Catalonië
Van prehistorie tot 711
I: Voor de Romeinen
II: De Romeinen
III: De Visigothen
IV: 711
, I. Voor de Romeinen
Iberiërs, Kelten, Feniciërs, Grieken
Iberiërs: uit Noord-Afrika (?), la Dama de Elche (Fenicische invloed)
Kelten: vanaf de 7e eeuw v. Chr, Gaita (doedelzak)
Feniciërs: vanaf 8e eeuw v. Chr, gebied tussen Cádiz en Almería. Begin van
handelstraditie Middellandse Zeegebied.
Grieken: vanaf 6e eeuw v. Chr.
Carthagers
• Afstammelingen van de Feniciërs
• Namen in het zuiden van Spanje in de vijfde eeuw v. Chr. het stokje over van de
Feniciërs
- Cartagena
• Punische oorlogen: strijd om de macht in het westelijke deel van de Middellandse
Zee
• Tweede Punische oorlog → Romeinen verslaan de Carthagers (201 v. Chr.)
• Hannibal Barkas
II. De Romeinen
Ruim 650 jaar:
- 219 v. Chr. (eerste Romeinse leger)
- tot 456 (machtsovername door de Visigoten)
Twee provincies (Hispaniae = de Spanjes):
- Hispania Citerior (het nabije Spanje): noordoosten, Ebro, Grieken
- Hispania Ulterior (het verder verwijderde Spanje): zuidwesten, Guadalquivir,
Feniciërs
In Iberia bestonden er nog geen grotere politieke eenheden de Romeinen
moesten ze groep voor groep verslaan focus op steden, maakten deals met
steden die erin stemden om de Romeinse wereld te joinen gingen oorlog aan met
steden die weigerden (bijv. Numantia).
, Hispania als deel van het Romeinse Rijk
• Pas na ongeveer 200 jaar volledige controle over het Iberische Schiereiland
• Romeinen grote invloed op ontwikkeling van Spanje:
1. Taal
o Latijn Spaans, Catalaans, Portugees, Galicisch, Bable (Romaanse
talen).
2. Iberisch Schiereiland voor het eerst een bestuurlijke eenheid
o An important key to understanding the Roman period in Spain is the
story of the towns and cities that linked the various parts of the
peninsula together for the first time and connected it to the wider
Mediterranean world.’ (Phillips, p. 29)
o Maar: Hispania werd niet volledig geromaniseerd:
Oost- en Zuid-Spanje het meest (Mediterrane deel)
‘Urban areas were more romanized than rural areas’ (p. 34)
3. Religie
o Christendom: waarschijnlijk al in 2de eeuw in Hispania
o Eerste eeuwen: Christenen werden sporadisch vervolgd door de
Romeinse autoriteiten
o 4de eeuw: Christendom erkend als wettig in het hele Romeinse rijk
4. Infrastructuur, architectuur
o Vb: Segovia (aquaviaduct); Mérida (stad voor gepensioneerde
soldaten)
5. Rechtspraak
o Romeins recht
III. De Visigoten
Van Noord-Europa naar Zuid-Europa
Spanje ca. 555: koninkrijk met Toledo als hoofdstad
Gekozen koning (door adel en bisschoppen)
o Koningen wilden vaak liever erfopvolging
Minderheid t.o.v. Hispano-Romeinse bevolking
→ acculturatie (assimilatie)
o Religie (katholicisme)
o Taal: Gotisch verliest het van het vulgair Latijn
o Liber iudiciorum / Lex visigothorum / Fuero juzgo (verdwijning van
“gewoonterecht”)
Isidoro van Sevilla (560-636)
- Belangrijke rol in verspreiding van kennis (fundering scholen voor kinderen,
herindeling en uitbreiding van katholieke bibliotheek.
- Maakte encyclopedieën met alle kennis die hij kon vinden. Tot vandaag de
dag worden zijn teksten gebruikt om kennis op te halen.
IV. 711: Abrupt einde Visigotische koninkrijk
• 710: Roderik wordt gekozen tot koning
• Witiza, de vorige koning, wilde zijn zoon Agila als opvolger
→ Burgeroorlog
• 710: 400 moslims voeren succesvolle plundertocht in de buurt van Gibraltar (= de
berg van Tariq).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annabos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
