Samenvatting van het vak Overzicht van de historische kritiek gegeven door prof. De Koster.
Samenvatting van de ppt, (grondige) lesnotitie's & de delen van het boek die werden doorgegeven als te kennen.
Geslaagd in eerste zittijd met een 15/20.
De pagina's die werden doorgegeven door prof. de koster
25 juli 2022
44
2021/2022
Samenvatting
Onderwerpen
overzicht van de historische kritiek
m de koster
samenvatting
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
Uitgave:
ISBN:
Druk:
Meer samenvattingen voor studieboek
Samenvatting historische kritiek
Samenvatting Overzicht Van Historische Kritiek
Alles voor dit studieboek
(3)
Geschreven voor
Universiteit Gent (UGent)
Criminologische Wetenschappen
Overzicht Van De Historische Kritiek (B001630A)
Alle documenten voor dit vak (22)
Verkoper
Volgen
rsmrckx
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Overzicht van de historische kritiek
Voorbeelden + blauwe kaders niet kennen maar wel eens lezen (detail zorgt voor meer punten)
Inleidende les
- Systematische kritische reflectie bij verzamelen, evalueren en verwerken van informatie
・Essentiële academische vaardigheid
・Wezenlijke vaardigheid om als kritisch burger in hedendaagse samenleving te navigeren
- Verleden en geschiedschrijving beide “geschiedenis”, maar niet hetzelfde!
・Verleden is voorbij > enkel sporen van feiten van het verleden
・Geschiedschrijving: werken met sporen + constructie taal en tekst
↪ 1 historisch werk = 1 ‘lezing’ van (delen van) verleden
・Lezing door historici is selectief > bepaalde groepen en gebeurtenissen uit verleden
amper aanwezig, lang ‘verborgen’ in geschiedschrijving…
↪ Vrouwen, minderheden, lagere sociale klassen, enz.
- Kernprobleem: relatie feit ~ verhaal
1. De bron (bvb. ooggetuige) geeft reeds intepretatie van feiten
2. De onderzoeker evalueert & interpreteert deze bron opnieuw
3. De onderzoeker bouwt een bredere interpretatie tot rapport
↳ In hoeverre staat het onderzoeksrapport in verband met de feiten
↳ Het rapport zal altijd een weerspiegeling zijn van een bepaalde blik
op de feiten
- Feiten vs. uitspraken over feiten
・Empirisme: via directe zintuiglijke waarneming (bv. zien) tot waarachtige kennis komen
・Maar: waarneming berust op detectie- en identificatieprocessen
・Detectie- en identificatieprocessen worden aangeleerd!
↪ Je ziet wat je sneller herkent, wat je kent van je eigen normen/waarden/ervaringen/..
zal maken dat je bepaalde situaties sneller zal herkennen dan anderen
Bv. Bepaalde iconische foto’s (9/11, …) worden herkend door veel mensen, niet
door Japanners)
▫ Leefmilieu, opvoeding, taal, culturele constellatie, …
▫ Elk informatiesysteem, ook de mens, kan wereld slechts benaderen vanuit eigen
referentiekaders > kan slechts die aspecten van wereld als “feiten” onderscheiden waarop
zijn referentiekader meest is ingesteld
→ Geen waarneming zonder interpretatie!
→ Geen “objectieve” toegang tot feiten!
→ Getuigenissen geven geen feiten, maar uitspraken over feiten!
↳ BELANGRIJK!!! (examen)
- Voorbeeld: Het einde van Louis XVI
↪ Pierre is een aanhanger van Louis
“DE koning…” → Hij is het er niet mee eens
↪ Jean is een tegenhanger
“Burger Capet (echte naam van Luis, hij veegt
adellijke titel weg) + terechtgesteld (gerechtigheid)
⇒ Twee verschillende ooggetuigen geven een
totaal andere versie van hetzelfde feit
1
,- De illusie van “objectieve waarneming”
・Denkoefening: onbetrokken Jeannette → Moet zogezegd neutraal zijn
↪ Totaal neutraal blijven is bijna onmogelijk
↪ Wanneer je neutraal wilt blijven laat je ook bepaalde info weg
・Elke weergave van feiten = selectief
・Elke waarneming = interpretatie = subjectief
▫ Observatie gebeurt niet passief, maar actief via begrippen & taal
・Géén principieel verschil tussen waarnemen van feiten & interpreteren van feiten!
↪ Gebeurt ALTIJD gelijkertijd
・Opgelet voor naïeve interpretatie subjectief-objectief
▫ Subjectiviteit van waarneming duidelijker aan de orde bij controversiële (aspecten
van) feiten / contrasterende waarnemingen
▫ “Objectieve feiten” = algemeen geaccepteerde interpretaties
↪ Objectieve feiten zijn eigenlijk algemeen geaccepteerde interpretaties, het is een
courante interpretaties die vaak voorkomen (BELANGRIJK)
Deel I: Typologie van de bronnen
↪ 2 niveaus
・Uitwendige historische kritiek
・Inwendige historische kritiek: de inhoud
- Historische bronnen?
・Wat is een bron? = Alles waaruit men bewijzen put voor wat men beweert
・Wat zijn historische bronnen?
▫ Artefacten: materiële overblijfselen door de mens gemaakt (bv. werktuigen
▫ Natuurlijke overblijfselen (bv. botten, pollen, ..)
▫ Landschap
▫ Teksten (! zijn ook artefact)
▫ Visuelebronnen: afbeeldingen, schilderijen, foto, film,.. (artefact & ‘verhaal’)
- Overblijfselen vs. getuigenissen
・Overblijfselen ‘van’ het verleden ・Getuigenissen ‘over’ het verleden
↳ Voorwerpen/artefacten die ‘uit’ het verleden = Overleveringen
tot ons gekomen zijn ▫ Geschreven ‘teksten’ of
▫ Materiële voorwerpen mondelinge getuigenissen
▫ Zijn alleen al door hun bestaan een spoor ▫ Kan over een effectief bestaande realiteit
van het verleden gaan of een nog te realiseren realiteit
▫ Domein van archeologie ▫ Domein van geschiedenis
・Maar: overlap
↪ Vaak overlap bij historische bronnen
・Belang van ontstaanscontext
・Bewuste vs. onbewuste creatie
↪ Bronnen kunnen bedoeld of onbedoeld informatie bevatten
▫ Voorbeeld bedoelde: PV
▫ Voorbeeld onbedoelde: afvalputten (voor de archeologen is dit heel interessant)
↪ “Unwitting testimony “
Bv. dat de moord op JFK gefilmd werd
Bv. mensen die 9/11 filmde toen het 1ste vliegtuig in het gebouw invloog is unwitting
2
, ・Selectiviteit & betrouwbaarheid
↪ Of het nu een bewuste of onbewuste informatiebron is, ze zijn op 1 of andere manier altijd
selectief > (we zien het altijd door de ogen van degene die het selecteert) ⇒ alles moet op zijn
betrouwbaarheid worden getoetst
Primaire vs. secundaire bronnen
・Primaire bron
▫ Rechtstreekse informatie - gelijktijdig met gebeurtenis
ᇫ Bvb. Brief van Plinius de jongere over vulkaanuitbarsting van Vesuvius in 79 n.C.
ᇫ Middeleeuwse oorkonde m.b.t. landerijen klooster (over eigendommen etc.)
ᇫ Proces-verbaal van politie
・Secundaire bron
▫ Onrechtstreeks – werk van onderzoekers – niveau van reflectie en interpretatie –
gebruikt andere (primaire en secundaire) bronnen om onderwerp te beschrijven
ᇫ Bvb. Livius: schreef over oorlog tegen Hannibal 150 jaar na gebeurtenissen
ᇫ Henri Pirenne, Histoire de Belgique, 7delen, 1900-1932.
↪ Nationale geschiedschrijving: zeer grotesk, nationalistisch,..
↪ Is een secundaire bron, maar om aan te tonen hoe onderzoekers toen aan
onderzoek deden wordt het gebruikt als primaire bron
⇒ Boone: “historische bron” vs. “historisch werk” à bewijs” voor feit vs. “lezing” van deze feiten
Primaire bron Secundaire bron
Verhoor van een meisje door de Artikel over de vervolging van meisjes
Antwerpse jeugdrechter, 12 oktober 1932 door Belgische jeugdrechtbanken tussen
1912 en 1965
↳ Maar: Geen ondubbelzinnig onderscheid
・Gelijktijdigheid?
▫ Bv. Autobiografie
▫ Wat met betrouwbaarheid geheugen/intenties?
・Secundaire als primaire bron?
▫ Bvb. als bron voor evolutie geschiedschrijving
▫ Bij ontstentenis andere bronnen
→ Statuut “primaire” of “secundaire” bron = afhankelijk van vraagstelling en beschikbare
bronnen!
→ Identificatie bronnen – integriteit onderzoeker
→ Geen intrinsiek verschil in betrouwbaarheid!
3
, ↳ Enkele voorbeelden:
1.
→ Een roman van de schrijfster Jane Austen
→ Secundaire bron om bv. info te weten te
komen over man - vrouw relatie
→ Gebruik van romans als primaire bron kan
bv. zijn dat de roman geschreven is met een
bepaald onderwerp met een bepaalde stijl > zo kan
men bv. onderzoeken hoe vrouwelijke schrijfters
andere vrouwen portreteren of de evolutie van
schrijfstijlen,..
2. → Deel van een reisverslag
→ Memoires zijn primaire bronnen
→ Reisverslag van Kuper is ook
een primaire bron, maar haar verslag
bevat citaten van de lezing van degene
die z’n memoires voorstelt & dat is
secundair
Typologie van bronnen
Belangrijkste onderscheiden:
Typologie:
1. Geschreven bronnen
Niet-verhalende geschreven bronnen
- Opgesteld door openbare of private instantie, instelling of administratie
- Regelen belangen tussen partijen of scheppen rechtssituatie
- Verder onderscheid
・Diplomatische bronnen
▫ Hebben meestal een soort juridische dimensie
▫ Creëren of vaststellen van een rechtssituatie
▫ Bv. wetteksten, vonnis, arrest, contract, …
↪ Proces verbaal van de politie is een diplomatische bron
・Bronnen van sociale boekhouding
▫ Weerslag van machtsuitvoering en beheer van (openbare of private) administraties,
ondernemingen of verenigingen
▫ Bv. notulen van vergaderingen, belastingslijst, parochieregisters, …
Verhalende geschreven bronnen
= “Narratieve teksten”
- Geen praktische rol in één of andere administratie
- Doel = een bepaalde boodschap doen overkomen
- Motief = tijdgenoot of nageslacht te beïnvloeden, te informeren en/of te ontspannen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rsmrckx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
