Dit is de samenvatting vanuit de stof die in de Radicalisering en Polarisatielessen worden gegeven voor de opleiding Integrale Veiligheidskunde aan de HHS. Ik heb dit vak afgerond met een 10 met behulp van deze samenvatting!
Les 1: wat is radicalisering
Wat is het risico van radicalisering
Waarom is radicalisering een probleem?
Het is een problem wanneer het omslaat in terreur
Aanslagen
Genocide
Maatschappelijke spanning
Four waves
1. Anarchisme en sociale revolutie: 1880 tot ongeveer 1920. Moordaanslagen op
staatshoofden (Tsaar Alexander) en presidenten (US).
2. Dekolonisatie en Nationalisme: 1920 tot ongeveer 1960. Verzelfstandiging van koloniën
(waaronder ook Nederlands-Indie, kwam vooral na WO 2 op gang).
Onafhankelijkheidsbewegingen als de IRA (Ierland) zorgen met ‘guerilla’ tactieken voor
aanslagen.
3. Linkse ideologieën: 1960 tot ongeveer 1980. Veel aanslagen door de rode bewegingen in
Europa.
4. Religieus terrorisme: vanaf 1979 tot ?
Historische wortels
Ontstaan als term voor een beweging die pleitte voor sociale en politieke hervorming in de 18 e en
de 19e eeuw
Veel politieke partijen in de 19e eeuw noemden zich ‘Radicalen’
Radicaal-liberalisme wordt aan het einde van de negentiende eeuw de benaming van
progressieve liberalen die zich verzetten tegen het naar hun mening verouderde liberale
establishment. Bijvoorbeeld: Radicale Bond.
Suffragettes
Strijdster voor vrouwenkiesrecht.
Suffrage (Engels) = stemrecht
Nederland: Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht (1894-1920, opgericht door: Wilhelmina
Drucker, Annette Versluys-Poelman en Aletta Jacobs) en Nederlandsche Bond voor
Vrouwenkiesrecht (1907-1920)
1919 algemeen kiesrecht
1956 vrouwen handelingsbekwaam
In Nederland was alleen de SGP nog tot 2013 tegen het passief vrouwenkiesrecht
In het verleden waren radicalen vaak progressief, anti-klerikaal, pro-democratie, pro-
vrouwenrechten en pro-mensenrechten.
Vandaag de dag is dat in veel gevallen omgekeerd.
Definities (hoef niet te stampen.)
Radicalisering: “Een proces waarbij een individu of groep steeds extremere politieke, sociale of
religieuze ideeën en aspiraties aanneemt die de ‘status quo’ afwijzen of ondermijnen.”
AIVD: "Het nastreven en/of ondersteunen van diep ingrijpende veranderingen in de samenleving, die
een gevaar kunnen opleveren voor de democratische rechtsorde (doel), eventueel met het hanteren
van ondemocratische methodes (middel), die afbreuk kunnen doen aan het functioneren van de
democratische rechtsorde (effect)." Radicalisering is dus echt een proces, je bent het niet ineens!
Relatief begrip
Context bepaalt wat radicaal is – De een zijn terrorist is de ander zijn vrijheidsstrijder
Gepolitiseerde term (het is een term die een heet hangijzer is geworden in de politiek. Je
verwerft er politieke kracht mee, mensen schrikken ervan.)
Radicalisme is niet per definitie slecht. Voorvechters rechten LHBTQ+
Relatieve staat van zijn(!)
We zien radicalisering als een proces en een continuum – er passeren meerdere stadia. Op dit
continuum kan een individu vooruit en achteruit. Radicalisering is dus relatief, niet absoluut. Er zijn
verschillende stappen in het proces. Je kan voor of achteruit.
1
, Hoe ontstaat / begint radicalisering
Niet iedereen is vatbaar voor radicalisering
Slootman en Tillie (2006) stellen bij vatbare individuen een religieuze en politieke dimensie
vast.
Daarnaast hebben vatbare individuen vaak wantrouwen jegens politieke instituten en een
dichotoom wereldbeeld.
Toch is moeilijk vast te stellen welk van deze personen zich actief in gaat zetten in de
maatschappij om verandering te bewerkstelligen, en welk van deze personen zich zal afkeren
van de maatschappij.
De wetenschappelijke dicussie rondom radicalisering is omvangrijk. Twee handvaten die we
hanteren:
Grondoorzaken / voedingsbodem – oorzaken die ten grondslag liggen aan radicalisering op
micro, meso en macroniveau
Bewegingsoorzaken / triggers – oorzaken die het proces van radicalisering in gang zetten op
micro, meso en macroniveau, ook wel triggers genoemd. Triggers vallen uiteen in keerpunten
(mensen komen open te staan) en katalysatoren (gebeurtenissen die het
radicaliseringsproces versnellen of verzwakken).
Grondoorzaken / voedingsbodem op micro niveau
Micro = individueel niveau
Identiteitscrisis. Denk hierbij aan tweede of derde generatie migranten – voelen zich
ontheemd, laveren tussen het Westen en de geërfde etnische identiteit. Bijten zich vast in
religieuze orthodoxie en politieke onvrede.
Psychologie en pathologie. Syriegangers zouden vaker dan andere individuen psychische
problemen hebben. ZEER omstreden – blijkt niet waar. Past wel in een politiek narratief…
Relatieve deprivatie. Individuen vergelijken de eigen situatie met anderen en stellen een
achtergestelde positie vast.
Triggerfactoren op microniveau
confrontatie met de dood
problemen thuis
verlies van werk/schooluitval
directe ervaringen met discriminatie
racisme en uitsluiting
aanvaringen met autoriteiten
detentie
Grondoorzaken / voedingsbodem op meso niveau
Meso = groepsniveau
Zelf-categorisering en sociale identiteit. Identificatie met het lijden van de groep. Soms treedt er
‘frame alignment’ op.
Sociale interactie en groepsprocessen. Volgens Edwin Bakker vindt radicalisering in groepen
plaats en zijn leidersfiguren cruciaal.
Relatieve deprivatie. Individuen vergelijken de eigen situatie met anderen en stellen een
achtergestelde positie vast.
Triggerfactoren op mesoniveau (het niveau van de groep):
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bvhhrlm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
